Τελικά τι είναι ο κορονοϊός? Ενας μαύρος κύκνος ή ένας γκρίζος ρινόκερος? Στην επιστήμη της κινδυνικής, ως “μαύρος κύκνος” (black Swan) ορίζεται κάθε απρόβλεπτο συμβάν με ιδιαίτερα σοβαρές κοινωνικές επιπτώσεις
Ως ‘γκρίζος ρινόκερος” (gray rinocerus) από την άλλη πλευρά ορίζονται εκείνα τα συμβάντα που είναι μεν προβλέψιμα και κρίνονται ως πιθανά, αλλά για κάποιους άλλους λόγους υποτιμούνται.
Η κλιματική αλλαγή για παράδειγμα είναι ένας “γκρίζος ρινόκερος”. Μπορεί ήδη να καλπάζει κατά πάνω μας, ελάχιστοι ωστόσο την λαμβάνουν (ακόμη) στα σοβαρά.
Ο τρόπος με τον οποίο προετοιμάζεται και αντιδρά στον κίνδυνο ένα κοινωνικό σώμα εξαρτάται ακριβώς από την πρόσληψη και αξιολόγηση αυτού του κινδύνου. Αν τον παίρνει στα σοβαρά ή όχι, αν θεωρεί πως θα εκτεθεί και θα πληγεί από αυτόν ή όχι αλλά και από το είδος των συνεπειών (βλαβών) που περιμένει πως θα υποστεί. Δύο άνθρωποι ενώπιον του ίδιου ακριβώς κινδύνου μπορούν να έχουν τελείως διαφορετικές αντιδράσεις, επειδή τον αξιολογούν με διαφορετικό τρόπο ο καθένας.
Ο ένας μπορεί να τον φοβάται και να λαμβάνει σοβαρά μέτρα πρόνοιας και άμυνας εναντίον του ενώ ο άλλος να τον υποτιμά και να τον διακωμωδεί και να αφήνει τον εαυτό του εντελώς ξεκρέμαστο και ανέτοιμο.
Οι περισσότεροι άνθρωποι, όπως είχε πει και ο Φράνκλιν Ρούσβελτ ο πρόεδρος των ΗΠΑ κατά τον β’ παγκόσμιο πόλεμο, φοβούνται τον φόβο περισσότερο απ όσο φοβούνται τον ίδιο τον κίνδυνο.
Ντρέπονται να πούνε πως βιώνουν αυτό το συναίσθημα ενώ πρόκειται για ένα από τα μεγαλύτερα δώρα της φύσης στα έμβια όντα. Ο φόβος είναι ένας εσωτερικός νευρικός μηχανισμός συνέγερσης που επιφέρει στο σώμα αλλαγές που υπερ-δεκαπλασιάζουν τις ικανότητες και δυνατότητες του και μετατρέπουν προσωρινά τον άνθρωπο σε superman. Ο φόβος είναι ο μεγάλος σύμμαχος του ανθρώπου και όχι ο εχθρός του.
Θα έπρεπε να χαιρόμαστε που είμαστε σε θέση να φοβηθούμε ΠΡΙΝ την έλευση ενός κινδύνου με τον ίδιο τρόπο που πρέπει να χαιρόμαστε που έχουμε τον πόνο να χτυπά συναγερμό για κάτι που δεν πάει καλά μέσα μας. Υπάρχουν ένα σωρό παρεξηγημένα θέματα τελικά.
ΛΕΩΝΙΔΑΣ ΕΚΙΝΤΖΟΓΛΟΥ