Η διαδρομή στον κόσμο του βιβλίου συνεχίζει το μαγευτικό της ταξίδι με το ιστορικό μυθιστόρημα της Χαρούλας Αποστολίδου, ” Ο χρόνος είναι αναπνοές” από τις Εκδόσεις Βάρφη.
Η Χαρούλα Αποστολίδου είναι φιλόλογος και θεατρική συγγραφέας. Γεννήθηκε στη Μελίτη της Φλώρινας και ζει στο Φίλυρο Θεσσαλονίκης. Είναι απόφοιτη του Τμήματος Ιστορίας – Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, του θεατρικού Εργαστηρίου “Θέσπις” και του σεμιναρίου Θεατρικής Γραφής του Κρατικού Θεάτρου Βόρειας Ελλάδας. Με τη θεατρική γραφή άρχισε να ασχολείται το 2006. Το πρώτο της θεατρικό έργο, “Που είναι ο Τάσος που ερωτεύτηκα;” απέσπασε το 2ο βραβείο στον Πανελλήνιο Διαγωνισμό – στην κατηγορία των νέων θεατρικών συγγραφέων – του Υπουργείου Πολιτισμού, το 2008. Το έργο παρουσιάστηκε στο Κ.Θ.Β.Ε. σε σκηνοθεσία Γ. Κιουρτσίδη και σκηνογραφία Γ. Πάτσα, το 2008. Για το ίδιο έργο τής απονεμήθηκε Έπαινος από την ελληνική Εθνική Επιτροπή της UNESCO και το Athens University of Indianapolis.
Περίληψη
Λαϊκό Σανατόριο Ασβεστοχωρίου, 1936-1939. Τέσσερα φυματικά πρόσωπα ενώνουν τις ζωές τους μέσα στο Σανατόριο.
Ο Βάνιας ή Θόδωρος, ένας πρόσφυγας από τον Πόντο και τη νότια Ρωσία, καπνεργάτης στο Λεμπέτ και φυματικός στα είκοσι επτά του. Η Τσούτσα ή Σουλτάνα, από τη Μελίτη της Φλώρινας, ένα κορίτσι από την ταλαιπωρημένη μακεδονική γη των συνόρων του νεοελληνικού κράτους.
Ο Λυσίμαχος ή Δάσκαλος, από τη Νάουσα της Ημαθίας, ένας νέος που αγαπάει τα γράμματα και δυσφορεί στα ροδάκινα του κάμπου. Κι ο Ανέστης ο Φάκας που μισεί τα νταμάρια της περιοχής και τους χλεμπονιάρηδες του Σανατορίου. Και τα τέσσερα πρόσωπα, όπως κι άλλα πρόσωπα γύρω τους (συγγενείς, ντόπιοι κάτοικοι, ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό), σφραγίζονται από την τοπική Ιστορία και το στίγμα του χτικιάρη και γίνονται φορείς ιδιότροπων κοινωνικών συνθηκών, βιώνουν τον φόβο και την προκατάληψη και μοιράζονται την αγωνία για τη ζωή τους και την επανένταξή τους στην κοινωνία.
Στη δύσκολη αυτή τριετία για τη Θεσσαλονίκη, το Λαϊκό Σανατόριο Ασβεστοχωρίου δίνει σκληρό αγώνα, για να περιθάλψει τους φυματικούς του, ενώ η συγκυρία δεν είναι καθόλου ευνοϊκή. Ένα παραχωμένο κομμάτι της ιστορίας της πόλης της Θεσσαλονίκης, που αναδεικνύεται με τη βοήθεια ιστορικών πληροφοριών και μυθοπλασίας.
Απόσπασμα
Έχει βγάλει κρύο αέρα που ξυρίζει. Κουκουλώνομαι και κατευθύνομαι προς την έξοδο. Απέναντι από την πύλη του Σανατορίου βρίσκεται το καφενείο του Κεντρωτή. Σερβίρει καφέ, τσίπουρο, κρασί και μεζέ. Ο καφετζής δε φοβάται τους φυματικούς, αφού από την αρχή ακολούθησε τους κανόνες υγιεινής που όριζε ο νόμος. Έξι τραπέζια γύρω από την ξυλόσομπα κι ένας πάγκος. Πίσω από το μαγαζί απλώνονται παράγκες, από ξύλο και λαμαρίνα πλινθόκτιστα σπιτάκια μ’ ένα δωμάτιο κι έναν απόπατο όλο και όλο, σκόρπια στο λόφο. Σε αυτό βρίσκουν στέγη οι, θεραπευμένοι ή όχι, φυματικοί. Βολεύονται υποχρεωτικά εδώ, αφού η αρρώστια τους εμποδίζει να επιστρέψουν στην οικογένειά τους. Ήδη, η Φυματιούπολη έχει γίνει ένα μικρό χωριό. Δύο άντρες περνούν την πύλη του Σανατορίου, καληνυχτίζοντας τον Κεντρωτή. Ο καφετζής τους αντιχαιρετά. “Αύριο πάλι!” και παίρνει να καθαρίζει τα τραπέζια του μαγαζιού του.
Βρισκόμαστε στο 1936, όπου το καθεστώς της 4ης Αυγούστου του Ιωάννη Μεταξά έχει καθιερωθεί και διευθετούσε τα γεγονότα στην Ελλάδα. Στη Θεσσαλονίκη και συγκεκριμένα στο Ασβεστοχώρι βρίσκεται η φυματιούπολη, το σανατόριο, όπου κατέφευγαν για στέγη και περίθαλψη οι φυματικοί από κάθε γωνιά της Ελλάδας.
“Έξω! Έξω ο χτικιάρης! Μακριά!
“Κατέβα, τώρα αμέσως! Έξω ο άρρωστος!
“Κάτω ο χλεμπονιάρης!”
“Κάτω, ρε! Κατεβάστε τον!”
“Έξω το χτικιό! Μακριά! Αλήτη!”
“Τί θες; Να κολλήσει όλος ο κόσμος;
“Έξω ο μαραζιάρης!”
Έτσι τους χαρακτήριζαν. Μέσα, λοιπόν, σε αυτή την κοινωνία, ζουν οι ήρωες μας. Κάθε ένας από αυτούς έχει τη δική του ιστορία. Αλλά ας μη ξεχνάμε και τους άλλους ήρωες, τους ανθρώπους που δουλεύουν στο σανατόριο. Μέσα από το ιστορικό αυτό μυθιστόρημα βλέπουμε φαινόμενα, όπως η προκατάληψη, ο διχασμός, η περιθωριοποίηση, αλλά δεν ξεχνάμε και την αγάπη, το σεβασμό και μια ελπίδα που αναδύεται.
Όπως μας λέει ένας από τους πρωταγωνιστές μας, ο Ανέστης Φάκας, γέννημα- θρέμμα Ασβεστοχωρίτης, “οι άλλοι μετράνε, αυτοί που εσύ κερδίζεις…με αυτό που είσαι, με τις πράξεις σου”.
Και τα λόγια μιας νοσηλεύτριας, “ο φόβος είναι χειρότερος από τη φυματίωση”.
