H επιτάχυνση των επιστροφών ΦΠΑ σε ιδιώτες από το νέο έτος, ώστε να στηριχτεί η αγορά κατά την πορεία ανάκαμψής της μετά την πανδημία, περιλαμβάνεται στις προτεραιότητες του σχεδίου δράσης του υπουργείου Οικονομικών για το 2022, όπως προβλέπει το ενοποιημένο προσχέδιο δράσης της κυβέρνησης.

Σύμφωνα με κυβερνητικά στελέχη, οι επιστροφές ΦΠΑ που δικαιούνται οι συνεπείς επιχειρήσεις πρέπει να… ανεβάσουν ρυθμούς καθώς σε ορισμένες περιπτώσεις ακόμα και σήμερα οι επιχειρήσεις είναι υποχρεωμένες να περιμένουν αρκετούς μήνες για να λάβουν την επιστροφή φόρου που δικαιούνται.

Από μελέτη της ΕΕ που αναδεικνύει τη χρονοβόρα διαδικασία επιστροφής ΦΠΑ, προκύπτει ότι η Ελλάδα, η Κύπρος και η Ιταλία καταγράφουν τον μεγαλύτερο αριθμό για την είσπραξη της επιστροφής ΦΠΑ. Για την περίπτωση της χώρας μας, ο χρόνος που απαιτείται ανέρχεται σε 31 εβδομάδες, ενώ για την Ιταλία και την Κύπρο ο αντίστοιχος χρόνος ανέρχεται σε 62 και 43 εβδομάδες.

Αναλύοντας τα δεδομένα της Παγκόσμιας Τράπεζας για το 2020, η έκθεση της ΕΕ αναφέρει ότι κατά μέσο όρο χρειάζονται εννέα ώρες για τη ολοκλήρωση της διαδικασίας επιστροφής ΦΠΑ. Τα δεδομένα δείχνουν επιπλέον ότι χρειάζονται 17 εβδομάδες για την είσπραξη της επιστροφής.

Στην περίπτωση της χώρα μας, αν και αναγνωρίζεται ότι έχει γίνει πρόοδος σε σχέση με το παρελθόν, τα περιοριστικά μέτρα που επιβλήθηκαν για την αντιμετώπιση της υγειονομικής κρίσης δημιούργησαν καθυστερήσεις στην προσπάθεια άμεσης αποπληρωμής. Επίσης, υπογραμμίζεται ότι σε πολλές περιπτώσεις η καθυστέρηση δεν οφείλεται στη φορολογική αρχή αλλά στην απουσία ενδιαφέροντος από τους δικαιούχους καθώς δεν προσκομίζουν τα απαραίτητα δικαιολογητικά, με αποτέλεσμα οι επιστροφές ΦΠΑ να παραμένουν στα… αζήτητα.

Δύο κρίσιμα «κλειδιά»

Σε αυτή την προσπάθεια, δύο θα είναι οι πολύτιμοι σύμμαχοι:

1. Η ψηφιοποίηση των φορολογικών συναλλαγών (My Data). Η υποχρεωτική εφαρμογή των ηλεκτρονικών βιβλίων για όλες τις επιχειρήσεις, όπου θα πρέπει να διαβιβάζουν τα παραστατικά στο mydata, την ηλεκτρονική πλατφόρμα της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων και η αυτοματοποίηση των ελεγκτικών διαδικασιών θα ξεκλειδώνει άμεσα τις επιστροφές ΦΠΑ που δικαιούνται οι συνεπείς επιχειρήσεις. Από 1η Οκτωβρίου εχει καταστεί υποχρεωτική η διαβίβαση παραστατικών εσόδων για επιχειρήσεις (φυσικά και νομικά πρόσωπα) με διπλογραφικά βιβλία και τζίρο άνω των 50.000 ευρώ καθώς και για επιχειρήσεις (φυσικά και νομικά πρόσωπα) με απλογραφικά βιβλία με τζίρο άνω των 100.000 ευρώ. Από την 1η Νοεμβρίου η υποχρέωση αυτή επεκτείνεται και στις υπόλοιπες επιχειρήσεις. Ζητούμενο στη φάση αυτή είναι μέσα από την καθολικότητα της συμμετοχής των επιχειρήσεων στο νέο ψηφιακό περιβάλλον τήρησης των βιβλίων και έκδοσης παραστατικών, από το 2022 να γίνονται άμεσα οι επιστροφές ΦΠΑ.
2. Η μεταρρύθμιση που περιλαμβάνεται στο Εθνικό Σχέδιο του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0» και προβλέπει την ψηφιοποίηση και απλοποίηση των συναλλαγών μεταξύ της φορολογικής διοίκησης και των επιχειρήσεων. Με τον τρόπο αυτό θα περιοριστούν οι ανθρώπινες παρεμβάσεις και οι γραφειοκρατικές αγκυλώσεις του μηχανισμού και θα ανοίξει ο δρόμος για την αυτοματοποιημένη διαδικασία των επιστροφών του ΦΠΑ που αποτελεί χρόνιο και πάγιο αίτημα της αγοράς, η οποία στερείται εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ, την ώρα που έχει στερέψει από ρευστότητα -ειδικά τους τελευταίους μήνες λόγω της πανδημίας. Η λίστα των έργων και των μεταρρυθμίσεων για την αναμόρφωση του φορολογικού συστήματος και τον εκσυγχρονισμό της Φορολογικής Διοίκησης, μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης, περιλαμβάνει τη διευκόλυνση του ψηφιακού ελέγχου των συναλλαγών, την ηλεκτρονική διασύνδεση των ταμειακών μηχανών και των λογιστηρίων των επιχειρήσεων με τα πληροφοριακά συστήματα της Φορολογικής Διοίκησης και την αξιοποίηση των δεδομένων των ηλεκτρονικών συναλλαγών και των ψηφιακών εφαρμογών για την αυτόματη προσυμπλήρωση των περισσότερων στοιχείων στις φορολογικές δηλώσεις.

Αποκαλυπτική η μελέτη της ΕΕ

Αναλύοντας τα δεδομένα της Παγκόσμιας Τράπεζας για το 2020, η έκθεση της ΕΕ, όπως αναφέραμε και πιο πάνω, σημειώνει ότι κατά μέσο όρο χρειάζονται εννέα ώρες για τη ολοκλήρωση της διαδικασίας επιστροφής ΦΠΑ. Τα δεδομένα δείχνουν, επιπλέον, ότι χρειάζονται 17 εβδομάδες για την είσπραξη της επιστροφής.

Σύμφωνα με αυτά τα δεδομένα, η Ιταλία και η Ρουμανία είναι τα κράτη μέλη της ΕΕ στα οποία η συμμόρφωση με τις διαδικασίες επιστροφής ΦΠΑ διαρκεί περισσότερο (περίπου 42 και 22 ώρες, αντίστοιχα).

Επιπλέον, η Ιταλία, η Κύπρος και η Ελλάδα καταγράφουν τον μεγαλύτερο αριθμό εβδομάδων για την λήψη (είσπραξη) της επιστροφή ΦΠΑ -περίπου 62, 43 και 31 εβδομάδες αντίστοιχα.