Ο κ. Κατρούγκαλος αναφερόμενος στην πρόσφατη επίσκεψη του πρωθυπουργού- τον οποίο συνόδευε- στην Τουρκία, σημείωσε ότι «επιτεύχθηκαν απολύτως οι αντικειμενικοί σκοποί της επίσκεψης», τόσο ως προς την απομείωση της έντασης στο Αιγαίο όσο και ως προς την επανεκκίνηση του διαλόγου με συστηματικό και ουσιαστικό προγραμματισμό.

Εξέφρασε μάλιστα συγκρατημένη αισιοδοξία σχετικά με τη μείωση της τουρκικής προκλητικότητας στο Αιγαίο, σημειώνοντας ότι «η εβδομάδα που πέρασε είχε τον χαμηλότερο βαθμό παραβιάσεων εδώ και πολλά χρόνια», ενώ «τις δύο ημέρες που ακολούθησαν την επίσκεψη είχαμε μηδενικές παραβιάσεις του εθνικού εναέριου χώρου μας».

Ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών, αναφερόμενος στην ιστορική επίσκεψη στη Θεολογική Σχολή της Χάλκης, επισήμανε ότι «αυτή καθεαυτή η παρουσία του πρωθυπουργού, αλλά ιδίως η ομιλία του και αυτή του Οικουμενικού Πατριάρχη, είχαν ξεχωριστό συμβολισμό και ενέγραψαν μια σημαντική υποθήκη για τη μελλοντική επαναλειτουργία της».

Επιπλέον, ο κ. Κατρούγκαλος εκτίμησε ότι το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας και το Οικονομικό Φόρουμ μεταξύ των δύο χωρών στη Θεσσαλονίκη, θα αποτελέσει την κατακλείδα της προσπάθειας επανέναρξης του διαλόγου και θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί μέσα στο πρώτο εξάμηνο του έτους. Επίσης, χαρακτήρισε ως «ρεαλιστική προοπτική» τη λειτουργία της ακτοπλοϊκής γραμμής Θεσσαλονίκης – Σμύρνης το καλοκαίρι.

Ερωτηθείς σχετικά με την επανέναρξη των συζητήσεων για το Κυπριακό, τόνισε ότι επιδίωξη της ελληνικής πλευράς είναι να αξιοποιηθεί η πρόοδος η οποία πραγματοποιήθηκε στο Κραν Μοντανά, ειδικά σε ό,τι αφορά τον τομέα της ασφάλειας και την κατάργηση των εγγυήσεων.

Τέλος, σχετικά με την επικείμενη συζήτηση για την Αναθεώρηση του Συντάγματος στη Βουλή, εξέφρασε την άποψη ότι και στην ψηφοφορία της ερχόμενης εβδομάδας θα επιβεβαιωθεί η θετική δυναμική της Επιτροπής Αναθεώρησης.

Ακολουθεί η συνέντευξη του αναπληρωτή υπουργού Εξωτερικών Γιώργου Κατρούγκαλου στον Δημήτρη Μάνωλη για το Αθηναϊκό – Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων.

Συνοδεύσατε τον πρωθυπουργό στη διήμερη επίσκεψή του στην Τουρκία και συμμετείχατε στις διευρυμένες συναντήσεις στο Ακ Σαράι. Ποια είναι αποτίμησή της επίσκεψης και ποια τα αποτελέσματά της;

Επιτεύχθηκαν απολύτως οι αντικειμενικοί σκοποί της επίσκεψης, που ήταν, πρώτον να απομειωθεί η ένταση στο Αιγαίο και δεύτερον να επανεκκινήσει ο διάλογος, με συστηματικό και ουσιαστικό προγραμματισμό των επόμενων βημάτων. Αυτό θα γίνει άμεσα την ερχόμενη εβδομάδα στο περιθώριο της σύσκεψης υπουργών Άμυνας του ΝΑΤΟ μεταξύ δύο παλαιών γνωρίμων, από την εποχή που ήταν επικεφαλής των γενικών επιτελείων των χωρών τους: Του υπουργού Άμυνας, του κ. Αποστολάκη και του Τούρκου ομόλογού του, του κ. Ακάρ. Θα ακολουθήσουν επαφές σε επίπεδο γενικού γραμματέα του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών και υφυπουργού του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών για την πλήρη καταγραφή της κατάστασης των πραγμάτων και του προγραμματισμού των επόμενων βημάτων.

Μπορούμε πράγματι να προσβλέπουμε σε μείωση των εντάσεων και της τουρκικής προκλητικότητας στο Αιγαίο μετά την επαφή Τσίπρα-Ερντογάν;

Μπορούμε να είμαστε συγκρατημένα αισιόδοξοι. Η εβδομάδα που πέρασε είχε το χαμηλότερο αριθμό παραβιάσεων εδώ και πολλά χρόνια. Μάλιστα, τις δύο ημέρες που ακολούθησαν την επίσκεψη είχαμε μηδενικές παραβιάσεις του εθνικού εναέριου χώρου μας. Ελπίζουμε ότι αυτή η κατάσταση θα σταθεροποιηθεί, με την προϋπόθεση ότι θα επιβεβαιωθεί η πρόθεση της άλλης πλευράς για κάτι τέτοιο στην προσεχή συνάντηση των Υπουργών Άμυνας.

Επισκεφτήκατε τη Θεολογική Σχολή της Χάλκης. Η επίσκεψη θεωρήθηκε ιστορική. Ποια είναι η αίσθησή σας για το ζήτημα της επαναλειτουργίας της;

Πράγματι ήταν ιστορική επίσκεψη και όλοι όσοι συμμετείχαμε σε αυτήν είχαμε την αίσθηση της επαφής με την ιστορία. Η επανέναρξη της λειτουργίας της Σχολής δεν είναι θέμα που έχει μόνο ελληνικό, ή έστω πανορθόδοξο ενδιαφέρον, αλλά πραγματικά οικουμενική διάσταση. Θα δείξει σε όλο τον κόσμο ότι μπορεί να συνυπάρχουν ειρηνικά Ισλάμ και Χριστιανισμός, ενώνοντας και όχι χωρίζοντας τους λαούς και ότι η Τουρκία είναι μια δημοκρατία που προστατεύει τις θρησκευτικές ελευθερίες και τα δικαιώματα. Επομένως, και αυτή καθεαυτή η παρουσία του πρωθυπουργού αλλά ιδίως η ομιλία του και αυτή του Οικουμενικού Πατριάρχη, είχαν ξεχωριστό συμβολισμό και ενέγραψαν μια σημαντική υποθήκη για τη μελλοντική επαναλειτουργία της Σχολής.

Συζητήθηκε και το θέμα της άρσης του καθεστώτος του casus belli;

Δεν συζητήθηκαν αυτή τη φορά στην ουσία τους όλα τα θέματα, γιατί δεν ήταν αυτός ο σκοπός της επίσκεψης, αλλά ο επαναπρογραμματισμός και η επανεκκίνηση του διαλόγου. Όπως όμως είδατε και στη δημόσια συνέντευξη των δύο ηγετών, όσα ζητήματα τέθηκαν από την άλλη πλευρά απαντήθηκαν με βάση τις πάγιες θέσεις της ελληνικής διπλωματίας, και μάλιστα με έμφαση σε αυτό που αποτελεί για εμάς τον ακρογωνιαίο λίθο των σχέσεων μας, τον σεβασμό δηλαδή στο διεθνές δίκαιο.

Ο κ. Ερντογάν έκανε ιδιαίτερη αναφορά στις οικονομικές συμφωνίες που θα συναφθούν στο Συμβούλιο Συνεργασίας των δύο χωρών που θα πραγματοποιηθεί στη Θεσσαλονίκη. Πότε εκτιμάτε ότι θα πραγματοποιηθεί το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας και το επιχειρηματικό φόρουμ μεταξύ των δύο χωρών;

Συμφωνήθηκε πράγματι μεταξύ των δύο ηγετών να υπάρξει ένας συνδυασμός της ανώτατης μορφής πολιτικού διαλόγου μεταξύ των δύο κρατών, με την ευκαιρία να συναντηθούν οι επιχειρηματικές κοινότητές τους. Το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας και το Οικονομικό Φόρουμ θα αποτελέσει την κατακλείδα της προσπάθειας επανέναρξης του διαλόγου. Θεωρώ ότι εφόσον υπάρξει ανάλογη διάθεση με τη δική μας και από την άλλη πλευρά, κάτι τέτοιο θα μπορέσει να γίνει άμεσα, δηλαδή μέσα στο πρώτο εξάμηνο του χρόνου.

Με βάση τη συμφωνία του αναπληρωτή υπουργού Οικονομίας και Ανάπτυξης Στέργιου Πιτσιόρλα με τον Τούρκο υπουργό Εμπορίου για την ακτοπλοϊκή σύνδεση Θεσσαλονίκης-Σμύρνης, υπάρχει ενδεχόμενο να πραγματοποιηθεί η ακτοπλοϊκή σύνδεση Λαυρίου-Σμύρνης και η απευθείας σιδηροδρομική σύνδεση Θεσσαλονίκης-Κωνσταντινούπολης;

Βεβαίως, όλα αυτά τα σχέδια εξετάζονται. Μάλιστα, σε ό,τι αφορά τις ακτοπλοϊκές συνδέσεις, όπου δεν απαιτούνται επενδύσεις στις υποδομές, αποτελεί ρεαλιστική προοπτική να δρομολογηθεί το καλοκαίρι το πρώτο πλοίο στην ακτοπλοϊκή γραμμή Θεσσαλονίκη-Σμύρνη

Συναινεί η Ελλάδα στην αναθεώρηση της τελωνειακής ένωσης ΕΕ-Τουρκίας;

Υπήρξε ευρεία αναφορά στις ευρωτουρκικές σχέσεις και στο θέμα της αναθεώρησης της τελωνειακής ένωσης Ε.Ε.-Τουρκίας, προς όφελος όλων των χωρών της περιοχής. Ο Πρωθυπουργός επανέλαβε την πάγια εθνική θέση υπέρ των ευρωπαϊκών προοπτικών της Τουρκίας, με αυτονόητη προϋπόθεση το σεβασμό του ευρωπαϊκού κεκτημένου και των συμφερόντων όλων των εμπλεκομένων πλευρών. Υπό αυτό το πρίσμα, είμαστε θετικοί στο να ξεκινήσει η σχετική συζήτηση.

Είστε αισιόδοξος για την επανέναρξη των συζητήσεων του Κυπριακού; Πότε προβλέπεται να αρχίσει ο προπαρασκευαστικός διάλογος και τι περιλαμβάνει;

Πράγματι αναμένεται να αρχίσουν σύντομα οι προπαρασκευαστικές συναντήσεις των Υπουργείων Εξωτερικών, κάτι που ζητάει η ελληνική πλευρά από το 2016. Επιδιώκουμε να αξιοποιηθεί η πρόοδος η οποία πραγματοποιήθηκε στο Κραν Μοντανά, ειδικά σε ό,τι αφορά τον τομέα της ασφάλειας, την κατάργηση των εγγυήσεων, του προγραμματισμού της αποχώρησης των στρατευμάτων κατοχής, ώστε να επανενωθεί το νησί στη βάση των αποφάσεων του ΟΗΕ και του διεθνούς δικαίου.

Η Ελλάδα κύρωσε την Παρασκευή το Πρωτόκολλο ένταξης της βόρειας γείτονας στο ΝΑΤΟ. Ποια είναι τα επόμενα βήματα; Πότε θα στείλει η Αθήνα τη ρηματική διακοίνωση και έως πότε αναμένεται η γειτονική χώρα να ενημερώσει τον ΟΗΕ και τους άλλους διεθνείς οργανισμούς, αλλά και τα κράτη για τη νέα συνταγματική της ονομασία βάσει της Συμφωνίας των Πρεσπών;

Τη Δευτέρα θα αποσταλεί η ρηματική διακοίνωση που θα ενημερώνει για την κύρωση της συμφωνίας και στη συνέχεια η Βόρεια Μακεδονία θα ενημερώσει τον ΟΗΕ, αλλά και όλα τα κράτη-μέλη που την είχαν αναγνωρίσει με τη συνταγματική της ονομασία, ούτως ώστε στο εξής η αναγνώριση να γίνεται με τη νέα συνταγματική της ονομασία. Και φυσικά από τη Δευτέρα ξεκινούν και οι υποχρεώσεις της, να αλλάξει στο εσωτερικό της τις ονομασίες των δρόμων, των κτιρίων, των εγγράφων που έχουν το παλιό όνομα, όπως έχει συμφωνηθεί.

Άρα, από την ερχόμενη εβδομάδα είναι υποχρεωτικό για τη γείτονα χώρα να χρησιμοποιεί μόνο τη νέα της ονομασία Βόρεια Μακεδονία;

Βέβαια. Είναι ρητή και ξεκάθαρη η Συμφωνία των Πρεσπών επ’ αυτού. Σε όλα τα διεθνή φόρα, σε όλους τους διεθνείς οργανισμούς, στις διμερείς σχέσεις αλλά και στο εσωτερικό της χώρας, π.χ. σε όλα τα νέα έγγραφα, θα αναφέρεται η γειτονική χώρα με τη νέα συνταγματική ονομασία. Και ανάλογα θα γίνει και ένας συστηματικός προγραμματισμός από την πλευρά τους, για την πλήρη αντικατάσταση του παλιού με το νέο όνομα στα ήδη υφιστάμενα έγγραφα και εκεί όπου χρειάζονται επιπλέον ειδικές υλικές ενέργειες, όπως π.χ. στην ονομοτοδοσία των δρόμων κ.λπ.

Στις 12 και 13 Φεβρουαρίου θα πραγματοποιηθεί η συζήτηση στην Ολομέλεια για την Αναθεώρηση του Συντάγματος. Ποιες είναι οι προσδοκίες σας;

Παρά τις φωνές ακραίων στη ΝΔ να υπονομευτεί η διαδικασία της αναθεώρησης, υπήρξαν συγκλίσεις στην Επιτροπή Αναθεώρησης, που μάλιστα οδήγησαν σε έξι περιπτώσεις να υπερψηφιστούν με ευρύτατη πλειοψηφία προτάσεις του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και της ΝΔ. Προφανώς, δεν μπορούν να υπάρχουν συγκλίσεις σ’ όλα τα θέματα, εκεί που οι ιδεολογικές αποκλίσεις, ο τρόπος με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε τη σύγκρουση των πολιτικών και των κοινωνικών συμφερόντων είναι ριζικά διαφορετικός. Αυτό σημαίνει δημοκρατία, να αναζητείς λύσεις εκεί μπορεί να υπάρχουν σήμερα συγκλίσεις και να συνεχίζεται η αντιπαράθεση των απόψεων ώστε να προετοιμαστούν οι μελλοντικές. Θεωρώ λοιπόν ότι και στην ψηφοφορία της ερχόμενης εβδομάδας θα επιβεβαιωθεί αυτή η θετική δυναμική της Επιτροπής, ούτως ώστε να έχουμε μια αναθεώρηση με προοδευτικό και δημοκρατικό πρόσημο, που θα ενισχύει τα δικαιώματα και τη λαϊκή κυριαρχία.