Η βιταμίνη D (καλσιφερόλη) είναι μια λιποδιαλυτή (δηλαδή, διαλυτή στο λίπος) βιταμίνη. Σχηματίζεται στον οργανισμό, κυρίως, μέσω της απορρόφησης της ηλιακής υπεριώδους ακτινοβολίας από το δέρμα, αλλά και από ορισμένες τροφές πλούσιες σε βιταμίνη D. Οι δύο κύριες μορφές της βιταμίνης D στους ανθρώπους είναι η βιταμίνη D2 (εργοκαλσιφερόλη) και η βιταμίνη D3 (χοληκαλσιφερόλη). H βιταμίνη D2 περιλαμβάνεται, κυρίως, στις τροφές και εντοπίζεται στα φυτά (π.χ. ορισμένα μανιτάρια) και στις ζύμες. Η βιταμίνη D3 είναι πολύ περισσότερο βιοενεργή και παράγεται, κυρίως, στο δέρμα όταν εκτεθεί σε ακτινοβολία UVB.

Απολύτως απαραίτητη για τη διατήρηση της υγείας του σκελετού του σώματος, καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής του ανθρώπου. Επιπλέον όμως έχει αποδειχθεί ότι αποτελεί και έναν σημαντικό ανοσορρυθμιστικό παράγοντα που επηρεάζει τη λειτουργία σχεδόν όλων των ιστών του σώματος. Μεταξύ των πολλαπλών ιδιοτήτων της σημειώνεται η συμβολή της στη μείωση των φλεγμονών, στην καλή ρύθμιση και στην ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος και στον έλεγχο του σακχάρου στο αίμα.

Η απόλυτη σπουδαιότητά της για την υγεία

Πολλαπλές επιστημονικές αναφορές επισημαίνουν τη σημασία της βιταμίνης D στην ενδυνάμωση του αμυντικού συστήματος. Μεγάλου ενδιαφέροντος είναι ο ρόλος της στην ελάττωση του κινδύνου αυτοάνοσων νοσημάτων (πρόσφατα, τεκμηριώθηκε ο ρόλος της στην αποτροπή του κινδύνου του διαβήτη τύπου 1 και της σκλήρυνσης κατά πλάκας), λοιμωδών νόσων και παθήσεων του καρδιαγγειακού συστήματος. Στους ενήλικες, η έλλειψη βιταμίνης D μπορεί να οδηγήσει (ή να επιδεινώσει) σε οστεοπενία, οστεοπόρωση, μυϊκή αδυναμία και μολυσματικές ασθένειες. Υπάρχουν, επίσης, ενδείξεις ότι η βιταμίνη D μπορεί να μειώνει τον κίνδυνο για πολλές μορφές καρκίνου (προστάτη, μαστού και του παχέος εντέρου) και διαβήτη τύπου 2.

Ηλιος, η βασική πηγή

Η περιπτωσιακή έκθεση του σώματος στο ηλιόφως είναι εκείνη που, κυρίως, καλύπτει τις ανθρώπινες ανάγκες σε βιταμίνη D. Η δερματική παραγωγή της βιταμίνης D3 από την 7-δεϋδροχοληστερόλη εξαρτάται από την ένταση της υπεριώδους ακτινοβολίας, η οποία ποικίλλει ανάλογα με τις εποχές του έτους, τη διάρκεια έκθεσης του σώματος στην ακτινοβολία και το γεωγραφικό πλάτος της διαμονής των ατόμων, τη γήρανση του δέρματος και την περιεκτικότητά του σε μελανίνη. Η χρήση ηλιοπροστατευτικών ουσιών (αντηλιακά), όπως και η ενδυμασία παρεμποδίζουν τη μετατροπή της 7-δεϋδροχοληστερόλης σε βιταμίνη D3.