Στην τελική ευθεία προς τις εκλογές, με τις προεκλογικές διεργασίες να κορυφώνονται, είναι ίσως η πιο κατάλληλη στιγμή για περισυλλογή, τόσο για ψηφοφόρους, όσο και για υποψηφίους
,·και αυτό γιατί, για μεν τους πρώτους, κατόπιν εκλογής «ουδέν λάθοςαναγνωρίζεται», για δε τους δεύτερους, επειδή, υπό την επίδραση της ψυχολογίας του νικητή ή του ηττημένου, δεν θα έχουν τη δυνατότητα μιας ψύχραιμης ενδοσκόπησης.
Και για να γίνει αυτό, είναι καιρός να σταματήσουμε να δεχόμαστε ή να προβαίνουμε σε υποδείξεις για το πόσο σοβαρά ή με ποια κριτήρια πρέπει να διαβούμε το παραβάν, ταυτόχρονα με διαπιστώσεις περί κρισιμότητας αυτών των εκλογών, κάτι που, άλλοτε λιγότερο, άλλοτε περισσότερο, ισχύει για κάθε εκλογική διαδικασία.
Τα κριτήρια αυτά, άλλωστε, μπορεί να προκύψουν από την απάντηση στο ερώτημα αν ο χρονικός ορίζοντας των στόχων των-επικεφαλής και μη-υποψηφίων, επεκτείνεται και πέραν της τετραετίας, ή περιορίζεται στα ασφυκτικά πλαίσιά της. Αν δηλαδή, εκτός από τα άμεσα αντιμετωπίσιμα θέματα και έργα βιτρίνας, είναι διατεθειμένοι να δρομολογήσουν ζητήματα που απαιτούν βάθος χρόνου, η δε προσπάθεια επίλυσής τους πιθανόν να καρποφορήσει μετά την τετραετία ή ακόμα και ενδεχομένως να δρέψει τις δάφνες ή να “κόψει την κορδέλα” μία από τις επόμενες δημοτικές αρχές.
Απαντώντας με ειλικρίνεια καταφατικά στο ερώτημα αυτό, θα έχουμε τα εχέγγυα ότι πιθανώς δεν θα προστεθεί μία ακόμα χαμένη τετραετία και ευκαιρία.Τέτοιοι τομείς που απαιτούν σχεδιασμό που ξεπερνάει τα όρια μιας θητείας και δεν αναμένεται άμεσα ορατό αποτέλεσμα, μπορεί να είναι η οικονομία και η ανεργία, θέματα παιδείας και πολιτισμούτοπικά, η λίμνη, ο τουρισμός.
Αν επίσης, όσοι εκλεγούν, είναι έτοιμοι, πραγματικά και όχι σε επίπεδο προθέσεων, να λάβουν αποφάσεις που θα αψηφούν το περιβόητο πολιτικό κόστος, τότε μπορούμε να αισιοδοξούμε. Είναι γνωστό, βέβαια, ότι η τήρηση με συνέπεια μιας τέτοιας στάσης, ισοδυναμεί, ούτε λίγο ούτε πολύ, με πολιτικό χαρακίρι, γι` αυτό και σπάνια τη συναντούμε και στην κεντρική πολιτική σκηνή.
Οφείλουμε να παραδεχθούμε, ωστόσο, πως ό,τι θετικό πέτυχε τα προηγούμενα χρόνια, παρά τις στρεβλώσεις και αγκυλώσεις, η Καστοριά, δεν ήταν σε όλες τις περιπτώσεις ούτε αυτονόητο ούτε εύκολο να επιτευχθεί. Απαιτήθηκαν εμπειρία και γνώσεις, προσπάθεια και διάθεση προσφοράς. Εικόνα σύγχρονης πόλης και λίμνης που δεν θυμίζει το παρελθόν, με μεγάλο αριθμό συντηρημένων αρχοντικών και εκκλησιών, αξιοθέατα που την κατατάσσουν σήμερα στους βασικούς τουριστικούς προορισμούς και με τη γούνα, παρά τα προβλήματα, να εξακολουθεί να αποτελεί το σήμα κατατεθέν της, μπορούν να αναφερθούν, ενδεικτικά.
Και δεν εξαργύρωσαν όλοι όσοι συνέβαλαν σ` αυτά, την προσφορά τους με ίδιον όφελος ούτε με αντίστοιχη προβολή. Η αναγνώριση υπάρχει ίσως στη συνείδηση εκείνων που γνώριζαν και ήξεραν να εκτιμήσουν τα θετικά, χωρίς να εφευρίσκουν μόνο αρνητικά ή ελλείψεις.Το τελευταίο, συνεπώς, που χρειαζόμαστε εν όψει εκλογών, είναι οι υπερβολές και η καταστροφολογία. Ούτε όλα στραβά έγιναν κατά τα προηγούμενα χρόνια ούτε το τέλος του κόσμου κρίνεται από αυτές τις εκλογές..
Ελλοχεύει όμως ο κίνδυνος να προστεθούν νέες χαμένες ευκαιρίες και επιπλέον χαμένος πολύτιμος χρόνος.Δεν έχουμε την πολυτέλεια για νέα λάθη με τυχόν μη αναστρέψιμες συνέπειες. Σ` αυτά, επομένως, που δεν έγιναν ή καθυστέρησαν, είναι λογικό να εστιάζουμε σήμερα. Ως τέτοια από το χώρο της αρχιτεκτονικής μας κληρονομιάς, θα μπορούσαμε να αναφέρουμε το Ξενία, τα Τερζάκεια λουτρά και το κτίριο του παλαιού νοσοκομείου, το σπίτι του Χριστόπουλου και του Βαλαλά, το αρχοντικό Νατζή και Σκούταρη, το Κουρσούμ τζαμί και τον μενδρεσέ.
Στην αντίθετη περίπτωση, το να μεταθέτουμε στους επιγενέστερους, την αντιμετώπιση χρονιζόντων θεμάτων, ισοδυναμεί με παραδοχή αδυναμίας εκ μέρους μας, παρότι δεν λείπει σήμεραη σχετική γνώση, τεχνολογία ή τα αναγκαία χρηματοδοτικά εργαλεία, όπως εύλογα θα μπορούσαν να επικαλεστούν έναντι ημών, οι προγενέστεροι. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, η παρ` ολίγον-και μάλιστα έναν αιώνα αργότερα- αναίτια καταστροφή του μουσουλμανικού στρατώνα, στον οποίο υψώθηκε η σημαία της απελευθέρωσης. Την ίδια αυτή βέβαια τύχη δεν είχε το ιστορικό Γυμνάσιο, αν και έργο της μεταοθωμανικής περιόδου.
Και, όχι μόνο ανάξιοι διαχειριστές όσων παραλάβαμε δεν πρέπει να αποδειχθούμε αλλά και τα λάθη των προηγούμενων, σε κάποιες περιπτώσεις θα μπορούσαμε να διορθώσουμε. Πόσο ανέφικτο θα ήταν, αντί να θρηνούμε με νοσταλγία για το πάλαι ποτέ Γυμνάσιο, λόγου χάρη, να γιορτάσουμε την εκ βάθρων επανακατασκευή του, ει δυνατόν στην ίδια θέση, με δεδομένο ότι ολόκληρα ιστορικά κέντρα ευρωπαϊκών πόλεων ανακατασκευάστηκαν εκ του μη όντος, μεταπολεμικά; Ας ελπίσουμε βέβαια ότι, εξέλιπαν παθογένειες και λόγοι που οδήγησαν σε καταστροφές τέτοιων κτιρίων στην πόλη μας.
Εσωτερικός διάλογος λοιπόν και ενδοσκόπηση και όχι ομφαλοσκόπηση και εθελοτυφλία στο παρά πέντε των εκλογών, για το τι προηγήθηκε και, κυρίως,το πού πορευόμαστε, με προοπτική όχι τετραετίας αλλά τετραετιών και όχι φυσικά μόνο σε επίπεδο αυτοδιοικητικό αλλά και ευρωπαϊκό.
Πέτρος Μάνου