Εσύ τι γνωρίζεις για τη ντοπαμίνη, τη σεροτονίνη, τις ενδορφίνες και την οξυτοκίνη;
Η σύγχρονη ζωή με τις χιλιάδες υποχρεώσεις που προσπαθείς να χωρέσεις στις λίγες ώρες της ημέρας, η πανδημία, ο πόλεμος και άλλα άσχημα γεγονότα που συμβαίνουν σε παγκόσμιο επίπεδο είναι επόμενο να σε προδιαθέτουν αρνητικά, αποκτώντας μια άσχημη διάθεση. Δεν είναι καθόλου παράλογο, ωστόσο, δεν είναι υγιές.
Πώς θα σου φαινόταν, λοιπόν, να μπορούσες να αυξήσεις τις ορμόνες της αγάπης και της ευτυχίας στον οργανισμό σου, προκειμένου να καταπολεμήσεις το στρες σου;
Ειδικότερα, υπάρχουν ορισμένες συνήθειες που έχουμε, οι οποίες έχουν την ικανότητα να παράγουν φυσικά – χωρίς δηλαδή τη βοήθεια κάποιου υποκατάστατου- τις ορμόνες που θα σου αλλάξουν τη διάθεση. Για ποιες μιλάμε;
Ορμόνες της χαράς και της ευτυχίας
Μπορεί να τις έχεις ακουστά, αλλά να μη γνωρίζεις πολλά για αυτές. Η ντοπαμίνη, η σεροτονίνη, οι ενδορφίνες και η οξυτοκίνη είναι απαραίτητες για τον οργανισμό μας, προκειμένου να είμαστε πιο υγιείς, όπως εξηγεί η Loretta Breuning, η συγγραφέας του βιβλίου, Habits of a Happy Brain.
Ντοπαμίνη: Ονομάζεται και ορμόνη της ευτυχίας και συνδέεται με το κίνητρο και την επιβράβευση. Συνήθως ενεργοποιείται όταν καταφέρνεις να φτάσεις στο στόχο σου, ενώ αντίθετα τα χαμηλά επίπεδα αυτής συνδέονται με την κατάθλιψη και την έλλειψη ενδιαφέροντος.
Προκειμένου να τις παράγεις φυσικά, αυτό που έχεις να κάνεις είναι να θέσεις έναν νέο στόχο και να ξεκινήσεις σιγά-σιγά να κάνεις μικρά βήματα κάθε μέρα. Για παράδειγμα, μπορείς να ξεκινήσεις ένα νέο χόμπι, ώστε μέρα με τη μέρα να μαθαίνεις κάτι καινούριο. Έτσι, ο εγκέφαλός σου θα σε επιβραβεύει για την κάθε κατάκτηση με ντοπαμίνη, μέχρι να είναι αρκετή ώστε να περάσεις σε κάτι επόμενο.
Σεροτονίνη: Έχει γίνει συνώνυμη του ύπνου, αφού είναι απαραίτητη για τη χαλάρωση και την καταπολέμηση του άγχους. Παράλληλα, βοηθά πολύ στη διαδικασία της πέψης και της υγείας των οστών.
Το κλειδί για την παραγωγή της σεροτονίνης είναι η αυτοπεποίθηση, καθώς όπου παρατηρείται απουσία της, τότε αναμφίβολα είναι χαμηλά και τα επίπεδα της ορμόνης. Το σημαντικότερο είναι να επικεντρώνεσαι στα κατορθώματα και τις νίκες σου και όχι σε ό,τι σου ρίχνει τη διάθεση και την αυτοπεποίθηση.
Από την άλλη, η γυμναστική ή μία καινούρια ρουτίνα άσκησης μπορεί να σε βοηθήσει να χτίσεις την αυτοεκτίμησή σου, παρά το γεγονός πως στην αρχή μπορεί να νιώθεις έξω από τα νερά σου.
Οξυτοκίνη: Γνωστή και ως η ορμόνη της αγάπης, έχει να κάνει με τον δεσμό που διατηρούν οι άνθρωποι και την εμπιστοσύνη που υπάρχει μεταξύ τους. Τα φιλιά, οι αγκαλιές και το σεξ μπορούν να απελευθερώσουν φυσικά την οξυτοκίνη.
Ομοίως, τα ίδια αποτελέσματα θα δεις και όταν αγκαλιάσεις το κατοικίδιό σου ή όταν ασχοληθείς μαζί του. Οξυτοκίνη παράγεται και κατά τη διάρκεια του τοκετού, ενώ η ορμόνη αυτή είναι σημαντική και στον θηλασμό. Αναμφίβολα, ο τρόπος για να απελευθερώσεις “τόνους” οξυτοκίνης στον εγκέφαλό σου είναι με το να έχεις σωματική οικειότητα με κάποιον.
Ωστόσο, η ορμόνη παράγεται μόνο όταν υπάρχει και συναισθηματική σύνδεση με το άτομο αυτό. Για παράδειγμα αν η εμπιστοσύνη απουσιάζει, είναι επόμενο η απελευθέρωση της οξυτοκίνης να μη λαμβάνει χώρα, τη στιγμή που θα αγκαλιάσεις κάποιον. Έτσι, μπορείς να επικοινωνήσεις με έναν φίλο ή να στείλεις ένα μήνυμα σε ένα αγαπημένο σου πρόσωπο για να του πεις πως το σκέφτεσαι.
Ενδορφίνες: Είναι άρρηκτα συνδεδεμένες με την άσκηση, καθώς γι’αυτό παρατηρείται οι αθλητές να έχουν έξαρση μετά τη γυμναστική. Οι ενδορφίνες έχουν τη δυνατότητα να λειτουργούν ως “φυσικά παυσίπονα” αφού καταλαγιάζουν τον πόνο και αυξάνουν την ευχαρίστηση.
Το γέλιο είναι μία από τα πιο γνωστές και φυσικές μεθόδους, ενώ η μαύρη σοκολάτα, όπως και ο διαλογισμός ανήκουν στους τρόπους για την απελευθέρωση των ενδορφίνων.