15 Ερωτήσεις – Απαντήσεις για την Κτηματογράφηση
1.Τι είναι το Εθνικό Κτηματολόγιο και η Κτηματογράφηση
Το Εθνικό Κτηματολόγιο είναι ένα σύστημα οργανωμένων νομικών και τεχνικών πληροφοριών σε κτηματοκεντρική βάση για όλα τα ακίνητα της χώρας μας. Το Εθνικό Κτηματολόγιο θα αντικαταστήσει τα Υποθηκοφυλακεία.
Αναγκαία προδικασία για την έναρξη λειτουργίας του κτηματολογίου σε μια περιοχή είναι το στάδιο της κτηματογράφησης αυτής της περιοχής, δηλαδή η τοπογραφική αποτύπωση των ακινήτων σε συνδυασμό με τη νομική εξειδίκευση του ιδιοκτησιακού τους καθεστώτος
2.Ποια είναι τα στάδια για την ολοκλήρωσή του Κτηματολογίου;
Τα βασικά στάδια της κτηματογράφησης είναι τα εξής:
Υποβολή δηλώσεων ιδιοκτησίας
Επεξεργασία δηλώσεων από δικηγόρους και τοπογράφους
Ανάρτηση κτηµατολογικών στοιχείων και Υποβολή ενστάσεων
Αναμόρφωση κτηµατολογικών πινάκων & διαγραµµάτων
Ολοκλήρωση κτηµατογράφησης
Λειτουργία Κτηµατολογικού Γραφείου
3. Ποιοι έχουν υποχρέωση να υποβάλουν δήλωση ιδιοκτησίας
Όλα τα φυσικά ή νομικά πρόσωπα που έχουν οποιοδήποτε εγγραπτέο δικαίωμα σε ακίνητο. Δηλαδή: ο ιδιοκτήτης (πλήρης ή ψιλός), ο επικαρπωτής, αυτός που έχει δικαίωμα δουλείας, αυτός που απέκτησε με χρησικτησία, ο κληρονόμος (ακόμη και αν δεν έχει κάνει αποδοχή κληρονομιάς).Αν ένα ακίνητο ανήκει σε περισσότερους πρέπει όλοι οι συγκύριοι να κάνουν ξεχωριστές δηλώσεις.
4. Ποια είναι η προθεσμία υποβολής δήλωσης
Η προθεσμία υποβολής δήλωσης για την περιοχή μας είναι έως 15-4-2019 για τους κατοίκους εσωτερικού και 15-7-2019 για τους κατοίκους εξωτερικού.
5. Τι επιπτώσεις υπάρχουν αν δεν υποβάλλω δήλωση
Αν δεν υποβληθεί δήλωση δεν μπορεί να μεταβιβασθεί το ακίνητο, δεν μπορεί να κτισθεί καθώς δεν μπορεί να εκδοθεί οικοδομική άδεια, ενώ κατά την ανάρτηση των προσωρινών πινάκων θα εμφανίζεται ως αγνώστου ιδιοκτήτη. Αν και μετά την ανάρτηση δεν γίνει έστω και εκπρόθεσμη δήλωση και καταχωρηθεί στον οριστικό κτηματολογικό πίνακα ως αγνώστου ιδιοκτήτη, τότε η διόρθωση μπορεί να γίνει μόνο δικαστικά. Αν δεν διορθωθεί και δικαστικά, εντός 7 ετών το ακίνητο θα περάσει στην κυριότητα του Ελληνικού Δημοσίου.
6. Τι πληρώνω για να κάνω τη δήλωση;
Για κάθε ιδιοκτησία (δικαίωμα) καταβάλλεται ένα πάγιο τέλος κτηματογράφησης, που είναι:
α) Για τις αστικές περιοχές 35€ για κάθε δικαίωμα. Για τους βοηθητικούς χώρους (αποθήκες, γκαράζ), που αποτελούν αυτοτελείς ιδιοκτησίες, δηλαδή έχουν χιλιοστά στο οικόπεδο, το τέλος κτηματογράφησης είναι 20€ για κάθε δικαίωμα.
β) Για τις αγροτικές περιοχές 35€ για κάθε δικαίωμα. Όμως τα φυσικά πρόσωπα, που δηλώνουν περισσότερα από δύο (2) δικαιώματα κυριότητας ή δουλείας, καταβάλλουν πάγιο τέλος για δύο μόνο δικαιώματα, ανεξάρτητα από τον συνολικό αριθμό δικαιωμάτων, που δηλώνουν στον συγκεκριμένο ΟΤΑ.
7. Ποια δικαιολογητικά πρέπει να προσκομίσω
1) Τους τίτλους με τα πιστοποιητικά μεταγραφής τους και το τοπογραφικό διάγραμμα αν αυτό μνημονεύεται στο συμβόλαιο.
2) Αν έχετε αποκτήσει το δικαίωμα σας με χρησικτησία προσκομίζετε όλα τα απαραίτητα έγγραφα που την αποδεικνύουν ή αν έχετε αποκτήσει το δικαίωμα σας από κληρονομιά και δεν έχετε κάνει αποδοχή προσκομίζετε όλα τα απαραίτητα κληρονομικά έγγραφα.
3) Αντίγραφο της αστυνομικής ταυτότητας ή διαβατηρίου
4) Αποδεικτικό ΑΦΜ (εκκαθαριστικό, λογαριασμός δεη, οτε κλπ)
5) Αν δεν καταθέσετε οι ίδιοι την δήλωση σας στο Γραφείο Κτηματογράφησης απλή εξουσιοδότηση σ’ αυτόν που θα την καταθέσει.
6) Τοπογραφικό διάγραμμα ή άλλως, εντοπισμό του ακινήτου μέσω άλλων στοιχείων.
8. Αν πάω με τα δικαιολογητικά στο γραφείο Κτηματογράφησης θα μου την συμπληρώσουν ;
Οι υπάλληλοι στο γραφείο Κτηματογράφησης θα σας δώσουν οδηγίες για να συμπληρώσετε την αίτηση, δεν έχουν όμως το χρόνο και την ευθύνη για την συμπλήρωση της. Το γραφείο Κτηματογράφησης παραλαμβάνει τη συμπληρωμένη δήλωση και τα απαραίτητα δικαιολογητικά και στη συνέχεια τα ελέγχει και υπολογίζει το παράβολο που θα πληρωθεί.
9.Είναι δυνατή η δήλωση δικαιωμάτων από χρησικτησία;
Τα δικαιώματα από χρησικτησία (τακτική ή έκτακτη) δηλώνονται κανονικά στο Κτηματολόγιο. Για τη θεμελίωσή τους απαιτείται η προσκόμιση εγγράφου ή συνδυασμού εγγράφων χρησικτησίας, από τα οποία να προκύπτει δεκαετής (τακτική χρησικτησία) ή εικοσαετής (έκτακτη χρησικτησία) νομή και κατοχή του ακινήτου. Προϋπόθεση για τη θεμελίωση δικαιώματος από χρησικτησία με τον ανωτέρω τρόπο είναι αυτό να εντοπίζεται εκτός δημόσιας ή δημοτικής έκτασης. Διαφορετικά ο ιδιώτης οφείλει να προσκομίσει αποδεικτικά εικοσαετούς νομής και κατοχής με την προϋπόθεση συμπλήρωσης της μέχρι την 02/12/1968 στην περίπτωσης καταπάτησης δημοτικής έκτασης και αποδεικτικών έκτακτης χρησικτησίας με συμπλήρωση τριακονταετούς νομής και κατοχής πριν 11/09/1915 στην περίπτωση καταπάτησης δημόσιας έκτασης.
10.Είναι δυνατή η δήλωση δικαιωμάτων από κληρονομιά χωρίς συμβολαιογραφικό έγγραφο αποδοχής;
Τα δικαιώματα από κληρονομιά χωρίς συμβολαιογραφικό έγγραφο αποδοχής δηλώνονται και θεμελιώνονται στο Κτηματολόγιο, δεδομένου ότι οι δικαιούχοι προσκομίζουν το σωστό συνδυασμό εγγράφων κληρονομιάς ανά περίπτωση (ύπαρξη ή μη διαθήκης, πλήθος θανόντων, ημερομηνίες ληξιαρχικών πράξεων θανάτου κ.ά.). Σε περίπτωση απουσίας εγγράφου κληρονομιάς, το οποίο είναι απαραίτητο για τη θεμελίωση του δικαιώματος, το τελευταίο απορρίπτεται. Για το λόγο αυτό οι δικαιούχοι πρέπει να μεριμνούν πριν την υποβολή των δηλώσεων ιδιοκτησίας τους για την πληρότητα των εγγράφων κληρονομιάς που προσκομίζουν.
11.Μπορώ να κάνω δήλωση ιδιοκτησίας στο Κτηματολόγιο με δικαίωμα για το οποίο εχω μόνο προσύμφωνο;
Το προσύμφωνο είναι υποσχετική σύμβαση, μη μεταγραπτέα στο Υποθηκοφυλακείο, με την οποία δεν αποκτάται κυριότητα επί ακινήτου. Καλό θα ήταν να προβείτε σε διόρθωση τέτοιου είδους εκκρεμοτήτων προκειμένου να υποβάλετε τη δήλωσή σας στο Κτηματολόγιο. Σημειώστε ιδιαίτερα το εξής: Αν έχουν συμπληρωθεί 20 χρόνια από την υπογραφή του προσυμφώνου με το οποίο σας παραδόθηκε η νομή του ακινήτου και το κατέχετε, τότε μπορείτε να δηλώσετε το δικαίωμα σας και να προσκομίσετε το προσύμφωνο ως αποδεικτικό της κτήσης κυριότητας επί του ακινήτου με έκτακτη χρησικτησία.
12.Ποια περιοχή ορίζεται ως αγροτική και πως μπορώ να μάθω αν η περιοχή που με ενδιαφέρει είναι χαρακτηρισμένη ως τέτοια;
Ως αγροτική στους κτηματολογικούς χάρτες ορίζεται η περιοχή η οποία βρίσκεται εκτός σχεδίου πόλης ή εκτός ορίου οικισμού προϋφισταμένου του 1923 ή εκτός ορίου οικισμού κάτω των 2.000 κατοίκων που έχει οριοθετηθεί και δεν παρουσιάζει χαρακτηριστικά συστηματικής δόμησης. Αν το ακίνητό σας βρίσκεται εκτός σχεδίου θα πρέπει να απευθυνθείτε στο οικείο Γραφείο Κτηματογράφησης για να μάθετε εάν βρίσκεται σε χαρακτηρισμένη αγροτική ή αστική περιοχή.
13.Συνένωσα δυο χωράφια που αγόρασα και τώρα έχω ένα ενιαίο. Το δηλώνω ως ένα χωράφι;
Θα το δηλώσετε ως ένα δικαίωμα, μόνον εάν η συνένωση προκύπτει από πράξη (π.χ. συμβολαιογραφική), η οποία έχει μεταγραφεί.
14. Έχω την επικαρπία σε ένα σπίτι. Γιατί να υποβάλλω δήλωση και να πληρώσω αφού το σπίτι δηλώνεται από το παιδί μου, που έχει την ψιλή κυριότητα;
Η δήλωση αφορά δικαίωμα και όχι ακίνητο. Αυτό σημαίνει ότι σε περίπτωση που ένα ακίνητο ανήκει σε παραπάνω από ένα άτομο, πρέπει όλοι όσοι έχουν δικαίωμα σε αυτό, να το δηλώσουν (π.χ. αυτός που έχει την ψιλή κυριότητα και αυτός που έχει την επικαρπία του ακινήτου).
15. Υπάρχουν αυθαίρετα κτίσματα στο ακίνητο μου
Η κτηματογράφηση επικεντρώνεται σε ιδιοκτησιακά ζητήματα και εμπράγματα δικαιώματα επί της γης ή των κτισμάτων ανεξαρτήτως τυχόν πολεοδομικών ή άλλων παραβάσεων. Η καταγραφή των κτισμάτων επί γεωτεμαχίων στο πλαίσιο της κτηματογράφησης δεν αποτελεί τεκμήριο νομιμότητας αυτών ούτε προϋποθέτει την πολεοδομική ρύθμισή τους
Άρθρο της Ειρήνης Αλμπάνη, Δικηγόρου i_almpani@hotmail.gr