Είναι γεγονός ότι τα γνωστά με την ονομασία «κράτη του κόλπου», τις τελευταίες ημέρες έλκουν το ερευνητικό ενδιαφέρον των μελετητών της περιοχής της Δυτικής Ασίας, λόγω των πρόσφατων εξελίξεων με τις επαφές αξιωματούχων αυτών. Αποτελούν μέλη του Συμβουλίου Συνεργασίας του Κόλπου (GCC – ΣΣΚ), που θεσπίστηκε τον Μάιο του 1981. Σήμερα, το Συμβούλιο εξακολουθεί να αποτελείται από τα αρχικά μέλη του, δηλαδή το Βασίλειο του Μπαχρέιν, το Βασίλειο της Σαουδικής Αραβίας, το Σουλτανάτο του Ομάν, το κράτος του Κατάρ, το κράτος του Κουβέιτ και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (Η.Α.Ε).

Ειδικότερα στα κράτη του κόλπου, είναι πολύ σημαντικό να αναφερθεί πως στα μέσα του 2017 τα πάντα «πάγωσαν στον κόλπο». Χερσαία και θαλάσσια σύνορα σφραγίζουν ανάμεσα στο Μπαχρέιν, τη Σαουδική Αραβία, το Κατάρ, τα Η.Α.Ε. και επιπλέον την Αίγυπτο. Αυτό το «κουαρτέτο» διέκοψε τους διπλωματικούς, εμπορικούς και ταξιδιωτικούς δεσμούς με το Κατάρ και έκτοτε κάλεσε τη Ντόχα να ανταποκριθεί σε 13 αιτήματα προκειμένου να επιτρέψει την επαναπροσδιόριση των σχέσεων. Αυτά περιλαμβάνουν ζητήματα, που ξεκινούν από το κλείσιμο της κρατικής εταιρείας μέσων μαζικής ενημέρωσης, Al Jazeera και μιας τουρκικής βάσης έως τη διακοπή των σχέσεων με τη «Μουσουλμανική Αδελφότητα» και τη μείωση των δεσμών με το θεοκρατικό Ιράν.

Η κατάσταση τροποποιείται ριζικά την 4η Ιανουαρίου του τρέχοντος έτους, όταν και τερματίζει μία από τις χειρότερες διπλωματικές κρίσεις στην ιστορία του Κόλπου. Ο υπουργός Εξωτερικών του Κουβέιτ έκανε την ανακοίνωση το απόγευμα της ίδιας ημέρας, μετά από ένα τηλεφώνημα στο οποίο συμμετείχαν ο Εμίρης του Κουβέιτ, Nawaf Al-Ahmad Al-Sabah, ο Εμίρης του Κατάρ, Tamim bin Hamad Al-Thani και ο Πρίγκιπας διάδοχος της Σαουδικής Αραβίας και υπουργός άμυνας, Mohammed bin Salman.

Η ανακοίνωση έγινε πριν από τη σύνοδο κορυφής της 41ης συνεδρίασης του ΣΣΚ, η οποία ξεκίνησε στις 5 Ιανουαρίου στη πόλη Al-Ula της βορειοδυτικής Σαουδικής Αραβίας, με τον υπουργό Εξωτερικών του Κουβέιτ να χαρακτηρίζει τη συνάντηση ως ευκαιρία για «συμφιλίωση». Ο Βασιλιάς της Σαουδικής Αραβίας, Salman bin Abdulaziz Al-Saud άνοιξε τη σύνοδο προτρέποντας την «περιφερειακή ενότητα». Οι εξελίξεις αυτές έρχονται μετά την επίσκεψη που πραγματοποίησε ο σύμβουλος του Προέδρου των Η.Π.Α. Ντόναλντ Τραμπ, Τζάρεντ Κούσνερ, με σκοπό να επιλυθεί η αντιπαράθεση προτού αποχωρήσει η κυβέρνηση Τραμπ τον Ιανουάριο.

Στη συνάντηση της πόλης Al-Ula μεταξύ του εμίρη του Κατάρ και του διαδόχου του θρόνου της Σαουδικής Αραβίας, δεν αναφέρθηκαν τα 13 αιτήματα των χωρών του ΣΣΚ, αλλά ούτε και οι εκπρόσωποι του Κατάρ φάνηκε να αναιρούν τις αποφάσεις και τις πολιτικές, που ακολουθούν δημοσίως τα τελευταία τρία χρόνια. Κύριος στόχος της συνομιλίας φαίνεται να ήταν το ζήτημα του Ιράν και η παρεμπόδιση της εξάπλωσης της «απειλής» του πυρηνικού και πυραυλικού προγράμματός του. Η Ντόχα είχε έρθει αρκετά κοντά με το ιρανικό καθεστώς, καθώς λόγω του εμπάργκο, με το οποίο ήρθε αντιμέτωπη, παραχωρούσε το ποσό των 100 εκατομμυρίων δολαρίων στο Ιράν, προκειμένου να χρησιμοποιεί τον εναέριο χώρο.

Τα υπόλοιπα όμως θέματα προς επίλυση παραμένουν, καθώς οι παραπάνω χώρες, στο ζήτημα του εμφύλιου πολέμου στη Λιβύη έχουν ταχθεί από καιρό σε διαφορετικά στρατόπεδα. Αλλά πέρα από τη διπλωματική ρητορική τα Η.Α.Ε. έχουν αμφιβολίες ότι το Κατάρ πρόκειται να αλλάξει τον τρόπο άσκησης της εξωτερικής πολιτικής του. Καθώς το Κατάρ αρνήθηκε την υποστήριξη στο παρελθόν ομάδων με αντικαθεστωτική χροιά, έχει υποστηρίξει πολιτικά ισλαμικά κινήματα στη Γάζα, τη Λιβύη και αλλού, ιδίως τη διακρατική Μουσουλμανική Αδελφότητα, την οποία τα Η.Α.Ε. θεωρούν ως υπαρξιακή απειλή για τη μοναρχία της.

Η συνάντηση Σαουδικής Αραβίας – Κατάρ άνοιξε νέους ορίζοντες στις διπλωματικές σχέσεις μεταξύ των χωρών του Κόλπου. Ωστόσο, η φιλόδοξη εξωτερική πολιτική των κρατών δεν πρόκειται να μεταβληθεί. Είναι ισχυρά κράτη με ισχυρή οικονομία και διάθεση να διαφημίσουν το κράτος τους όσο το δυνατό περισσότερο. Το Κατάρ επίσης απέδειξε τα τελευταία τρία χρόνια ότι οικονομικά μπορεί να ανταπεξέλθει, χωρίς την υποστήριξη των γειτονικών κρατών, καθώς τα κοιτάσματα του φυσικού αερίου, που διαθέτει ενίσχυσαν την οικονομία του, αναδεικνύοντας το σε ένα από τα πλουσιότερα κράτη στον κόσμο. Επιπλέον, υφίσταται το Ιράν, με τους δικούς του στόχους.

Καταλήγοντας, οι τρεις παραπάνω χώρες, εκτός των προαναφερθέντων θεμάτων, έχουν επίσης αναμειχθεί και σε ευρωασιατικά ζητήματα, όπως η ελληνοτουρκική διένεξη. Τι σημαίνει η επίλυση των διαφορών μεταξύ των χωρών του ΣΣΚ; Η επαναπροσδιόριση των διπλωματικών σχέσεων τους θα σημάνει και την λήξη των διενέξεων της ευρύτερης περιοχής; Με την επαναφορά της συμφιλίωσης Σαουδικής Αραβίας – Κατάρ δύναται να εκτιμηθεί ότι στο εξής θα υπάρξει, αν όχι παρόμοια εξωτερική πολιτική, επαναπροσδιόριση της πολιτικής απέναντι στα υπόλοιπα κράτη. Έτσι, αναμένεται ο νικητής και ο ηττημένος σε αυτό το νέο ανακάτεμα της τράπουλας.

Ανάλυση της Χριστίνας Τσελεμπίδου

Προλογίζει ο Αριστείδης Ρούνης

Πηγή

https://www.lep.gr/krati-toy-kolpoy-telos-stis-diakrat/

Πηγή εικόνας

https://www.navihellas.gr/gr/port.php?id=715