Συνήθως, όταν δεν γνωρίζουμε αρκετά για μία πάθηση, έχοντας ελλιπείς πληροφορίες γι’ αυτή, είναι πιθανό να μας φοβίζει ακόμα περισσότερο.
Γι’ αυτό θεωρήσαμε αναγκαίο να συνομιλήσουμε με τον αγγειοχειρουργό Γεώργο Βουρλιωτάκη σχετικά με το ανεύρυσμα αορτής που όλοι έχουμε ακουστά, αλλά λίγοι γνωρίζουμε περί τίνος πρόκειται.
Η αορτή, η οποία είναι η μεγαλύτερη αρτηρία στο σώμα μας, μεταφέρει το οξυγονωμένο αίμα από την καρδιά μας στο υπόλοιπο σώμα. Το τμήμα αορτής που περνάει μέσα από το θώρακα ονομάζεται θωρακική αορτή, ενώ το τμήμα που βρίσκεται στην κοιλιά, ονομάζεται κοιλιακή αορτή. Χαμηλά στην κοιλιά η αορτή χωρίζεται σε δύο κλάδους, τις λαγόνιες αρτηρίες οι οποίες μεταφέρουν το αίμα στα κάτω άκρα.
Σε μερικούς ανθρώπους η αορτή και πιο συχνά η κοιλιακή αρχίζει να μεγαλώνει (αύξηση διαμέτρου). Η μόνιμη αυτή εντοπισμένη διάταση της κοιλιακής αορτής ονομάζεται ανεύρυσμα κοιλιακής αορτής.
Ποια είναι τα αίτια;
Η αυξημένη πίεση στα τοιχώματα της αορτής σε συνδυασμό με βλάβη (τραυματική, φλεγμονώδη, δομική διαταραχή) του τοιχώματος δημιουργούν τη διάταση της αορτής δηλαδή το ανεύρυσμα.
Προδιαθεσικοί παράγοντες για την εμφάνιση ανευρύσματος είναι το οικογενειακό ιστορικό ανευρυσμάτων, η αρτηριακή υπέρταση, το κάπνισμα, το φύλο (συχνότερο στους άνδρες), η ηλικία (>60-65 έτη), η αθηροσκλήρυνση και η χρόνια αποφρακτική αρτηριοπάθεια (ΧΑΠ).
Ποια τα συμπτώματα;
Η ψηλάφηση σφύζουσας μάζας στην κοιλιακή χώρα πολλές φορές θέτει την υπόνοια ανευρύσματος κοιλιακής αορτής. Τις περισσότερες φορές δεν εμφανίζονται συμπτώματα. Σε ασθενείς που εμφανίζουν συμπτώματα, το πιο συχνό είναι ο πόνος στην κοιλιακή χώρα περιομφαλικά που μπορεί να αντανακλά στη μέση ή στο θώρακα και η λιποθυμία.
Είναι επικίνδυνο και πότε πρέπει να πάμε στον ιατρό;
Το ανεύρυσμα αποτελεί μία από τις σοβαρότερες και πλέον θανατηφόρες αγγειακές παθήσεις. Ο σημαντικότερος κίνδυνος είναι το ανεύρυσμα να σπάσει και τότε η πιθανότητα ο ασθενής να καταλήξει είναι μεγάλη.
Όταν το ανεύρυσμα ξεπεράσει σε διάμετρο το όριο των 5-5,5 εκ. θα πρέπει να αντιμετωπισθεί άμεσα, πριν αυξηθεί η διάμετρός του γιατί τότε αυξάνεται εκθετικά η πιθανότητα ρήξης που θα ήταν μοιραία για τον ασθενή.
Πώς γίνεται η διάγνωση;
Η διαγνωστική προσέγγιση εφόσον θέσει την ένδειξη ο ιατρός, είναι εύκολη και πραγματοποιείται με υπερηχογράφημα κοιλίας ( Triplex κοιλιακής αορτής). Όταν διαπιστωθεί η ύπαρξη ανευρύσματος τότε απαιτείται στις περισσότερες περιπτώσεις αξονική τομογραφία κοιλιακής και θωρακικής αορτής ειδικά πριν τη χειρουργική ή ενδαγγειακή επέμβαση.
Τις περισσότερες φορές επειδή το ανεύρυσμα δεν δίνει συμπτώματα πριν σπάσει, η διάγνωση γίνεται τυχαία μετά από κάποιες άλλες εξετάσεις που κάνει ο ασθενής για άλλους λόγους (πχ για προστάτη…).
Ποια είναι η θεραπεία;
Όταν το μέγεθος του ανευρύσματος είναι μεγάλο ή αυξάνει γρήγορα σε διάμετρο τότε απαιτείται θεραπεία. Ο αγγειοχειρουργός μελετώντας τον ασθενή, την ηλικία, τις συνοδές παθήσεις, και τη μορφολογία του ανευρύσματος εκτιμά τον κατάλληλο χρόνο και την κατάλληλη θεραπεία για την αντιμετώπιση του ανευρύσματος.
Ενδαγγειακή αποκατάσταση ανευρύσματος κοιλιακής αορτής
1. Πώς γίνεται η επέμβαση – διαδικασία
Μέσα από 2 μικρές τομές στις βουβωνικές χώρες και τις μηριαίες αρτηρίες, κάτω από τον έλεγχο ακτινοσκόπησης εισάγεται το μόσχευμα (με stent) της κοιλιακής αορτής με την καθοδήγηση και χρήση ειδικών συρμάτων και καθετήρων.
Η επέμβαση αυτή μπορεί να εκτελεστεί με κάθε είδους αναισθησία ακόμη και υπό τοπική και είναι λιγότερη επιβαρυντική ειδικά για τους ασθενείς με σοβαρές συνοδές παθήσεις. Η διάρκεια της επέμβασης είναι 1,5- 2 ώρες και πραγματοποιείται σε “υβριδική” αίθουσα χειρουργείου (χειρουργική αίθουσα που διαθέτει σύγχρονο αγγειογράφο).
2. Είναι επικίνδυνη η επέμβαση; Αποκλείονται κάποιοι ασθενείς;
Η επέμβαση αυτή αποτελεί λιγότερο επεμβατική μέθοδο με ελάχιστο κίνδυνο για τον ασθενή σε σύγκριση με τη βαριά “ανοικτή” επέμβαση. Αυτός είναι και ο λόγος που δεν αποκλείεται σχεδόν κανένας ασθενής όσο βαριά και αν είναι η γενική του κατάσταση ή με προχωρημένη ηλικία.
3. Μετεγχειρητική πορεία και ανάρρωση
Ο ασθενής σιτίζεται λίγες ώρες μετά την επέμβαση ενώ την επόμενη ημέρα κινητοποιείται πλήρως. Σε 24 ή το πολύ σε 48 ώρες επιστρέφει στο σπίτι του πλήρως κινητοποιημένος. Τα μικρά τραύματα στις μηροβουβωνικές συνήθως συρράβονται με πλαστική και απορροφήσιμα ράμματα οπότε και δεν χρειάζεται αφαίρεση ραμμάτων.
4. Παρακολούθηση
Ο ασθενής υποβάλλεται σε υπέρηχο αορτής ή Αξονική Τομογραφία σε 4-6 εβδομάδες από την επέμβαση και στη συνέχεια μία φορά ετησίως στα πλαίσια παρακολούθησης του μοσχεύματος.
Γεώργιος Βουρλιωτάκης: Αγγειοχειρουργός