Πολλοί άνθρωποι δεν κοιμούνται αρκετά. Εργαζόμαστε και παίζουμε σκληρά, και, εάν κοιμόμαστε για 6-7 ώρες κάθε βράδυ, θεωρούμε ότι αρκεί. Ωστόσο, ακόμη και εάν μπορείτε να λειτουργήσετε από τεχνική άποψη, η έλλειψη του επαρκούς ύπνου μπορεί να βλάψει την υγεία σας τόσο βραχυπρόθεσμα όσο και μακροπρόθεσμα.
Η συνεχής έλλειψη ύπνου προκαλεί συνεχείς μεταβολές στον εγκέφαλο και το σώμα σας και αυξάνει τον κίνδυνο για εμφάνιση πολλών σοβαρών προβλημάτων υγείας. Θα αναφέρουμε τις δέκα σοβαρότερες παρενέργειες της έλλειψης ύπνου.
- Μειώνεται ο χρόνος αντίδρασής σας. Αυτή είναι η αμεσότερη παρενέργεια. Όταν έχετε έλλειψη ύπνου, ο χρόνος αντίδρασής σας μειώνεται και αυτό σημαίνει ότι δεν μπορείτε να πάρετε γρήγορες αποφάσεις και να αντιδράσετε καταλλήλως σε διαφορετικές καταστάσεις. Έχει βρεθεί πως η έλλειψη ύπνου και η παράλληλη οδήγηση είναι τόσο επικίνδυνη όσο η οδήγηση σε κατάσταση μέθης.
- Επηρεάζεται αρνητικά η μνήμη σας. Επηρεάζεται η συνολική σας ικανότητα να σκέφτεστε καθαρά όταν δεν έχετε κοιμηθεί καλά. Θα δυσκολευτείτε στη διατήρηση της μνήμης, στην επεξεργασία πληροφοριών και στη λήψη αποφάσεων. Επιπλέον, δεν θα μπορείτε να ελέγχετε τα συναισθήματά σας ούτε να χειρίζεστε δύσκολες καταστάσεις. Γι’ αυτό και πρέπει να κοιμάστε καλά όταν αναμένεται να έχετε μία δύσκολη μέρα.
- Αποδυναμώνεται το ανοσοποιητικό σας σύστημα. Όταν κοιμάστε, το σώμα σας ανακτά δυνάμεις και το ανοσοποιητικό σας σύστημα παράγει προστατευτικές ουσίες όπως οι κυτοκίνες. Αυτές οι ουσίες καταπολεμούν τους ξένους εισβολείς όπως τα βακτηρίδια και τους ιούς. Επίσης, σας βοηθούν να κοιμάστε και έτσι το ανοσοποιητικό σας σύστημα έχει περισσότερο χρόνο και ενέργεια για να καταπολεμήσει τις ασθένειες. Εάν έχετε έλλειψη ύπνου, θα αρρωσταίνετε συχνότερα και ο χρόνος ανάρρωσής σας θα παρατείνεται.
- Επηρεάζεται η καρδιά σας. Ο ύπνος παίζει σημαντικό ρόλο στη διατήρηση της υγείας της καρδιάς και των φλεβών όπως και στο σάκχαρο, την πίεση του αίματος και το επίπεδο των φλεγμονών. Όσοι έχουν έλλειψη ύπνου, έχουν περισσότερες πιθανότητες εμφάνισης καρδιαγγειακών παθήσεων.
- Κατάθλιψη. Σύμφωνα με μία Αμερικανική έρευνα, όσοι είχαν κατάθλιψη συνήθως κοιμούνταν λιγότερες από 6 ώρες το βράδυ. Σε μία έρευνα των 10.000 ατόμων, το 2007, όσοι παρουσίαζαν αϋπνία, είχαν πέντε φορές περισσότερες πιθανότητεςνα εμφανίσουν κατάθλιψη, σε σχέση με τους άλλους. Η αϋπνία είναι συνήθως ένα από τα πρώτα συμπτώματα της κατάθλιψης. Είναι ένας φαύλος κύκλος. Η έλλειψη ύπνου χειροτερεύει τα συμπτώματα της κατάθλιψης και η κατάθλιψη δεν σε αφήνει συνήθως να κοιμηθείς καλά.
- Αυξάνεται το βάρος. Σύμφωνα με μία έρευνα του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ, λόγω της έλλειψης ύπνου μειώνεται η ορμόνη λεπτίνη που ρυθμίζει το λίπος ενώ παράλληλα αυξάνεται η ορμόνη της πείνας, η γρελίνη. Το αποτέλεσμα είναι η αύξηση της πείνας και της όρεξης ακόμη και όταν δεν πεινάτε πραγματικά.
- Εμφανίζεται διαβήτης. Ο ύπνος επηρεάζει τον τρόπο που ο οργανισμός σας επεξεργάζεται τη γλυκόζη, τον υδατάνθρακα αυτόν που είναι πλούσιος σε ενέργεια και τον οποίο χρησιμοποιούν τα κύτταρα για «καύσιμο». Σύμφωνα με μία έρευνα, υγιή άτομα, που κοιμούνταν μόνο 4 ώρες το βράδυ, επεξεργάζονταν τη γλυκόζη με πιο αργούς ρυθμούς από ό,τι όταν κοιμούνταν για 12 ώρες. Περαιτέρω έρευνες έχουν αποδείξει ότι οι ενήλικες που συνήθως κοιμούνται λιγότερες από 5 ώρες το βράδυ, έχουν αυξημένο κίνδυνο για εμφάνιση διαβήτη.
- Μειώνεται η επιθυμία σας για σεξ. Και οι άντρες και οι γυναίκες που δεν κοιμούνται αρκετά, αναφέρουν ότι έχουν μικρότερη επιθυμία για ερωτική συνεύρεση. Αυτό πιθανότατα οφείλεται στη μειωμένη ενέργεια, τη γενική υπνηλία, την αυξημένη ένταση όπως και στη μειωμένη έκκριση τεστοστερόνηςκατά τη διάρκεια της νύχτας.
- Πρόωρη γήρανση. Η υπόφυση συνήθως απελευθερώνει την αυξητική ορμόνηκατά τη διάρκεια της νύχτας (όπως και κατά τη διάρκεια επίπονης άσκησης). Όμως, όταν έχετε έλλειψη ύπνου, η διαδικασία αυτή επιβραδύνεται και έτσι παρουσιάζετε πρόωρη γήρανση. Επίσης, τότε απελευθερώνεται περισσότερη κορτιζόλη (ορμόνη του άγχους), η οποία μπορεί να διασπάσει το κολλαγόνο στο δέρμα σας και εμφανίζετε ρυτίδες.
- Μειώνεται το προσδόκιμο ζωής. Καθώς ο ύπνος σχετίζεται με χιλιάδες προβλήματα υγείας, έτσι αναμένεται να μειωθεί και το προσδόκιμο ζωής συνολικά. Σημαντικές έρευνες έχουν αποκαλύψει ότι οι λιγότερες από 5 ώρες ύπνου το βράδυ αυξάνουν τον κίνδυνο θνησιμότητας πολύ περισσότερο σε σχέση με άλλες αιτίες, κατά 15% περίπου.
Λόγω όλων αυτών των παρενεργειών, είναι εύκολο να καταλάβουμε γιατί πρέπει να αρχίσουμε να κοιμόμαστε περισσότερο. Ο καθένας μας έχει διαφορετικές ανάγκες όμως, εάν δοκιμάσουμε να κοιμόμαστε περίπου 8 ώρες το βράδυ, ο οργανισμός μας θα μας ευγνωμονεί. Γιατί να θέσουμε τον εαυτό μας σε μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης καρδιακών παθήσεων, εγκεφαλικού, υψηλής πίεσης ή διαβήτη;
Επιμέλεια κειμένου Σωτηριάδου Χριστίνα