Κάθε χρόνο ο Σεπτέμβριος πυροδοτεί σε γονείς και παιδιά το άγχος για την προσαρμογή στα καθήκοντα και το πρόγραμμα του σχολείου.
Χιλιάδες ερωτήματα ταλανίζουν το μυαλό τους για την επικείμενη σχολική χρονιά και για την ικανότητά τους να σταθούν επάξια στα καθήκοντα που ξεκινούν με την έναρξη των σχολείων.
Η λέξη «προσαρμόζομαι» σημαίνει ικανοποιώ τις ανάγκες μου και ξεπερνάω τα εμπόδια που υπάρχουν. Η προσαρμογή ενός παιδιού στο σχολικό πλαίσιο εξαρτάται από τα ατομικά χαρακτηριστικά, τα χαρακτηριστικά της τάξης, του εκπαιδευτικού και γενικότερα του σχολείου στο οποίο φοιτά και τα χαρακτηριστικά της οικογένειάς του. Ωστόσο είναι αρκετά παιδιά που παρουσιάζουν δυσκολίες κατά την προσαρμογή τους στο σχολείο.
Ένα παιδί τις περισσότερες φορές δεν θα εκφράσει με λόγια τη δυσκολία ένταξης και ενσωμάτωσης του στο σχολικό πλαίσιο αλλά με διάφορες συμπεριφορές. Μπορεί να παρατηρηθεί άρνηση να πάει στο σχολείο και να μελετήσει τα μαθήματά του, χαμηλή επίδοση, εκνευρισμός, γκρίνια, θυμός, απόσυρση, άγχος, επιθετική συμπεριφορά, ενούρηση, μειωμένη όρεξη και δυσκολία στον ύπνο. Εκτός όμως από όλα τα παραπάνω, το παιδί θα παρουσιάζει κυρίως χαμηλό κίνητρο και ενθουσιασμό για τη μαθησιακή διαδικασία και το σχολείο.
Υπάρχουν παράγοντες που συμβάλλουν αρνητικά στην ενσωμάτωση στο σχολικό περιβάλλον. Οι εξωσχολικές δραστηριότητες και το άγχος των γονέων είναι δύο από αυτούς τους παράγοντες που ασκούν ιδιαίτερη επιρροή στα παιδιά.
Οι εξωσχολικές δραστηριότητες ναι μεν είναι σημαντικό να υπάρχουν στη ζωή των παιδιών, αλλά παρατηρείται ότι τα τελευταία χρόνιαπαιδιά και γονείς καθημερινά επιδίδονται σε έναν αγώνα δρόμου να τα προλάβουν όλα και είναι λογικό ένα παιδί εξαντλημένο από την κούραση να μη μπορεί να ικανοποιήσει την πραγματική ανάγκη για μάθηση αλλά και για παιχνίδι
. Οι γονείς είναι σημαντικό να δίνουν το δικαίωμα επιλογής για τις εξωσχολικές δραστηριότητες και να μη φορτώνουν το καθημερινό πρόγραμμα όλων χωρίς το παιδί να το επιθυμεί πραγματικά.
Το στρες το γονέων επίσης είναι ο δεύτερος παράγοντας που επηρεάζει καίρια την προσαρμογή στο σχολικό πλαίσιο. Το άγχος για την επίδοση που συχνά εκφράζουν οι γονείς επηρεάζει μόνο αρνητικά τα παιδιά, δεν τα κινητοποιεί αλλά αντίθετα τα αποθαρρύνει και τα ωθεί να σταματήσουν την προσωπική τους προσπάθεια.
Θεωρούν πως το σχολείο και η μαθησιακή διαδικασία είναι μία χάρη που πρέπει να κάνουν στους γονείς τους και όχι μία δική τους ευθύνη.
Σε περίπτωση που οι γονείς παρατηρήσουν συστηματικά κάποιες από τις παραπάνω δυσκολίες είναι απαραίτητο να απευθυνθούν σε κάποιον ειδικό. Ωστόσο το πιο σημαντικό όπλο των γονέων για να βοηθήσουν τα παιδιά τους και τη προσαρμογή αυτών στο σχολικό πλαίσιο είναι να διαθέσουν χρόνο για ουσιαστική αλληλεπίδραση και επικοινωνία.
Και μη ξεχνάτε ότι τα παιδιά χρειάζονται χρόνο να «αναμετρηθούν» πρώτα μόνα τους με τις δυσκολίες τους. Εμείς οφείλουμε να είμαστε διακριτικά δίπλα τους και να τα καθοδηγούμε όταν το έχουν τα ίδια ανάγκη και όχι όταν εμείς πανικοβληθούμε ή αγχωθούμε!
Καλή σχολική χρονιά!
Αναστασία Νανα Msc Σχολικής Ψυχολογίας, Μετ/θείσα στη Γνωστικη- Συμπεριφορική Ψυχοθεραπεία