Πριν από μερικές ημέρες έλαβαν τους λογαριασμούς ρεύματος. Κι ενώ για τους περισσότερους το άνοιγμα του φακέλου είναι κατά γενική ομολογία μια δυσάρεστη εμπειρία, για τους κατοίκους της Χάλκης τα μπιλιετάκια αυτά έφεραν χαμόγελα.

Μεταξύ αυτών που εξεπλάγησαν ευχάριστα ήταν και οι γονείς του δημάρχου του νησιού, Αγγελου Φραγκάκη. Οπως ανέφερε ο ίδιος σε ανάρτησή του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, η μητέρα του Αγλαΐα, 70 ετών, και ο πατέρας του Γιώργος, 76 ετών, είναι χαμηλοσυνταξιούχοι, «μαχητές της ζωής σε έναν μικρό τόπο της χώρας, οι οποίοι κατάφεραν και μεγάλωσαν με κόπους, θυσίες και στερήσεις τρία παιδιά. Οι συνηθισμένοι τσακωμοί τους τα τελευταία χρόνια ήταν: Ξέχασες τον θερμοσίφωνα ανοικτό. Ξέρεις πόσα θα πληρώσουμε πάλι στη ΔΕΗ; Μην ανάβεις συνέχεια τη σόμπα. Οταν έρθει ο λογαριασμός της ΔΕΗ, να δούμε πώς θα τον πληρώσουμε πάλι. Σβήσε τα φώτα, ποιος θα πληρώσει το ρεύμα».

Κι όμως για πρώτη φορά στην Ελλάδα, η κυρία Αγλαΐα και ο κύριος Γιώργος μαζί με τους υπόλοιπους κατοίκους της Χάλκης παράγουν την ενέργεια που καταναλώνουν και μηδενίζουν, με αυτόν τον τρόπο, τους λογαριασμούς του ρεύματος.

Ολα ξεκίνησαν τον Σεπτέμβριο του 2020, όταν ο Δήμος Χάλκης υπέγραψε το Σύμφωνο των Δημάρχων με κύριο στόχο την απανθρακοποίηση του νησιού και έναν μήνα αργότερα κατέθεσε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την Ενέργειακαι το Κλίμα το Σχέδιο για την Καθαρή Ενεργειακή Μετάβαση του Νησιού της Χάλκης (CETA).

GR-eco Islands

Ταυτόχρονα, ξεκίνησαν και όλες οι διαδικασίες για τη δημιουργία της Πρώτης Ενεργειακής Κοινότητας στα Δωδεκάνησα, με μέλη τους κατοίκους του νησιού αλλά και με τη συμμετοχή του Δήμου Χάλκης με το 50% στο συνεταιριστικό κεφάλαιο. Τον Απρίλιο του 2022 ακολούθησε η υπογραφή σύμβασης για το φωτοβολταϊκό πάρκο του νησιού, ισχύος 1 MW, με πρωτοβουλία του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Αλλωστε, η Χάλκη ήταν το πρώτο νησί, με τους 250 μόνιμους κατοίκους, που άνοιξε τον δρόμο στα GR-eco Islands, την εθνική πρωτοβουλία που στοχεύει στην ολοκληρωμένη πράσινη μετάβαση των μικρών νησιών.Στην πράξη, η ενέργεια που παράγεται στο πάρκο με υποβρύχιο καλώδιο διοχετεύεται στη Ρόδο και «επιστρέφει» στους κατοίκους με εικονικό ενεργειακό συμψηφισμό, δίνοντάς τους τη δυνατότητα να μειώσουν σημαντικά τους λογαριασμούς για το ρεύμα που καταναλώνουν.

Αυτονομία

Επί έναν χρόνο, οι κάτοικοι της Χάλκης δεν λάμβαναν λογαριασμούς ρεύματος, κι αυτό επειδή η όλη προσπάθεια ήταν πρωτόγνωρη για όλους, δεν είχε βρεθεί, όπως σημειώνει στα «ΝΕΑ» ο δήμαρχος του νησιού, ακριβώς η φόρμουλα για να προχωρήσουν όλα τα εμπλεκόμενα μέρη. Πριν από μερικές ημέρες εστάλησαν τα τιμολόγια ενός έτους της ΔΕΗ και το 34% αυτών εκδόθηκε με αρνητικό πρόσημο, το 40% κάτω από 100 ευρώ και το 26% – στην πλειοψηφία επιχειρήσεις – έως 800 ευρώ. Η εξοικονόμηση, σύμφωνα με τα στοιχεία, ξεπέρασε στο σύνολο τα 200.000 ευρώ το τελευταίο έτος. «Παράλληλα, το φωτοβολταϊκό πάρκο έχει συμβάλει στη μείωση των εκπομπών του διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα κατά 2.246 kg», προσθέτει ο κ. Φραγκάκης.

Το 80% των κατοίκων του νησιού μπήκε στην Ενεργειακή Κοινότητα Χάλκης «Κάλχιον», φορέα διαχείρισης του φωτοβολταϊκού πάρκου. Σήμερα, η κοινότητα αριθμεί 177 μέλη συν τον Δήμο Χάλκης. «Το σημαντικό είναι ότι μέσα σε έναν χρόνο αυτή η αυτονομία έφτασε στον πολίτη», καταλήγει ο δήμαρχος. Το νησί πάντως δεν θα μείνει μόνο στην ενέργεια από το φωτοβολταϊκό πάρκο. Τα επόμενα βήματα περιλαμβάνουν παραγωγή ενέργειας – μέγιστης ισχύος 1 MW – από τα κύματα της θάλασσας.

Στον δρόμο της καινοτομίας Τήλος, Αϊ-Στράτης και Αστυπάλαια

Η Χάλκη δεν είναι το μοναδικό ελληνικό νησί που πρωτοπορεί ενεργειακά, αξιοποιώντας εναλλακτικές μορφές. Στον ίδιο δρόμο, κι άλλα μικρά νησιά, όπως είναι η Τήλος, ο Αϊ-Στράτης αλλά και η Αστυπάλαια, κάνουν κινήσεις για να μετατραπούν σε «πράσινα». Εξάλλου, και η πρωτοβουλία GR-eco Islands έρχεται να αξιοποιήσει την εμπειρία και τα πολύ χρήσιμα συμπεράσματα από πιλοτικά έργα που υλοποιήθηκαν ή υλοποιούνται στον ενεργειακό κατά βάση τομέα σε μεμονωμένα νησιά.

Τα ελληνικά νησιά είναι ιδανικά πεδία για την εφαρμογή καινοτόμων και πιλοτικών τεχνολογικών λύσεων στον τομέα της ενέργειας, για παραγωγή ενέργειας, θέρμανση, ψύξη, μεταφορές, αφαλάτωση και διαχείριση υδάτινων πόρων και αποβλήτων. Πρόκειται κυρίως για νησιά του Αιγαίου κάτω των 3.000 κατοίκων.