Εκλογές στην Ελλάδα και τι να πρωτοθυμηθείς; Όμως σήμερα ας μην γυρίσουμε πολύ πίσω τον χρόνο. 23 χρόνια αρκούν. Ποιος έζησε και ξεχνάει το θρίλερ του 2000, όταν κοιμηθήκαμε με τη Νέα Δημοκρατία να πανηγυρίζει και ξυπνήσαμε με το ΠΑ.ΣΟ.Κ στην εξουσία!
Ξημέρωνε Κυριακή 9 Απριλίου του 2000. Ήταν μια μέρα σαν σήμερα: με τις κάλπες από το βράδυ στα εκλογικά τμήματα και τους ψηφοφόρους αχάραγα ακόμα μπροστά στις σιδερένιες πόρτες των σχολείων, με τα εκλογικά βιβλιάρια (ακόμα τότε…) και με πάθος και πίστη.
Οι Νεοδημοκράτες ήταν βέβαιοι, ότι το ΠΑ.ΣΟ.Κ θα καταρρεύσει – άλλωστε αυτό έδειχναν οι δημοσκοπήσεις – και οι γαλανόλευκες παντιέρες με τον πυρσό ανέμιζαν στην Αθήνα με φούρια. Οι οπαδοί του Κινήματος έβλεπαν κάτι σαν ομίχλη στον ορίζοντα, όμως κρατούσαν κρυφές ελπίδες στο νου ότι μπορεί και να φυσήξει και βάσταγαν τυλιγμένες της σημαίες τις πλαστικές με τον Ήλιο για πιο μετά, αν…
Και κάποτε, αργά το απόγευμα, πάνω που το σκοτάδια άρχισε να ντύνει την Ελλάδα, έκλεισαν οι κάλπες κι άνοιξαν τα exit polls.
Ε, τότε ήταν πια που οι οπαδοί του Κώστα του Καραμανλή – όχι του Κωνσταντίνου – σαν φράγμα που έσπασε και το νερό ξεχύνεται με βοή στον κάμπο, πλημμύρισαν τους δρόμους των μεγάλων πόλεων. Τα προγνωστικά έδιναν προβάδισμα, οριακό, στη Νέα δημοκρατία με το ΠΑ.ΣΟ.Κ. του Κώστα Σημίτη να βλέπει για πρώτη φορά έπειτα από χρόνια γαλάζια πλάτη μπροστά του. Η διαφορά των δύο κομμάτων ισχνή και εύθραυστη: ούτε μονάδα! Μάλιστα η πρόγνωση της κρατικής τηλεόρασης έδινε ακριβώς το ίδιο ποσοστό και στους δυο μονομάχους: 43,1% και 43,1%! Μόνο το κανάλι του STAR έκανε τη διαφορά με 43,2% στη Νέα Δημοκρατία και 41,9% στο ΠΑ.ΣΟ.Κ.
Οι δημοσκοπήσεις το έδειχναν καθαρά και είχαν βγει αληθινές: η μάχη θα δοθεί σώμα με σώμα, ψήφο με ψήφο· κι έτσι φαινόταν πως θα συμβεί.
Οι νάιλον σημαίες ξεδιπλώθηκαν στον αέρα…
Αλλά, κρατούσες τους Νεοδημοκράτες στα σπίτια τους, που δέκα χρόνια είχαν να πανηγυρίσουν νίκη και την τελευταία φορά, το 1990, το ‘χαν κάνει με ένα κόμπο στο στομάχι και 150 έδρες στη Βουλή; Αγωνιούσαν τότε για το τι θα ξημερώσει· και ξημέρωσε Κατσίκης στη Ν.Δ και Μητσοτάκης πρωθυπουργός! Ο Κωνσταντίνος, όχι ο Κυριάκος, έτσι; Κι αργότερα το Εκλογοδικείο έδωσε ακόμα μια έδρα στη Ν.Δ. για να ‘χει να κυβερνάει με ασφάλεια μέχρι να τη ρίξει ο Σαμαράς…
Εκείνο το απόβραδο, λοιπόν, του Απρίλη, που μάγεμα η φύσης κι όνειρο στην ομορφιά και χάρη… και ο Νεοδημοκράτης δεν βαστιόνταν!
Θυμόμαστε ακόμα την αείμνηστη αοιδό Βίκυ Μοσχολιού με το γαλάζιο σημαιάκι της έξω από τη Ρηγίλλης να ανεμίζει δηλώσεις για Απ-αλλαγή και να μοιράζει χαμόγελα θριαμβικά. Και δεν ήταν μονάχα η Μοσχολιού· ακόμα και βουλευτές της Νέας Δημοκρατίας επιβιβάστηκαν εκείνο τα βραδάκι σε περιπολικά της Αστυνομίας, διαβεβαιώνοντας τους βαρδιούχους, πως θα φροντίσουν γι’ αυτούς όταν αναλάβουν το υπουργείο Δημόσια Τάξης και περιδιάβαιναν την Αθήνα!
Μια πονεμένη ιστορία από το παρελθόν
Για να θυμηθούμε στα γρήγορα τι είχε προηγηθεί των εκλογών της 2ης χιλιετίας μ.Χ. Διαβάζουμε στο βιβλίο του Κώστα Παπαϊωάννου «Η Ελλάδα ποτέ δεν Πεθαίνει…» – εκδόσεις Καστανιώτη:
«Το 1996, ήταν η Χρονιά Σημίτη. Ο Κώστας Σημίτης διαδέχθηκε τον Ανδρέα Παπανδρέου στην πρωθυπουργία και την προεδρία του κόμματος και κέρδισε και τις εκλογές. Πώς έγινε αυτό το μικρό θαύμα; Όχι και τόσο ορθόδοξα.
Ενώ, ο βαριά ασθενής πρωθυπουργός Ανδρέας Παπανδρέου έχει καλέσει τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας στο «Ωνάσειο», έστειλε αιφνιδιαστικά επιστολή προς τα όργανα του Κινήματος, ενημερώνοντας για την κατάσταση της υγείας του και για τα καθήκοντα τους. Ζητούσε δηλαδή από την κ.ε «…να προσδιορίσει το πλαίσιο και τις κατευθύνσεις της συντεταγμένης μας πορείας ως το συνέδριο και να προχωρήσει αμέσως στην εκλογή πρωθυπουργού».
Τι έπρεπε να γίνει; Ο Πρωθυπουργός να υποβάλει την παραίτησή του με επιστολή στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Εφ’ όσον η παραίτηση γινόταν δεκτή, να συνεδριάσει η κ.ο και, εντός τριημέρου, να εκλέξει νέο πρωθυπουργό, με βάση το άρθρο 38 παράγραφος 2 του Συντάγματος.
Τι έγινε; Την ίδια ημέρα, ο Άκης Τσοχατζόπουλος, αντικατάστασης του Πρωθυπουργού ως «πρώτος τη τάξη» υπουργός, παίρνει την επιστολή Παπανδρέου, την πηγαίνει στον Κωστή Στεφανόπουλο (Π.τ.Δ.) και εκείνος την αποδέχεται ως «επιστολή παραίτησης» παρόλο που η επιστολή δεν απευθύνεται στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας αλλά στην κ.ο και την κ.ε του ΠΑΣΟΚ και δεν είναι επιστολή παραίτησης! Αυτή η λέξη δεν υπήρχε πουθενά επίσης έχει ένα τυπικό, αλλά σοβαρό λάθος την ημερομηνία: αναφέρει τη χρονολογία 1995 αντί 1996!»…
Κι όλα έγιναν καθώς έπρεπε να γίνουν και ο Κώστας Σημίτης έφτασε νικητής και τροπαιοφόρος μέχρι την ανατολή του Μιλένιουμ. Και συνεχίζει ο Κώστας Παπαϊωάννου:
«Στη Νέα Δημοκρατία, μετά τη νίκη Σημίτη το 1996, και μπροστά στο φόβο μιας ακόμα ήττας και ίσως διάσπασης, επένδυσαν στη λύση «Καραμανλή», στον ανιψιό δηλαδή του Κωνσταντίνου, που έφερε το ίδιο ονοματεπώνυμο και που θεωρήθηκε αυτό ακριβώς το μεγάλο ατού. Ήταν άφθαρτος αλλά καθόλου δοκιμασμένος σε κυβερνητική θέση, αφού ο πάντα διορατικός Μητσοτάκης δεν τον είχε κρίνει – όταν κυβερνούσε – κατάλληλο ούτε για υφυπουργό!
»Και φθάνουμε στις εκλογές του 2000. Η πρώτη αναμέτρηση Κωνσταντίνου Σημίτη – Κωστάκη Καραμανλή αναμενόταν με ενδιαφέρον. Το αποτέλεσμα, με ποδοσφαιρικούς όρους ήταν ισόπαλο μέχρι το 90’ και στις καθυστερήσεις κέρδισε το ΠΑΣΟΚ με ένα (αμφισβητούμενο) γκολ του Κώστα Λαλιώτη. Ο Καραμανλής δεν υπέβαλε ένσταση, πρώτον γιατί δεν ήθελε να κερδίσει δικαστικά (αν κέρδιζε, φυσικά, κάτι που δεν θα μάθουμε ποτέ…) την πρώτη του πρωθυπουργία και δεύτερον γιατί δεν ήταν και τόσο έτοιμος να κυβερνήσει. Το αποτέλεσμα ήταν νίκη πάνω στο νήμα: ΠΑ.ΣΟ.Κ. 43,79%, και 158 έδρες, νέα δημοκρατία 42,74% και 125 έδρες».
Κοντά στα ξημερώματα…
Και ξαναγυρίζουμε στο βράδυ που η Νέα Δημοκρατία έδειχνε Por una cabeza, που λένε οι Αργεντινοί και που σημαίνει με βραχεία κεφαλή, για ένα κεφάλι αλόγου: όρος ιπποδρομιακός και τραγούδι τους Κάρλος Γκαρντέλ, ότι θα κέρδιζε την κούρσα.
Οι οπαδοί του Καραμανλή είχαν γεμίσει τους δρόμους, κράδαιναν γαλανόλευκες σημαίες και σημαίες της νουδου, οι κόρνες χαλούσαν τον ύπνο τον πασοκτζήδων που είχαν πέσει στα κρεβάτια τους απογοητευμένοι, τα καπνογόνα έκαναν το θολό τοπίο της επόμενης μέρας ακόμα πιο θολό και κάποιοι έδιναν έναν τόνο ντέρμπι στην όλη ατμόσφαιρα, κρατώντας κηδειόχαρτα που έγραφαν: «Κηδεύουμε σήμερα το λατρευτό μας ΠΑΣΟΚ…».
Στα σκαλοπάτια της Ρηγίλλης, όπου βρίσκονταν τα Γραφεία της Νέας Δημοκρατίας ακούγονταν η ιαχή: «Ήρθε η ώρα του Καραμανλή»! Τα ίδια και στην Πλατεία Συντάγματος και στην Πλατεία Τσιμισκή στη Θεσσαλονίκη. Και τα περιπολικά ανεβοκατέβαιναν στις κεντρικές λεωφόρους προσπαθώντας να επιβλέπουν την τάξη από μακριά και αγαπημένα…
Και από την άλλη μεριά, στην πλατεία Κλαυθμώνος, όπου το κεντρικό στρατηγείο του ΠΑΣΟΚ, τι άλλο; Κλαυθμός! Ήδη είχαν αρχίσει οι κραυγές απόγνωσης και οι ψίθυροι για το «πού και πότε θα γίνει το έκτακτο συνέδριο με θέμα την αντικατάσταση του προέδρου»…
Ο μόνος που δεν έδειξε σημάδια απογοήτευσης τότε, ήταν ο Κώστας Λαλιώτης που συνιστούσε σε όλους να περιμένουν: «…η νύχτα είναι μεγάλη», είχε πει με νόημα. Και το πρωινό θα ήταν ακόμα μεγαλύτερο.
Ενώ ο Καραμανλής έγραφε και έσβηνε υπό την επίβλεψη του στενού συνεργάτη του Άρη Σπηλιωτόπουλου τον επινίκιο λόγο του, ξαφνικά όλα άρχισαν να αλλάζουν.
Οι κάλπες της αχανούς Β’ Αθήνας άδειαζαν το περιεχόμενό τους στη μεριά της πλάστιγγας όπου θρηνούσε το ΠΑΣΟΚ. Και μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες, η γαλάζια επιτυχία είχε πρασινίσει!
Εκεί κάπου στις 2 τα ξημερώματα ο Κώστας Σημίτης, δίχως να μπορεί να το πιστέψει και ο ίδιος, ανέβαινε τα σκαλοπάτια του Ζαππείου Μεγάρου για να επισημοποιήσει τη νίκη του κόμματός του.
Ο Καραμανλής δεν αμφισβήτησε την οριακή διαφορά των 73.000 ψήφων και ενώ ο Τύπος, ο προσκείμενος στη Νέα Δημοκρατία, άφηνε αιχμές για νοθεία επικαλούμενος «χιλιάδες παράνομες ελληνοποιήσεις ρωσοποντίων και μουσουλμάνων». Οι καταγγελίες δεν αποδείχθηκαν ποτέ και η Ιστορία τράβηξε το μακρύ και μονότονο δρόμο της.
Και όποιος επικαλείται το γνωστό, ότι δηλαδή η Ιστορία επαναλαμβάνεται, είναι, επιεικώς, αφελής αν θεωρεί ότι αυτό μπορεί να γίνει και σήμερα.
Κι όπως αστειευόταν κι ο μεγάλος… Μέγας Ναπολέων: «Στη νίκη αξίζουμε μια σαμπάνια· στην ήττα τη χρειαζόμαστε». Ας ανοίξουν οι σαμπάνιες λοιπόν!