Η θυρεοειδίτιδα ή νόσος του Χασιμότο είναι ένα από τα πιο κοινά αυτοάνοσα νοσήματα. Εννέα στις δέκα φορές πλήττει γυναίκες επηρεάζοντας σημαντικά την ποιότητα ζωής εκατομμυρίων γυναικών σε όλο το κόσμο.

Οι ασθενείς με νόσο του Χασιμότο εμφανίζουν κοινές μεταβολικές διαταραχές και παράγοντες εμφάνισης της νόσου. Ο λόγος που η νόσος προσβάλλει κυρίως το γυναικείο φύλο, είναι το ιδιαίτερο μεταβολικό προφίλ των γυναικών και οι πολλαπλές ορμονικές αλλαγές που προκύπτουν κατά τη διάρκεια της ζωής τους.

Καθώς αυξάνεται η κατανόηση για τους μηχανισμούς που οδηγούν στην εκδήλωση της νόσου, νέες προσεγγίσεις επιδεικνύουν ενθαρρυντικά αποτελέσματα στην αντιμετώπιση της.

Θυρεοειδίτιδα Χασιμότο (Hashimoto) – Πώς θα καταλάβετε αν έχετε τη νόσο Χασιμότο στον θυρεοειδή

Μπορεί να μην παρατηρήσετε συμπτώματα της νόσου του Hashimoto στην αρχή, ή μπορεί να παρατηρήσετε ένα πρήξιμο στο μπροστινό μέρος του λαιμού σας (βρογχοκήλη). Η νόσος του Hashimoto συνήθως εξελίσσεται αργά με το πέρασμα των ετών και προκαλεί χρόνιες βλάβες του θυρεοειδούς, με αποτέλεσμα την πτώση στα επίπεδα των θυρεοειδικών ορμονών στο αίμα.

Με την σταδιακή καταστροφή του θυρεοειδή αδένα από το ανοσοποιητικό σύστημα, μέσα σε διάστημα μηνών ή ετών, εμφανίζονται συμπτώματα υπο-θυρεοειδισμού, όπως:

• κόπωση και χαμηλή ενέργεια
• αύξηση βάρους
• κατακρατήσεις υγρών
• δυσκοιλιότητα
• ξηρό δέρμα
• μελαγχολία και κακή διάθεση
• τριχόπτωση και εύθραυστα νύχια
• δυσανεξία στο κρύο
• μειωμένη εφίδρωση
• υπνηλία κατά τη διάρκεια της ημέρας
• απώλεια μνήμης, μεωμένη πνευματική διαύγεια
• πόνοι στις αρθρώσεις και μυϊκές κράμπες

Βασικά Αίτια της Θυρεοειδίτιδας Χασιμότο

Ο λόγος που η θυρεοειδίτιδα Χασιμότο πλήττει κυρίως το γυναικείο φύλο, είναι το ιδιαίτερο μεταβολικό προφίλ των γυναικών και οι πολλαπλές ορμονικές αλλαγές που προκύπτουν κατά τη διάρκεια της ζωής τους: εμμηναρχή, εφηβεία, ωορρηξία, έμμηνος ρύση, κύηση, κλιμακτήριος, εμμηνόπαυση.

Κάθε ορμονική αλλαγή, επηρεάζει άμεσα τη συνολική μεταβολική κατάσταση του οργανισμού.

Όλες οι γυναίκες το βιώνουν αυτό, σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό, λίγες μέρες πριν την περίοδο, κατά τη διάρκεια της κύησης ή στην κλιμακτήριο, όπου αλλάζουν έντονα η όρεξη, τα επίπεδα ενέργειας, η διάθεση, το βάρος, το επίπεδο κατακρατήσεων κ.ά.

Αλλαγές και διαταραχές του μεταβολισμού, συνδέονται άμεσα με την ανάπτυξη αυτοάνοσου νοσήματος. Πρόκειται για μια νόσο με σημαντικό μεταβολικό υπόβαθρο. Υπάρχουν τέσσερις κύριοι παράγοντες κινδύνου που οδηγούν στην εμφάνιση της συγκεκριμένης νόσου.

Χαμηλός μεταβολισμός: Ελλείψεις σε βιταμίνες και μικροθετικά στοιχεία, αλλά και η αυξημένη οξείδωση, μπλοκάρουν τις μεταβολικές διεργασίες που αφορούν στην παραγωγή ενέργειας του οργανισμού.

Διαταραχή στο μεταβολισμό της γλυκόζης: Η αυξημένη κατανάλωση υψηλά επεξεργασμένων τροφών και ζάχαρης, αναγκάζουν τον οργανισμό να εκκρίνει όλο και μεγαλύτερες ποσότητες ινσουλίνης, ώστε να διατηρήσει τα επίπεδα του ζαχάρου στο αίμα εντός του φυσιολογικού. Η ινσουλίνη, καταστέλλει σε σημανιτκό βαθμό τη λειτουργία του θυρεοειδούς αδένα, ενώ παράλληλα απορυθμίζει τη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος

Έλλειψη βιταμίνης D3 και μικροθρεπτικά συστατικά: Βιταμίνες και θρεπτικά στοιχεία, όπως η βιταμίνη D, τα ω3 λιπαρά οξέα, το μαγνήσιο, το σελήνιο, τα προβιοτικά κ.ά. είναι απαραίτητα για την ομαλή λειτουργία του θυρεοειδή και την παραγωγή των θυρεοειδικών ορμονών. Ελλείψεις σε αυτά τα στοιχεία συνδέονται με αυξημένη πιθανότητα εμφάνισης της θυρεοειδίτιδας Χασιμότο.

Ψυχογενές στρες: προκαλεί ορμονικές και μεταβολικές διαταραχές, που αυξάνουν σημαντικά την πιθανότητα ανάπτυξης αυτοανοσίας. Παρότι το ψυχογενές στρες δεν αρκεί από μόνο του, ώστε να οδηγήσει σε αυτοανοσία, επί εδάφους σημαντικής μεταβολικής διαταραχής, μπορεί να πυροδοτήσει την εμφάνιση της νόσου του Χασιμότο.

Οι παραπάνω τέσσερις παράγοντες, επηρεάζουν αρνητικά τη λειτουργία των θυρεοειδικών κυττάρων. Επιδρώντας για μεγάλα χρονικά διαστήματα, αλλοιώνουν τη σύσταση και τη μορφολογία των κυττάρων του θυρεοειδούς.

Η αλλοίωση της μορφολογίας των θυρεοειδικών κυττάρων είναι τέτοια, που το ανοσοποιητικό σύστημα καταλήγει να τα βλέπει ως ξένα και τους επιτίθεται, παράγοντας αντισώματα εναντίον τους.

Είναι αξιοσημείωτο ότι ο υποθυρεοειδισμός επιδεινώνει περαιτέρω τους παραπάνω παράγοντες, μπλοκάρωντας επιπλέον το μεταβολισμό, αυξάνοντας την αντίσταση στη βιταμίνη D, επιδεινώνοντας επιπρόσθετα τη διάθεση και τις νοητικές λειτουργίες.

Θεραπεία

Η θεραπεία της θυρεοειδίτιδας είναι συμπτωματική και συνίσταται στη χορήγηση θυροξίνης σε δόσεις υποκατάστασης για μεγάλο χρονικό διάστημα . Σε σπάνιες περιπτώσεις μπορεί να προκαλούνται πιεστικά φαινόμενα, οπότε αντιμετωπίζεται χειρουργικά . Σε μερικές μελέτες έχει αναφερθεί ότι η χορήγηση σεληνίου ως συμπλήρωμα διατροφής μειώνει τα αντιθυρεοειδικά αντισώματα, σε άλλες όμως το φαινόμενο αυτό δεν έχει επιβεβαιωθεί .

Θυρεοειδίτιδα Χασιμότο (Hashimoto) και διατροφή

Η διατροφή φαίνεται να παίζει ένα πολύ σημαντικό ρόλο τόσο στην πρόληψη, όσο και στην θεραπεία μιας πληθώρας ασθενειών.

Βοηθητική φαίνεται να είναι η δράση της διατροφής μας και στην βελτίωση της θυρεοειδίτιδας Hashimoto.

Ας δούμε λοιπόν ποια είναι αυτά τα συστατικά της τροφής που μπορούν να βοηθήσουν στην ομαλότερη εξέλιξη της νόσου:

1. ΣΕΛΗΝΙΟ

Πληθώρα μελετών έχει δείξει ότι τα άτομα που πάσχουν από υποθυρεοειδισμό ευνοούνται από την κατανάλωση συμπληρωμάτων σεληνίου (Se).

Φαίνεται ότι η κατανάλωση συμπληρωμάτων Se, ανεξάρτητα από το εάν υπάρχει έλλειψη αυτού στον οργανισμό ή όχι, βελτιώνουν τη λειτουργία του θυρεοειδούς και βοηθούν στην μείωση της ποσότητας των αντισωμάτων της θυρεοειδικής υπεροξειδάσης (ντισωμάτων που εμφανίζονται σε μεγάλο βαθμό στα άτομα με θυρεοειδίτιδα Hashimoto).

Το σελήνιο είναι ένα θρεπτικό συστατικό που υπάρχει σε αρκετές τροφές, όπως το κρέας, τα εντόσθια, τα δημητριακά, τα οστρακοειδή, τα ψάρια και τα καρύδια Βραζιλίας, με τα τελευταία να αποτελούν μια εξαιρετική πηγή σεληνίου.

2. ΓΛΟΥΤΕΝΗ

Από πληθώρα μελετών έχει φανεί ότι υπάρχει μια σύνδεση μεταξύ της θυρεοειδίτιδας Hashimoto και της δυσανεξίας στη γλουτένη.

Φαίνεται ότι η γλουτένη σε πολλές περιπτώσει82 πυροδοτεί επιθέσεις εναντίον του θυρεοειδούς στα άτομα που πάσχουν από θυρεοειδίτιδα Hashimoto.

Καλό θα είναι επομένως άτομα που πάσχουν από τη θυρεοειδίτιδα Hashimoto να ακολουθούν μια δίαιτα περιορισμένης γλουτένης, χωρίς βεβαία να είναι απαραίτητο να την αποκλείσουν εντελώς από την διατροφή τους.

Η γλουτένη βρίσκεται σε μεγάλο ποσοστό στο σιτάρι, τη σίκαλη, το κριθάρι και τη βρώμη ενώ σε πιο μικρό ποσοστό περιέχεται στα άλευρα ζέας.

Από την άλλη μπορούν να καταναλώνονται άφοβα το ρύζι, το καλαμπόκι, η πατάτα, το κινόα και το φαγόπυρο, τα οποία είτε είναι ελεύθερα γλουτένης, είτε περιέχουν γλουτένη η οποία δεν είναι όμως τοξική.

Καλό είναι επομένως το σιτάρι, η σίκαλη, το κριθάρι και η βρώμη να αποφεύγονται και να αντικαθίστανται από προϊόντα που περιέχουν μικρότερες ποσότητες γλουτένης ή είναι ελεύθερα γλουτένης.

Για παράδειγμα τα άτομα αυτά θα μπορούσαν αντί για μακαρόνια να φάνε ρύζι, αντί για ψωμί να φάνε πατάτες και να αντικαταστήσουν τις φρυγανιές με ρυζογκοφρέτες.

3. ΒΙΤΑΜΙΝΗ D

Η έλλειψη βιταμίνη D σχετίζεται με μια σειρά αυτοάνοσων νοσημάτων. Μεταξύ αυτών βρίσκονται και αυτοάνοσες θυρεοειδικές ασθένειες, όπως η νόσος Hashimoto.

Έχει φανεί λοιπόν ότι έλλειψη βιταμίνης D αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης θυρεοειδίτιδας Hashimoto, αλλά και ότι συμπληρώματα αυτής της βιταμίνης βοηθούν στην καλύτερη εξέλιξη της νόσου, αφού φαίνεται ότι ρίχνουν τα επίπεδα των αντισωμάτων της θυρεοσφαιρίνης και της θυρεοειδικής υπεροξειδάσης.

Καλές πηγές βιταμίνης D αποτελούν τα γαλακτοκομικά προϊόντα, τα λιπαρά ψάρια (π.χ. ρέγκα, σολομός, τόνος, σαρδέλες), τα αυγά, το συκώτι, το βοδινό και το μοσχάρι.

4. BITAMINH B12, ΣΙΔΗΡΟΣ

Έχει φανεί ότι στα άτομα που πάσχουν από υποθυρεοειδισμό η πιθανότητα εμφάνισης έλλειψης βιταμίνης Β12 και σιδήρου είναι αυξημένη.

Θα πρέπει λοιπόν να δοθεί προσοχή στην διατροφή στα άτομα με θυρεοειδίτιδα Hashimoto που πάσχουν και από υποθυρεοειδισμό, ώστε να καταναλώνονται τρόφιμα που αποτελούν καλές πηγές βιταμίνης Β12 και σιδήρου.

Καλές πηγές βιταμίνης Β12 αποτελούν το κρέας, τα προϊόντα κρέατος, τα πουλερικά, τα ψάρια, τα αυγά και τα οστρακοειδή (κυρίως μύδια και στρείδια).

Καλές πηγές σιδήρου αποτελούν επίσης το κρέας, τα ψάρια, τα πουλερικά και το συκώτι.

5. ΒΙΤΑΜΙΝΗ Β6, ΦΥΛΛΙΚΟ ΟΞΥ

Στα άτομα που εμφανίζουν υποθυρεοειδισμό είναι συχνό φαινόμενο τα επίπεδα ομοκυστεϊνης να είναι ιδιαίτερα αυξημένα. Τα αυξημένα αυτά επίπεδα φαίνεται να σχετίζονται με μειωμένα επίπεδα βιταμινών Β6 και Β12, καθώς και φυλλικού οξέος.

Έτσι λοιπόν τα άτομα με θυρεοειδίτιδα Hashimoto, που πάσχουν και από υποθυρεοειδισμό είναι καλό να προσέχουν την διατροφή τους ώστε να προσλαμβάνουν επαρκείς ποσότητες αυτών των βιταμινών.

Καλές πηγές βιταμίνης Β6 αποτελούν τα κρέατα, τα προϊόντα ολικής άλεσης, τα λαχανικά, οι μπανάνες και τα καρύδια. Φυλλικό οξύ βρίσκεται σε μια πληθώρα τροφίμων, όπως τα πράσινα λαχανικά, το μπρόκολο, τα φιστίκια, τα όσπρια, τα εσπεριδοειδή και το συκώτι.

Πληροφορίες – Dr. Δημήτρης Τσουκαλάς, MD , el.wikipedia.org , logodiatrofis.gr