Οι περισσότεροι τόχουμε πάρει απόφαση ότι πολιτισμικό κέντρο θα κάνουμε ένα-δυο χρόνια ακόμη για να δούμε υπάρχουν όμως κι εκείνοι που αρέσκονται στο να τσιρομαδιούνται και να ολολύζουν στο facebook σαν παραστάτες σε χορό αρχαίας τραγωδίας. Και ο λόγος που το κάνουν αυτό είναι διπλός: Αφ’ ενός επειδή στο μυαλό τους πολιτισμός και πολιτισμικό κέντρο διαπλέκονται –αν δεν συμπλέκονται κιόλας ή αν δεν είναι απολύτως ταυτόσημα- και αφ’ ετέρου γιατί την εγχώρια πολιτιστική υστέρηση κάπου θέλουν, σώνει και καλά, να την χρεώσουν.

Και την χρεώνουν σε εκείνους τους κακούς (έτσι στο πολύ αφηρημένο) που ήρθανε μια νύκτα, σαν τους καλλικαντζαραίους, και μας γκρεμίσανε λέει εκείνο το σπουδαίο μας πνευματικό κέντρο. Το οποίο, ως γνωστόν, ενόσω υπήρχε, έσφυζε από καθημερινή πνευματική κίνηση κι έλαμπε σαν φάρος πνευματικός ολόκληρης της οικουμένης…. Οι διαμαρτυρόμενοι αυτοί, δεν έχουν συνειδητοποιήσει ότι τα πνευματικά κέντρα δεν είναι χώροι ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ αλλά ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗΣ πολιτισμού. Απλά κτήρια είναι, απλά ντουβάρια. Δεν παράγεται εκεί μέσα ο πολιτισμός, κανένα είδος του.

Εκεί απλώς επιδεικνύεται στους θαυμαστές του. Μαζεύεται το ευρύ κοινό, βλέπει, ακούει θαυμάζει και χειροκροτεί τους παραγωγούς. Καλά είναι να υπάρχουν τέτοιοι χώροι, δεν λέμε. Ευχής έργο είναι κάθε πόλη να έχει έναν ειδικά αφιερωμένο στις τέχνες και τα γράμματα χώρο, μα δεν είναι το κρίσιμο μέγεθος αυτό, από μόνο του. Δεν είναι ο καταλυτικός παράγοντας, αυτός που κάνει τη διαφορά. Δεν δημιούργησαν τα πνευματικά κέντρα τους πνευματικούς ανθρώπους.

Ανάποδα συνέβη, απανταχού της οικουμένης. Δεν έφτιαξαν το καλλιμάρμαρο, το Ηρώδειο και η Επίδαυρος έναν Σοφοκλή ή έναν Ευριπίδη. Τους ανέδειξαν απλά. Οι δημιουργοί είναι αυτοί που κατ΄ ιδίαν παράγουνε την τέχνη κι -όταν πια αυτή μετασχηματιστεί σε δομημένο πολιτισμικό προϊόν- επιλέγουν έναν χώρο επαφής με το καταναλωτικό της κοινό και επιδεικνύουν το πόνημα τους. Κι αν έρθουμε στο σήμερα και στα καθ ήμάς, η Καστοριά μας, δόξα τω Θεώ, δεν στερείται πια τέτοιων χώρων επίδειξης και επαφής.

Αφού άμα θες να επιδείξεις χορευτικά σχήματα μπορείς να εκμεταλλευτείς τις ανοιχτωσιές των πλατειών. Μπορείς να πας να χορέψεις στην Ομόνοια ή στην πλατεία των Αφών εμμανουήλ ή εμπρός στην Κουμπελίδικη ή στο πλάτωμα του προφήτη Ηλία. Άμα θες να διοργανώσεις συναυλία, μπορείς να πάς στο ΔΗΝΑΚ ή στο μικρό αμφιθέατρο του πάρκου της Ο.Φ. ή στο θέατρο βουνού εκεί αντάμα με τις μυρωδιές της φύσης.

Αμα θες να φτιάξεις μια έκθεση υπαίθριας ζωγραφικής ή φωτογραφίας ή βιβλίου, μπορείς να καταλάβεις το parking της Νομαρχίας ή να ακολουθήσεις την σκιά των πλατανιών στην ακτογραμμή της Ορεστείων . Άμα θες Διαλέξεις, μπορείς να πεταχτείς έως το αμφιθέατρο του ΑΤΕΙ ή της ΕΔΗΚΑ ή του Έσπερου. Αμα θες ομιλίες και λογοτεχνικές συντροφιές ή πρωτο-παρουσιάσεις βιβλίων ή συγκεντρώσεις ‘ασμπέτερ’ που λέγανε και στις παλιές ελληνικές ταινίες, μπορείς να πας να στρωθείς στην αίθουσα του Δημοτικού

Συμβουλίου ή στην μεγάλη αίθουσα του Επιμελητηρίου. Άμα θες θεατρικές παραστάσεις μπορείς να αξιοποιήσεις οποιαδήποτε από τις 3-4 κινηματογραφικές αίθουσες που πλέον διαθέτουμε στην πόλη Αμα θες και πολύ ‘προχώ’ πράματα που θα φέρουν κι όλα τα κανάλια στο κατόπι σου, μπορείς να πας να στήσεις μια πλωτή εξέδρα μπροστά από τα μπαλκόνια του Ναυτικού ομίλου, ή να καβατζώσεις -εν πλω- το κατάστρωμα του ‘Ολυμπία’ ή, τέλος-τέλος, να πας να βάλεις καθίσματα μέσα στην ίδια την σπηλιά της Γκουλουμπίτσας… Χώροι παρουσίασης και κατανάλωσης πολιτισμικών προϊόντων διαθέτουμε άφθονους πια στην πόλη μας και πολύ μικρή χρεία έχουμε ενός αποκλειστικά αφιερωμένου στις μούσες περικαλλούς κτηρίου, σαν αυτό που ονειρευόταν να στήσει ο Ανέστης στην είσοδο της πόλης…

Δεν λέω…. καλά είναι να μας βρίσκεται και ένα τέτοιο και σύντομα θα το αποκτήσουμε αφού, και η απόφαση, και η μελέτη, και η χρηματοδότηση για την αναστήλωση της πάλε ποτέ ‘Ελλης’ στην άνω πόλη έχουν πια διασφαλιστεί. Αλλά έως τότε

… Απλωθείτε βρε εγχώρια ταλέντα και τοπικοί δημιουργοί και βάλτε και τη φαντασία σας λιγουλάκι να δουλέψει!