Σε μια πρώιμη μελέτη των συναισθηματικών εκφράσεων, οι ερευνητές πίστευαν πως οι άνθρωποι είχαν μόνο έξι βασικά συναισθήματα: οργή, αηδία, φόβο, ευτυχία, θλίψη και έκπληξη. Αργότερα, πίστευαν ότι μπορεί να υπάρχουν έως και επτά ή οκτώ.
Αυτή η υπόθεση ωστόσο δεν έβγαζε νόημα για τον Aleix Martinez, έναν γνωστικό επιστήμονα και καθηγητή πληροφορικής στο Πανεπιστήμιο του Οχάιο. Μετά από μια πρόσφατη μελέτη που περιελάμβανε περισσότερες από 7 εκατομμύρια online εικόνες σε 30 χώρες, ο Martinez διαπίστωσε ότι στην πραγματικότητα υπάρχουν 35 διαφορετικές εκφράσεις που αναγνωρίζονται σε όλες τις κουλτούρες. Από αυτές, οι 17 σημαίνουν ευτυχία.
«Ήταν καθησυχαστικό για μένα ότι είμαστε μια πιο ευτυχισμένη κοινωνία από ό, τι πιστεύαμε», δηλώνει ο Martinez. «Σχεδόν οι μισές από τις εκφράσεις που εντοπίσαμε ήταν θετικές».
Μελετώντας εκατομμύρια πρόσωπα για να γίνει κατανοητό πόσες εκφράσεις μεταφράζονται σε διαφορετικούς πολιτισμούς, ο Martinez ξεκίνησε πρώτα με έναν κατάλογο πιθανών συναισθημάτων. Αυτός και η ομάδα του αναγνώρισαν 821 λέξεις που σχετίζονται με συναισθήματα, όπως θυμός, απογοήτευση, αγάπη και ευτυχία. Έπειτα μετέφρασαν αυτές τις λέξεις σε ισπανικά, κινεζικά, ρωσικά και σε αρκετές ακόμα γλώσσες με τη βοήθεια επαγγελματιών μεταφραστών.
Στη συνέχεια, οι λέξεις χρησιμοποιήθηκαν σε δημοφιλείς μηχανές αναζήτησης σε 30 χώρες. Η διαδικασία οδήγησε σε περίπου 7,2 εκατομμύρια εικόνες προσώπων που αντανακλούσαν τα συγκεκριμένα συναισθήματα. Κάθε εικόνα κωδικοποιήθηκε με έναν αλγόριθμο από τον υπολογιστή χρησιμοποιώντας μια μέτρηση που ονομάζεται μονάδες δράσης (AUs), οι οποίες αντιπροσωπεύουν τη μυϊκή δραστηριότητα που προκαλούν οι αλλαγές στην εμφάνιση του προσώπου. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι οι εκφράσεις που ήταν οι ίδιες σε όλες τις κουλτούρες ήταν 35 και οι 17 από αυτές αντιπροσώπευαν χαρούμενα συναισθήματα.
Γιατί διαθέτουμε όμως τόσες πολλές διαφορετικές εκφράσεις προσώπου για ένα μόνο συναίσθημα, την ευτυχία;
Οι άνθρωποι έχουν τη δυνατότητα να εξωτερικεύσουν πολλά διαφορετικά συναισθήματα, αλλά είναι συναρπαστικό, λέει ο Martinez, ότι έχουμε πληθώρα εκφράσεων για να δείξουμε την ευτυχία μας, ενώ μόνο έναν τρόπο, για παράδειγμα, για να δείξουμε αηδία. «Η πιο πιθανή εξήγηση είναι ότι όταν κάτι μοιάζει πραγματικά αηδιαστικό μια έκφραση αρκεί για να μεταφέρει αυτό το συναίσθημα», επισημαίνει ο Martinez. Η ευτυχία, όμως, υπάρχει σε πολλές διαφορετικές μορφές και μεγέθη, από μια μικρή ευχαρίστηση έως την ακραία ευφορία. Το πρόσωπο ενός ανθρώπου μπορεί να δείξει τη διαφορά με ένα πιο πλατύ χαμόγελο, με μάτια που λάμπουν ή με πιο έντονες εκφράσεις στα χείλη. Η μελέτη διαπίστωσε επίσης ότι χρησιμοποιούμε τρεις εκφράσεις για να δείξουμε φόβο, τέσσερις για να μεταφέρουμε την έκπληξή μας και πέντε για να εκφράσουμε θλίψη και θυμό.