• Θα καταφέρει μήπως η Καστοριά να γίνει μία πόλη της Unesco?

• Πόσο ‘ουνεσκική’ μπορεί να θεωρηθεί άραγε μια πόλη η οποία κατά τις τελευταίες δεκαετίες του 20ου αιώνα υπέστη αλλεπάλληλες εργολαβικές επιθέσεις οι οποίες άλλαξαν με τόσο δραματικό τρόπο την πρωτογενή της αρχιτεκτονική φυσιογνωμία και την μετέτρεψαν σε μια σύγχρονη τσιμεντούπολη? Τι έμεινε να θυμίζει την πάλε ποτέ αρχοντούπολη της Δυτικής Μακεδονίας με τα περήφανα αρχοντικά της, τις παραδοσιακές της γειτονιές, τα σοκάκια , τα καλντερίμια της, τις αυγατές της και τις δεκάδες βυζαντινές της μικρο-εκκλησιές?

• Ελάχιστα πράγματα είναι αλήθεια.

• Το εξαγόμενο πάντως του πρώτου βυζαντινού φόρουμ που πραγματοποιήθηκε πριν μερικές εβδομάδες ήταν μια ντιρεκτίβα: Να δημιουργηθεί από τις αρχές της πόλης ένας φάκελος που να στοιχειοθετεί με επιχειρήματα και τεκμηριώσεις την πρόταση να τεθεί η Καστοριά υπό την αιγίδα και την προστασία της Unesco

. • Με την ελπίδα φυσικά ότι η σύναψη και μόνον αυτή θα ενίσχυσε θεαματικά την βαρύτητα του brand name της πόλης και θα την ανέβαζε πολύ ψηλά στους διεθνείς καταλόγους επισκεψιμότητας. • Το θέμα είναι πως ένας τέτοιος φάκελος ήδη υπάρχει.

• Καταστρώθηκε σε ανύποπτο χρόνο από το Τεχνικό Επιμελητήριο Καστοριάς το οποίο αξιοποιώντας τους πόρους και τα πλαίσια του προηγούμενου intereg κατάφερε να δημιουργήσει μια πρωτόλεια βάση δεδομένων επάνω στα οποία μπορεί πλέον να στηριχτούν όλες οι εφεξής κινήσεις.

• Οι οποίες ωστόσο κάθε άλλο παρά εύκολες κρίνονται.

• Στην πρώτη σχετική σύσκεψη που πραγματοποιήθηκε στην αντιπεριφέρεια έγιναν ορισμένες παραδοχές.

• Πρώτον -και ανεξαρτήτως του τι λέμε και τι θέλουμε να πιστεύουμε εμείς μεταξύ μας- η πόλη μας δεν έχει το μέγεθος και τον βαθμό βυζαντινής μοναδικότητας και σπουδαιότητας που φαντασιωνόμαστε πως έχει. Βυζαντινά μνημεία υπάρχουν και σε γειτονικές περιοχές και πόλεις, όπως στις Πρέσπες, την Αχρίδα, την Βέροια, την Θεσσαλονίκη και τον Μυστρά. Και τα περισσότερα από αυτά βρίσκονται σε πολύ καλύτερο καθεστώς συντήρησης και προστασίας από ότι τα δικά μας. Ενας φάκελος λοιπόν που θα στηριζόταν αποκλειστικά στις εκκλησιές μας δεν θα είχε ελπίδες να τύχει ιδιαίτερης προσοχής. Οπότε το τεχνικό επιμελητήριο άνοιξε την βεντάλια και ενδυνάμωσε την πρόταση βάζοντας μέσα σε αυτή πρόσθετα στοιχεία που συνηγορούν στην δημιουργία ενός μοναδικού αποτυπώματος:

• Τα οποία είναι, η λίμνη, με τις ιδιόμορφες πλάβες της (τα καράβια), είναι τα αρχοντικά, η οικονομική ιδιαιτερότητα της γουνοποιίας και ο συναφής με αυτή τρόπος ζωής που δημιούργησε, ένα κοινωνικό δηλαδή κλίμα και κάποιες δομές μοναδικές.

• Όλα αυτά, παντρεμένα μαζί, είναι πιθανόν –και προσοχή στο πιθανόν- να δημιουργήσουν μια πρόταση άξια λόγου.

• Η οποία κοντράρεται ωστόσο με την σύγχρονη πραγματικότητα της πόλης, αλλά και τα προ-απαιτούμενα τα οποία είναι σίγουρο πως θα έρθουν άνωθεν και δεν είναι διόλου σίγουρο ότι θα γίνουν ασμένως αποδεκτά από τον ντόπιο πληθυσμό.

• Διότι ναι μεν καλή η ‘ουνεστικοποίηση’ πλην όμως κανένας εκεί στην έδρα της Unesco, στο Παρίσι, δεν είναι τόσο αφελής να χαρίζει έναν τίτλο έτσι…. δίχως παράλληλα να θέτει και κάποιους πολύ συγκεκριμένους όρους. Π.χ. αναδιαμόρφωσης, αναστήλωσης, αναπαλαίωσης, δομικών περιορισμών, φόρτων κυκλοφορίας και όλα τα συναφή.

• Πράγματα δηλαδή ολίγον τι δύσκολα να χωνευτούν από τους κατοίκους μιας πόλης οι οποίοι έμαθαν να κτίζουν πολυκατοικίες μεσοτοιχία με βυζαντινούς ναούς ή να πάνε και να παρκάρουν μπρός ακριβώς από το κατώφλι της Κουμπελίδικης…

. • Αμα ‘ρθουνε οι ‘ουνεσκιώτες’ και δούνε τέτοια πράγματα, όχι αιγίδα δεν πρόκειται να μας δώσουν, αλλά το πιθανότερο είναι πως θα μας σύρουν σε διεθνή δικαστήρια

… • Εμπρός λοιπόν στον δρόμο προς μία πολιτισμική αναβάθμιση και ουνεσκοποίηση, αλλά τελώντας εν πλήρει επιγνώσει πως ο δρόμος αυτός θα είναι εξόχως ανηφορικός!