Τροφίμων της Ευρωπαϊκής Ενωσης, Στέλλα Κυριακίδου.

Μπροστά στο μεγάλο «μάθημα» που η Ευρώπη πήρε με την υγειονομική κρίση του κορονοϊού, εργάζεται άοκνα για να είναι έτοιμη σε τυχόν νέες απειλές, αλλά και να θωρακίσει τα κράτη-μέλη στον τομέα της πρόληψης. Σύμφωνα με την κ. Κυριακίδου, η οποία ήταν μεταξύ των ομιλητών στο 5ο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών που ολοκληρώθηκε πριν από μερικές εβδομάδες, δημιουργούνται μέσω του προγράμματος EU4Health αποθεματικά εξοπλισμού νοσοκομείων, φαρμάκου, προσωπικού και ομάδες γιατρών για αποστολές σε όποια χώρα χρειαστεί. Ακόμη, αξιοποιώντας 2,7 δισ. ευρώ, η Ε.Ε. θα τα διαθέσει για σύναψη συμβολαίων προαγοράς εμβολίου για τον SARS-CoV-2, ώστε να μη μείνει καμία χώρα χωρίς εμβόλιο.

Ποια ήταν η μεγαλύτερη πρόκληση που η Ευρώπη είχε να αντιμετωπίσει στη διάρκεια της πανδημίας;

Χωρίς δεύτερη σκέψη, θα απαντούσα οι ζωές που χάνονταν καθημερινά. Δεν υπάρχει τίποτα πιο σημαντικό από αυτό – η κάθε ζωή που έχει χαθεί, λόγω της πανδημίας, είναι εξίσου σημαντική, είναι μία μάχη που έχει χαθεί. Πέραν αυτού, θεωρώ πως όλα τα άλλα μπορούν να επιλυθούν και να προχωρήσουμε παρακάτω, με τα μαθήματα που η πανδημία μάς έχει διδάξει. Σοφότεροι αλλά και πιο δυνατοί. Μόνο μέσα από την αλληλεγγύη και τη στενή συνεργασία, θα μπορούσαν να αντιμετωπιστούν οι προκλήσεις, οι οποίες ήταν αστραπιαίες και πολυεπίπεδες, και όχι μόνο στον τομέα της Υγείας. Κανείς δεν ήταν σε θέση να αντεπεξέλθει μόνος και αυτή είναι μια πραγματικότητα που έχει αναγνωριστεί από όλους. Μία άλλη πρόκληση αφορούσε τις διαφορετικές ανάγκες που η κάθε χώρα παρουσίαζε σε διαφορετικές φάσεις και που περιλάμβαναν, μεταξύ άλλων, τον εξοπλισμό ατομικής προστασίας, τον απαραίτητο νοσοκομειακό εξοπλισμό, τα μέτρα που έπρεπε να ληφθούν, ως προς τις φαρμακευτικές ανάγκες, καθώς και τους τρόπους στήριξης της οικονομίας προς αποφυγήν δυσμενών συνεπειών. Η Επιτροπή έδρασε άμεσα, στήριξε τα κράτη-μέλη, σε όλα τα επίπεδα. Τώρα, βρισκόμαστε σε ένα ιδιαίτερα κρίσιμο, κομβικό σημείο θα έλεγα. Ο ιός δεν έχει εξαφανιστεί, βρίσκεται ακόμη ανάμεσά μας, όμως τα κράτη-μέλη είναι πια σε θέση να ανοίξουν σταδιακά, όπως ήδη έχουμε δει να γίνεται, τις οικονομίες και τις κοινωνίες τους. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει προτείνει λύσεις, ώστε η μετάβαση να είναι όσο πιο ομαλή γίνεται, έχει εκδώσει κατευθυντήριες γραμμές και συστάσεις, έχει τροποποιήσει νομοθεσίες, ώστε να διευκολύνει τη φάση ανάκαμψης. Θέλω με την ευκαιρία να τονίσω την ανάγκη για ιδιαίτερα προσεκτικά βήματα στο στάδιο στο οποίο βρισκόμαστε, με τη δημόσια Υγεία να παραμένει πάντα η προτεραιότητά μας. Τόσο σε ατομικό όσο και σε πολιτειακό επίπεδο.

Ποια είναι η πολιτική της Ευρωπαϊκής Ενωσης σε σχέση με το εμβόλιο; Πώς θα μπορέσουν όλοι να έχουν ισότιμη πρόσβαση σε αυτό;

Η ισότιμη πρόσβαση σε αποτελεσματικό και ασφαλές εμβόλιο κατά του κορονοϊού, όχι μόνο για την Ε.Ε. αλλά και για ολόκληρο τον κόσμο, θα είναι η οριστική λύση σε αυτό που έχει αναγνωριστεί ως η μεγαλύτερη κρίση δημόσιας Υγείας παγκοσμίως της σύγχρονης εποχής. Πάνω σε αυτήν τη βάση εργαζόμαστε εντατικά και ακούραστα. Στις 17 Ιουνίου, ανακοινώσαμε τη Στρατηγική για τα Εμβόλια, η οποία στοχεύει να συνδυάσει μια συντονισμένη προσέγγιση της Ε.Ε. με την παγκόσμια δέσμευση που έχουμε αναλάβει. Η διασφάλιση της ποιότητας, της ασφάλειας, της αποτελεσματικότητας των εμβολίων, η εξασφάλιση έγκαιρης πρόσβασης στα κράτη-μέλη είναι ιδιαίτερα σημαντικοί παράγοντες για εμάς, ενώ ταυτόχρονα ως Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρωτοστατούμε στην παγκόσμια προσπάθεια αλληλεγγύης και τη διασφάλιση δίκαιης και προσιτής πρόσβασης, όταν αυτό αναπτυχθεί, για όλη την ανθρωπότητα. Αξιοποιώντας τα 2,7 δισεκατομμύρια ευρώ από το ευρωπαϊκό χρηματοδοτικό ταμείο Emergency Support Instrument, η Επιτροπή εργάζεται για τη σύναψη συμφωνιών προαγοράς, οι οποίες θα καλύπτουν τις ανάγκες της Ε.Ε. Αυτή η προσπάθεια πάει χέρι χέρι με την εξασφάλιση πρόσβασης στα εμβόλια που θα προκύψουν για χώρες χαμηλού ή και μεσαίου εισοδήματος. Είμαστε απόλυτα ξεκάθαροι σε αυτό: Καμία χώρα και κανένας πολίτης δεν πρέπει να μείνουν πίσω.

Αναμένουμε ένα δεύτερο κύμα στην Ευρώπη; Και αν ναι, τι να περιμένουμε, κατά την άποψή σας; Πώς η Ευρώπη προετοιμάζεται για αυτό;

Πρέπει να συνεχίσουμε να παραμένουμε ιδιαίτερα προσεκτικοί, θα έλεγα σε «επιφυλακή», ιδίως τώρα με τη σταδιακή κατάργηση των μέτρων περιορισμού. Η προστασία της δημόσιας Υγείας είναι και πρέπει να συνεχίσει να αποτελεί την κύρια προτεραιότητά μας. Αυτός είναι ακόμη ένας λόγος για τον οποίο συνεργαζόμαστε στενά με τα κράτη-μέλη, για να αποτρέψουμε, στον βαθμό που αυτό μπορεί να είναι δυνατό, πιθανές εξάρσεις ενόσω αίρονται οι περιορισμοί. Είναι σημαντικό να αντιληφθούμε όλοι μαζί και ο καθένας μας ξεχωριστά ότι η φυσική απόσταση πρέπει να εξακολουθήσει να γίνεται σεβαστή. Και ότι, επίσης, είναι σημαντικό να συνεχίσουμε, να μπορούμε να εντοπίζουμε τις νέες περιπτώσεις κρουσμάτων άμεσα, μέσω των διαγνωστικών τεστ και της ιχνηλάτησης. Το καλύτερο εργαλείο για την πρόληψη εξάπλωσης του ιού βρίσκεται, κυρίως, στα χέρια των ίδιων των πολιτών, ξέρετε. Εάν οι συμπολίτες μας παραμείνουν σε εγρήγορση, εάν ακολουθούν τις συστάσεις για την υγιεινή και την προφύλαξη, εάν είναι προσεκτικοί και δεν εκτίθενται σε αχρείαστους κινδύνους, οι πιθανότητες να εξαπλωθεί εκ νέου ο ιός μειώνονται σημαντικά. Γι’ αυτό και θεωρώ ότι η συνεχής επικοινωνία και ενημέρωση είναι πρωταρχικής σημασίας. Πρέπει να καταλάβουμε ότι με την άρση των μέτρων περιορισμού δεν επιστρέφουμε στο φυσιολογικό, αλλά σε μια νέα καθημερινότητα συνύπαρξης με τον ιό. Πρέπει να συνεχίσουμε να δείχνουμε ευθύνη και πειθαρχία στις οδηγίες των επιστημόνων, προκειμένου να συγκρατήσουμε τη μετάδοση. Η πανδημία δεν έχει τελειώσει, ενόσω ο ιός βρίσκεται ανάμεσά μας και ενόσω, προπαντός, δεν έχει ακόμη κυκλοφορήσει ένα εμβόλιο.

Πώς αξιολογείτε την κατά κοινή ομολογία επιτυχημένη διαχείριση της υγειονομικής κρίσης από την Ελλάδα; Ηταν κάτι που αναμένατε;

Οι ελληνικές Αρχές από νωρίς, άμεσα θα έλεγα, είχαν πάρει αποφασιστικά και αυστηρά μέτρα, ώστε να συγκρατήσουν την εξάπλωση στη χώρα. Με τον υπουργό Υγείας, κ. Βασίλη Κικίλια, έχουμε μια πολύ καλή και στενή συνεργασία, ενώ η Ελλάδα ήταν ίσως από τις πρώτες χώρες που ζήτησαν την άμεση βοήθεια του Ευρωπαϊκού Κέντρου Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων (ECDC), επιδημιολόγοι του οποίου είχαν, επίσης, μεταβεί στη χώρα. Ηταν αξιοθαύμαστες οι θυσίες του ελληνικού λαού, γεγονός που έχει αναγνωριστεί ανά τον κόσμο. Θα πρέπει, όμως, επαναλαμβάνω, να συνεχίσει η χώρα και ο κόσμος να βρίσκονται σε εγρήγορση, ώστε να διαφυλαχθεί η επιτυχία αυτή.

Πιστεύετε ότι η πανδημία θα επηρεάσει την επάρκεια των εμβολίων κατά της γρίπης την περίοδο 2020-2021; Οπως είναι λογικό, όλες οι χώρες θα θέλουν να απαλλαγούν εγκαίρως από τους ιούς της γρίπης, ώστε να μη συνυπάρξουν μαζί με τον SARS-CoV-2.

Συνεχίζουμε να υποστηρίζουμε τη λήψη εμβολιασμού κατά της γρίπης και παράλληλα στοχεύουμε στην καταπολέμηση της παραπληροφόρησης όσον αφορά στα εμβόλια. Ηδη έχουμε συζητήσει το θέμα με τα κράτη-μέλη στην Επιτροπή Ασφάλειας Υγείας (Health Security Committee), καθώς δεν μπορεί να αποκλειστεί το ενδεχόμενο έξαρσης των κρουσμάτων του ιού που να συμπίπτει με την περίοδο της εποχικής γρίπης. Χρειάζεται ετοιμότητα και προνοητικότητα από όλους μας, καθώς και εκστρατείες ευαισθητοποίησης του κοινού. Από τη δική μας πλευρά, να είστε σίγουροι ότι θα κάνουμε ό,τι περνάει από το χέρι μας για να στηρίξουμε έμπρακτα τις προσπάθειες των κρατών-μελών προκειμένου να διαχειριστούν ένα τέτοιο ενδεχόμενο με τον καλύτερο δυνατό τρόπο.

Ποιο είναι το μάθημα που η Ευρωπαϊκή Ενωση πήρε από την πανδημία; Ποιες είναι οι πολιτικές ή ο σχεδιασμός σας, ώστε να προληφθούν περαιτέρω απειλές ή κρίσεις;

Οτι χρειαζόμαστε περισσότερη Ευρώπη στον τομέα της Υγείας. Δεν θα κουραστώ να επαναλαμβάνω αυτό που από την αρχή της πανδημίας έλεγα: Πρέπει να επενδύσουμε ακόμη περισσότερο στην ενδυνάμωση των μέτρων ετοιμότητας και των εθνικών συστημάτων Υγείας. Στην περαιτέρω θωράκιση της υγείας των συμπολιτών μας. Και πρέπει αυτό να γίνει με συντονισμένο τρόπο, μέσα από πνεύμα συνεργασίας και αλληλεγγύης. Με το βλέμμα στραμμένο στο μέλλον, προχωράμε στο φιλόδοξο και ελπιδοφόρο κεφάλαιο, όσον αφορά στην πολιτική της Ε.Ε. και τη χρηματοδότηση στον τομέα της Υγείας, με το νέο μας χρηματοδοτικό πρόγραμμα EU4Health. Με την αύξηση των οικονομικών πόρων του προγράμματος κατά 2.000%, μπορούμε να παραγάγουμε σημαντικό έργο στον τομέα της Υγείας. Να διασφαλίσουμε ότι αυτό που ξεκίνησε ως υγειονομική κρίση θα αποτελέσει μια πραγματική ευκαιρία σημαντικής αναβάθμισής της. Το EU4Health, μέσω της ουσιαστικής αύξησης των πόρων, μας δίνει για πρώτη φορά στην ιστορία της Ευρωπαϊκής Ενωσης, τη δυνατότητα να είμαστε καλύτερα προετοιμασμένοι, ώστε να αντιμετωπίσουμε κρίσεις οποιουδήποτε μεγέθους, έντασης και έκτασης. Προτεραιότητά μας να δημιουργήσουμε στρατηγικά αποθέματα προστατευτικού εξοπλισμού, φαρμάκων και ιατροτεχνολογικών προϊόντων, που σε περιπτώσεις κρίσεων να μπορούν να χρησιμοποιηθούν. Θα έχουμε ένα αποθεματικό προσωπικού υγειονομικής περίθαλψης, συμπεριλαμβανομένων και ομάδων ιπτάμενων ιατρών, οι οποίες θα αποστέλλονται οπουδήποτε και όποτε χρειάζεται. Το πρόγραμμα θα επιδιώξει να κάνει την ουσιαστική διαφορά στην πρόληψη, καθώς επίσης και στην καταπολέμηση του καρκίνου και άλλων μη μεταδοτικών ασθενειών, καθώς και ψυχικών νόσων, ενώ παράλληλα θα δώσει έμφαση στην ενθάρρυνση των εμβολιασμών.

Απο την έντυπη έκδοση