Η απλή αναλογική πρόκειται, εκτός απροόπτου, να εφαρμοσθεί στις επικείμενες Περιφερειακές Εκλογές. Το εκλογικό σύστημα για την ανάδειξη των Περιφερειακών αρχών της χώρας άλλαξε, ως απόρροια του Ν. 4555/2018, γνωστού και ως Πρόγραμμα Κλεισθένης Ι, και πλέον πορευόμαστε προς τις εκλογές του Μαΐου έχοντας ως δεδομένη την εφαρμογή της απλής αναλογικής.

Μία μεταβολή που ανατρέπει τα έως σήμερα γνωστά και θα διαμορφώσει ένα τελείως διαφορετικό περιβάλλον, τόσο στην κατανομή των εδρών στο Περιφερειακό Συμβούλιο, όσο και, κυρίως, στη μετεκλογική περίοδο.

Η συνήθης εικόνα των ισχυρών μονοπαραταξιακών πλειοψηφιών μάλλον θα αποτελεί εξαίρεση, με τη σύνθεση του Περιφερειακού Συμβουλίου να εμφανίζεται περισσότερο κερματισμένη και την ανάγκη μετεκλογικών συνεργασιών μεταξύ των παρατάξεων να προβάλλει αναπόφευκτη.

Αυτό, άλλωστε, καταδείχθηκε και στην περίπτωση των δημοτικών εκλογών με την προηγούμενη ανάλυση σχετικά με την εφαρμογή της απλής αναλογικής στους 3 Δήμους της Καστοριάς.

Στο παρόν άρθρο θα αναλυθεί η εφαρμογή της απλής αναλογικής στην Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας. Για να γίνει κατανοητή η εφαρμογή της απλής αναλογικής και πώς αυτή θα επηρεάσει τις  Περιφερειακές εκλογές στο επίπεδο της κατανομής των εδρών, θα χρησιμοποιηθούν τα εκλογικά αποτελέσματα του 2014. Όπως και στην περίπτωση της προηγούμενης ανάλυσης για τους Δήμους Καστοριάς, Άργους Ορεστικού και Νεστορίου, έτσι και σε αυτή της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας, θα παρατεθούν τα αποτελέσματα του 2014 σε ψήφους, ποσοστά και έδρες ανά συνδυασμό, καθώς και πώς η τελευταία παράμετρος της σύνθεσης του Περιφερειακού Συμβούλιου θα μεταβαλλόταν εάν εφαρμοζόταν η απλή αναλογική.

Στον Πίνακα παρατίθενται όλα τα δεδομένα: παρατάξεις, ψήφοι, ποσοστά, έδρες, μεταβολές. Πριν από οτιδήποτε αξίζει να επισημανθούν δύο σημεία. Πρώτον, οι συνδυασμοί δεν αποτυπώνονται με βάση την επωνυμία τους, αλλά με το ονοματεπώνυμο του επικεφαλής τους. Δεύτερον, η κατανομή των εδρών με το προηγούμενο εκλογικό σύστημα γινόταν και στους δύο γύρους, με την πρώτη σε δύναμη παράταξη της δεύτερης Κυριακής να λαμβάνει ενισχυμένο «bonus» εδρών προς επίτευξη πλειοψηφίας στο Συμβούλιο. Αντιθέτως, η κατανομή των εδρών με την απλή αναλογική πραγματοποιείται αποκλειστικά κατά την πρώτη Κυριακή με βάση την εκλογική δύναμη των συνδυασμών.

Ειδικότερα, η απλή αναλογική θα έφερνε σημαντικές ανατροπές στην υφιστάμενη σύνθεση του Περιφερειακού  Συμβουλίου Δυτικής Μακεδονίας. Ως γνωστόν, στις εκλογές του 2014 επικράτησε ο συνδυασμός του νυν Περιφερειάρχη κ. Θ. Καρυπίδη επί του συνδυασμού του πρώην Περιφερειάρχη κ. Γ. Δακή. Μολονότι η παράταξη του κ. Γ. Δακή ήρθε πρώτη κατά τον A γύρο, τη δεύτερη Κυριακή η κατάταξη ανατράπηκε και ο συνδυασμός του κ. Θ. Καρυπίδη εξασφάλισε άνετη πλειοψηφία εδρών στο Περιφερειακό Συμβούλιο. Συγκεκριμένα, κατά τον πρώτο γύρο οι παρατάξεις μοιράσθηκαν τις διατιθέμενες έδρες με βάση την εκλογική τους επίδοση ως ακολούθως: του κ. Γ. Δακή 8 έδρες, του κ. Θ. Καρυπίδη 6, οι παρατάξεις του κ. Θ. Μουμουλίδη, της κας Γ. Ζεμπιλιάδου και του κ. Ι. Βήττα από 2 έδρες, του κ. Ν. Κουρκούτα 1 έδρα και ο συνδυασμός με επικεφαλής τον κ. Στ. Πράσσο δεν εξασφάλισε έδρα και συνεπώς παρουσία στο Περιφερειακό Συμβούλιο.

Οι υπόλοιπες 20 έδρες κατανεμήθηκαν μεταξύ των δύο πρώτων συνδυασμών που μονομάχησαν τη δεύτερη Κυριακή, ήτοι του κ. Γ. Δακή και του κ. Θ. Καρυπίδη.

Ο δεύτερος αναδείχθηκε τελικός νικητής με ποσοστό 59,01%, κερδίζοντας τη μερίδα του λέοντος εκ των αδιάθετων εδρών (19 από τις 20) και εξασφαλίζοντας κατ’ αυτό τον τρόπο πλειοψηφία 25 (6 + 19) εδρών στο Περιφερειακό Συμβούλιο Δυτικής Μακεδονίας.

Η παράταξη δε του κ. Γ. Δακή προσέθεσε μόλις 1 ακόμη έδρα στις προηγούμενες 8 που είχε πετύχει κατά την πρώτη Κυριακή, εκλέγοντας συνολικά 9 Περιφερειακούς Συμβούλους.

Η κατανομή του 2014 θα ήταν αρκετά διαφορετική με την εφαρμογή της απλής αναλογικής. Όπως προαναφέρθηκε, οι έδρες θα μοιράζονταν αποκλειστικά με βάση τις εκλογικές επιδόσεις των υποψήφιων συνδυασμών στον πρώτο γύρο. Επομένως, η παράταξη του πρώην Περιφερειάρχη κ. Γ. Δακή θα αναδεικνυόταν ως η έχουσα τις περισσότερες έδρες, συγκεκριμένα 15, στο Περιφερειακό Συμβούλιο για τα επόμενα χρόνια, 6 περισσότερες από όσες διαθέτει τώρα. Ο νυν Περιφερειάρχης κ. Θ. Καρυπίδης θα αναγκαζόταν να διοικήσει έχοντας μόλις 12 έδρες από τις 25 που τελικά εξασφάλισε με το προηγούμενο εκλογικό σύστημα. Άρα, θα υποχρεωνόταν να συμμαχήσει με κάποια ή κάποιες εκ των υπόλοιπων παρατάξεων. Με ποιά ή ποιές; Η κατανομή των εδρών θα μας αποκαλύψει τα πιθανά σενάρια στη συνέχεια. Επιπλέον, εάν εφαρμοζόταν η απλή αναλογική, οι συνδυασμοί του κ. Θ. Μουμουλίδη και της κας Γ. Ζεμπιλιάδου θα πετύχαιναν αύξηση στη δύναμή τους κατά 2 έδρες, από 2 σε 4. Επίσης, οι συνδυασμοί του κ. Ι. Βήττα και του κ. Ν. Κουρκούτα θα ενισχύονταν κατά 1 έδρα, από 2 σε 3 για τον πρώτο και από 1 σε 2 για τον δεύτερο. Ενώ η παράταξη με επικεφαλής τον κ. Στ. Πράσσο θα εξασφάλιζε παρουσία στο Περιφερειακό Συμβούλιο Δυτικής Μακεδονίας με 1 έδρα.

Συνεπώς, οι μετεκλογικές συμμαχίες για την υπέρβαση του ορίου των 21 εδρών θα ήταν αναπόφευκτες. Ποιές θα μπορούσαν να ήταν αυτές; Αρχικά και μάλλον απίθανα, ένας μεγάλος συνασπισμός μεταξύ των κ.κ. Θ. Καρυπίδη και Γ. Δακή, που θα συγκέντρωνε άνετη πλειοψηφία 27 εδρών. Πιο πιθανή η συμμαχία μεταξύ της παράταξης του νέου Περιφερειάρχη με κάποιες εξ αυτών της ελάσσονος αντιπολίτευσης. Για παράδειγμα, με αυτή του κ. Θ. Μουμουλίδη μη φθάνοντας, όμως, το όριο των 21 εδρών (12 + 4 = 16 έδρες), καθιστώντας έτσι αναγκαία την αναζήτηση και τρίτης συμμάχου παράταξης. Κι αν η σύμπραξη με το συνδυασμό της κας Γ. Ζεμπιλιάδου θα μπορούσε να υποτεθεί, μολονότι και με αυτή ακόμη δεν θα συγκέντρωναν τις απαιτούμενες 21 έδρες (12 + 4 + 4 = 20 έδρες), με τις άλλες τρεις παρατάξεις μάλλον θα ήταν δύσκολο να συμβεί. Συνεπώς, δεν θα ήταν παρακινδυνευμένη η υπόθεση  δύο εναλλακτικών σεναρίων.

Πρώτο, η επιδίωξη προσέγγισης μεμονωμένων Περιφερειακών Συμβούλων από αντίπαλες παρατάξεις προς επίτευξη της απαιτούμενης πλειοψηφίας των 21 εδρών. Δεύτερο, η ψήφος ανοχής και η διοίκηση της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας από μία μειοψηφούσα στο Περιφερειακό Συμβούλιο συμμαχία, με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Μία προβολή όλων όσων πιθανά θα δούμε και θα ζήσουμε μετά τις επερχόμενες εκλογές του Μαΐου 2019.   

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην εβδομαδιαία εφημερίδα “Νέα Καστοριά”