Η διαδρομή στον κόσμο του βιβλίου συνεχίζει το μαγευτικό της ταξίδι με τον Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη, έναν από τους σημαντικότερους Έλληνες λογοτέχνες, γνωστός και ως “ο άγιος των ελληνικών γραμμάτων”, η “κορυφή των κορυφών” κατά των Κ.Π. Καβάφη. Εμείς θα αναφερθούμε στα “Χριστουγεννιάτικα Διηγήματα” από τις Εκδόσεις Μαλλιάρης Παιδεία.

Ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης γεννήθηκε στη Σκιάθο στις 3 Μαρτίου του 1851 και ήταν γιος του ιερέα Αδαμάντιου Εμμανουήλ και της Αγγελικής κόρης Αλεξ. Μωραϊτίδη. Τελείωσε το δημοτικό και τις δύο πρώτες τάξεις του ελληνικού σχολείου στη Σκιάθο. Φοίτησε σε σχολείο της Σκοπέλου, του Πειραιά και τελικά πήρε απολυτήριο Γυμνασίου από το Βαρβάκειο το 1874. Το Σεπτέμβριο του ίδιου χρόνου, γράφτηκε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, απ’ όπου όμως ποτέ δεν αποφοίτησε, ενώ γράφει το πρώτο λυρικό του ποίημα για τη μητέρα του. Έμαθε αγγλικά και γαλλικά μόνος του. Για να ζήσει έκανε ιδιαίτερα μαθήματα και δημοσίευε κείμενα και μεταφράσεις στις εφημερίδες. Τον Ιούλιο του 1872 ακολούθησε το μοναχό Νήφωνα στο Άγιο Όρος, όπου έμεινε μερικούς μήνες, αλλά διαπίστωσε ότι δεν του ταίριαζε το μοναχικό σχήμα. Ωστόσο δεν έλειπε ποτέ από τον κυριακάτικο εκκλησιασμό στον Άγιο Ελισσαίο στο Μοναστηράκι, όπου έψελνε ως δεξιός ψάλτης. Το 1879 δημοσιεύει το μυθιστόρημα η “Μετανάστις” στην εφημερίδα “Νεόλογος”. Το 1882 άρχισε να δημοσιεύει το μυθιστόρημά του “Οι έμποροι των Εθνών” στην εφημερίδα “Μη χάνεσαι”. Το 1884 άρχισε να δημοσιεύει στην “Ακρόπολη” το μυθιστόρημά του “Γυφτοπούλα”, όπου από το 1892 ως το 1897 εργάζεται ως τακτικός συνεργάτης. Από το 1902 ως το 1904 μένει στη Σκιάθο απ’ όπου δημοσιεύει τη “Φόνισσα”. Το έργο του περιλαμβάνει περίπου 180 διηγήματα και νουβέλες που αναφέρονται στις φτωχές τάξεις της Αθήνας και της Σκιάθου και ελάχιστα ποιήματα θρησκευτικού περιεχομένου. Στις 13 Μαρτίου 1908 γιορτάζεται στον “Παρνασσό” η 25ετηρίδα του στα ελληνικά γράμματα, υπό την προστασία της πριγκίπισσας Μαρίας Βοναπάρτη. Αμέσως μετά επιστρέφει στην πατρίδα του όπου και μένει ως το τέλος της ζωής του. Πεθαίνει το ξημέρωμα της 3ης Ιανουαρίου του 1911 από πνευμονία.

Περίληψη

Κάθε Χριστούγεννα η σκέψη μας πηγαίνει αυθόρμητα στον Σκιαθίτη Γέροντα των γραμμάτων μας, τον Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη, που έχει γράψει υπέροχα χριστουγεννιάτικα διηγήματα. Ο Ανδρέας Καραντώνης τον χαρακτήρισε τον πρώτο αληθινά μεγάλο Έλληνα πεζογράφο και εξήγησε το γιατί: “Μεγάλος πεζογράφος είναι εκείνος, που κατορθώνει και διορθώνει το έργο του πάνω σ’ έναν από κεντρικούς άξονες του Λαού του. Κι ένας από τους κεντρικούς αυτούς άξονες του Ελληνικού Λαού είναι η χριστιανική διαμόρφωση της ψυχής του, έτσι ακριβώς, όπως την αποκρυστάλλωσε από τα ένδοξα χρόνια του Βυζαντίου, ως τις ημέρες που είδε το φως ο χριστιανολάτρης διηγηματογράφος Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης. Ήταν ο συγγραφεύς, ο προορισμένος να αποκαταστήσει τη χαμένη επαφή του νεοελληνικού λόγου με την πηγή της λαϊκής θρησκευτικής ψυχολογίας”.

Απόσπασμα 

Απόσπασμα Αλλ’ ότε ο ιερεύς εξελθών έψαλε το “Δεύτε ίδωμεν πιστοί, που εγεννήθη ο Χριστός”, τότε αι μορφαί των Αγίων εφάνησαν ως να εφαιδρύνθησαν εις τους τοίχους. “Ακολουθήσωμεν λοιπόν ένθα οδεύει ο αστήρ”, και ο κυρ Αλεξανδρής ενθουσιών έλαβε την υψηλήν καλάμην και έσεισε τον πολυέλεον με τας λαμπάδας όλας ανημμένας. “Άγγελοι υμνούσιν, ακαταπαύστως εκεί”, κ εσείσθη ο ναός όλος από την βροντώδη φωνήν του παπά – Φραγκούλη μετά πάθους ψάλλοντος: “Δόξα εν υψίστοις λέγοντες, τω σήμερον εν σπηλαίω τεχθέντι”, και οι άγγελοι οι ζωγραφιστοί, οι περικυκλούντες τον Παντοκράτορα άνω εις τον θόλον, έτειναν το ους, αναγνωρίσαντες οικείον αυτοίς τον ύμνον.

Τα “Χριστουγεννιάτικα Διηγήματα” του Παπαδιαμάντη είναι ένα βιβλίο το οποίο έχει αγαπηθεί πολύ από μικρούς και μεγάλους. Χαρακτήρες μιας μικρής νησιωτικής κοινωνίας στην Ελλάδα του 19ου αιώνα προσπαθούν να επιβιώσουν. Η ζωή τους είναι ένας διαρκής αγώνας, αλλά η γιορτή των Χριστουγέννων έρχεται και τους  “αγκαλιάζει” με το πνεύμα τους, δίνοντας έναν λόγο για να χαρούν περισσότερο τις γιορτές. Βουτιά στο παρελθόν της παιδικής μας ηλικίας, αλλά και ένα μακροβούτι σε εκείνη την περίοδο του 1860 με φόντο τη Σκιάθο. Ένα βιβλίο γεμάτο με ιδανικά και αξίες που πρέπει να γνωρίζει κάθε παιδί. Σε μεταφέρει σε μία άλλη εποχή και σίγουρα σε βάζει στο κλίμα των Χριστουγέννων.