Τον περασμένο Σεπτέμβριο, η Ντόρα Μπακογιάννη επισκέπτεται το γραφείο του δημάρχου Κοζάνης και επιχειρεί να ανάψει τσιγάρο. Τότε οι παρευρισκόμενοι τής ζητούν ευγενικά να μην το κάνει, καθώς απαγορεύεται. Εκείνη τους ευχαριστεί που την επαναφέρουν στην τάξη.
Το συγκεκριμένο στιγμιότυπο κάνει τον γύρο του Διαδικτύου. Ήδη, όμως, από το καλοκαίρι του 2017, η πόλη της Κοζάνης είναι μία από τις ελάχιστες στη χώρα, η οποία έχει αποφασίσει να εφαρμόσει την αντικαπνιστική νομοθεσία, που μπορεί να ισχύει από το 2009 αλλά παραμένει σε αχρηστία πανελλαδικά.
Πρόστιμα σε καταστήματα εστίασης που μπορεί να ξεπερνούν τα 1.000 ευρώ –συνήθως σε υπότροπα που παραβαίνουν τον νόμο για περισσότερες από μία φορές– και συνεχείς έλεγχοι της δημοτικής αστυνομίας, ακόμη και μετά τις 10 το βράδυ, σε νυχτερινά κέντρα διασκέδασης είναι συχνά φαινόμενα πια. Πρέπει να ισχύει σε όλη την Ελλάδα εξίσου το ίδιο. Δεν γίνεται αυτή τη στιγμή να εφαρμόζεται στην Κοζάνη και όχι στην Πτολεμαΐδα. Δεν πρέπει να υπάρχουν δύο μέτρα και δύο σταθμά. Δεν είναι φυσιολογικό.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι πως μόλις σε μια βδομάδα τον περασμένο Μάρτιο πραγματοποιήθηκαν 46 έλεγχοι, όπου βεβαιώθηκαν πέντε παραβάσεις, με τα πρόστιμα να ανέρχονται στα 600 ευρώ για κάθε μία από αυτές.
«Θεωρώ πως η εφαρμογή του αντικαπνιστικού νόμου είναι ζήτημα δημοκρατίας και προστασίας της δημόσιας υγείας. Από κάπου πρέπει να ξεκινήσει στην Ελλάδα. Ξέρετε, το να υπάρχει μια νομοθεσία που δεν ισχύει, όπως σε όλη την υπόλοιπη Ευρώπη, δεν μας τιμά ιδιαίτερα» εξηγεί στο LIFO.gr ο δήμαρχος Κοζάνης, Λευτέρης Ιωαννίδης.
Τα πρώτα δείγματα, έναν χρόνο μετά την θέσπιση τού, είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικά. Το κομμάτι της εποπτείας της πλήρους λειτουργίας της αντικαπνιστικής νομοθεσίας έχει αναλάβει σχεδόν εξ ολοκλήρου η δημοτική αστυνομία της πόλης.
«Η εφαρμογή της ήταν στο μυαλό μου από την αρχή της θητείας μου, αλλά δεν υπήρχε δημοτική αστυνομία. Έπρεπε να επανασυσταθεί για να ξεκινήσουμε. Δεν θα μπορούσαμε να κάνουμε τίποτα χωρίς αυτήν» σημειώνει.
Όπως εξηγεί, όμως, η εποπτεία του νόμου θα πρέπει να περάσει στα χέρια και της ελληνικής αστυνομίας, καθώς πολλές φορές, ακόμη και η δημοτική, με το ελλιπές της προσωπικό, δεν μπορεί να αντεπεξέλθει.
«Πρέπει να υπάρξει μια παρέμβαση σε επίπεδο υπουργείου πια. Να αυστηροποιηθούν οι ποινές και οι έλεγχοι, να αλλάξουν και να διευρυνθούν οι ελεγκτικοί μηχανισμοί και στην τελική να γίνει σαφές πως δεν μπορεί να συνεχιστεί αυτή η κατάσταση» σημειώνει.
Την τελευταία περίοδο το ζήτημα φαίνεται να έχει ανακινηθεί μετά και τις δηλώσεις του Επιτρόπου Υγείας της ΕΕ, Βιτένις Αντριουκαΐτις, σχετικά με την εικόνα του αναπληρωτή υπουργού Υγείας, Παύλου Πολάκη, να καπνίζει σε κλειστό χώρο. Ο κ. Πολάκης, μάλιστα, απάντησε στον ίδιο, δηλώνοντας πως θα κόψει όποτε θέλει εκείνος το τσιγάρο.
Το περιστατικό παρακολούθησε ο δήμαρχος. «Θεωρώ πως είναι ατυχές αυτό που συνέβη με τον Παύλο Πολάκη. Ως υπουργός πρέπει να είναι ο πρώτος που να εφαρμόζει την νομοθεσία».
Ο δήμος Κοζάνης, μαζί με μερικούς ακόμη της περιφέρειας, όπως των Τρικάλων και της Καστοριάς, έχουν επισυνάψει επιστολή στο αρμόδιο υπουργείο για την τροποποίησή της.
«Πρέπει να ισχύει σε όλη την Ελλάδα εξίσου το ίδιο. Δεν γίνεται αυτή τη στιγμή να εφαρμόζεται στην Κοζάνη και όχι στην Πτολεμαΐδα. Δεν πρέπει να υπάρχουν δύο μέτρα και δύο σταθμά. Δεν είναι φυσιολογικό».
Όπως εξηγεί ο κ. Ιωαννίδης, από την αρχή της θέσπισης του αντικαπνιστικού νόμου υπήρξαν αντιδράσεις από καταστηματάρχες –οι οποίες σ’ έναν βαθμό ισχύουν μέχρι σήμερα–, ακόμη και καταστρατηγήσεις του, κυρίως από νυχτερινά καταστήματα που συνηθίζουν να βγάζουν τασάκια μετά τα μεσάνυχτα.
Για την αποφυγή των αντιμαχιών, από το καλοκαίρι του 2017, σύμφωνα με τον δήμαρχο Κοζάνης, ξεκίνησαν καμπάνιες ενημέρωσης των δημοτών σε συνεργασία με τον ιατρικό σύλλογο της πόλης, τον φαρμακευτικό και αυτόν των ατόμων με αναπηρία.
«Στην αρχή υπήρχε μια δυναμική, ωστόσο, είμαστε σε επιφυλακή ώστε να μην επιτρέψουμε να χαλαρώσει η ισχύς του, χαλάρωση η οποία είναι φυσιολογική από ένα σημείο και μετά. Το πιο σημαντικό είναι πως η κοινωνία της πόλης σε μεγάλο βαθμό θέλει να εφαρμοστεί η νομοθεσία, να κινείται και να ζει σ’ ένα καθαρό περιβάλλον».
Δεν έχουν λείψει, βέβαια, και οι αντιρρήσεις, κυρίως για το γεγονός πως στην Κοζάνη τον χειμώνα η θερμοκρασία μπορεί να πέφτει μέχρι και στους -15 βαθμούς, κάτι που δυσκολεύει τους δημότες της να βγουν έξω από το κατάστημα για να καπνίσουν.
«Είναι γεγονός αυτό που λέτε αλλά η νομοθεσία ισχύει έτσι και σ’ όλη την Ευρώπη, λειτουργεί κανονικά και την εφαρμόζουν όλοι. Αυτά είναι δικαιολογίες και δεν σημαίνει πως κάτι τέτοιο πρέπει να μας αναγκάσει να ζούμε μέσα σ’ ένα μολυσμένο περιβάλλον» απαντά ο δήμαρχος.
Όπως σημειώνει, από την πρώτη στιγμή της εφαρμογής γνώριζε πως θα πάει κόντρα σε μια μερίδα του πληθυσμού της πόλης, ωστόσο, θεωρεί πως για να ευοδωθεί κάτι τέτοιο πρέπει να υπάρξει απ’ την αρχή πολιτική βούληση και αποφασιστικότητα. «Όταν θες, όμως, να κάνεις κάτι το οποίο το κρίνεις πως είναι σωστό, το κάνεις».
«Θεωρώ πως ως δήμαρχος είχα την υποχρέωση και την ευθύνη να το κάνω. Και εξάλλου δεν θα ήξερα τι να πω αν κάποιος με ρωτούσε γιατί δεν το είχα πράξει. Τι θα του απαντούσα, επειδή δεν το κάνουν οι άλλοι;».
Όπως σημειώνει, από την πρώτη στιγμή της εφαρμογής γνώριζε πως θα πάει κόντρα σε μια μερίδα του πληθυσμού της πόλης, ωστόσο, θεωρεί πως για να ευοδωθεί κάτι τέτοιο πρέπει να υπάρξει απ’ την αρχή πολιτική βούληση και αποφασιστικότητα. «Όταν θες, όμως, να κάνεις κάτι το οποίο το κρίνεις πως είναι σωστό, το κάνεις».
«Θεωρώ πως ως δήμαρχος είχα την υποχρέωση και την ευθύνη να το κάνω. Και εξάλλου δεν θα ήξερα τι να πω αν κάποιος με ρωτούσε γιατί δεν το είχα πράξει. Τι θα του απαντούσα, επειδή δεν το κάνουν οι άλλοι;».