Σοφία Μαζοκοπάκη
Εξοικονομώ – Ανακαινίζω: Όσα πρέπει να ξέρεις για το πρόγραμμα
Άνοιξε η πλατφόρμα για την υποβολή ηλεκτρονικών αιτήσεων για συμμετοχή στο πρόγραμμα «εξοικονομώ – ανακαινίζω». Στο παρακάτω άρθρο θα βρείτε όλα όσα πρέπει να γνωρίζεται για το νέο αυτό πρόγραμμα που αναμένεται να βελτιώσει τις συνθήκες διαβίωσης στο ιδιόκτητο ή ενοικιασμένο σπίτι σας.Τα ποσοστά επιδότησης για τις παρεμβάσεις εξοικονόμησης μπορούν να φτάσουν -υπό προϋποθέσεις- ακόμη και στο 75-90%. Στο σκέλος της ανακαίνισης έχει ενσωματωθεί όχι μόνο η δυνατότητα να φτιάξει κανείς το μπάνιο ή την κουζίνα -λαμβάνοντας επιδότηση για παρεμβάσεις αξίας έως και 10.000 ευρώ- αλλά ακόμη και να αλλάξει ενεργοβόρες συσκευές αξίας έως και 3000 ευρώ.
Εξοικονομώ – Ανακαινίζω: Όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε
Κατοικίες που Επιδοτούνται
Στα πλαίσια του Προγράμματος μπορούν να συμμετάσχουν μονοκατοικίες ή διαμερίσματα. Επισημαίνεται ότι σε καμία περίπτωση δεν είναι επιλέξιμες οι ιδιοκτησίες κτηρίου που δεν χρησιμοποιούνται για κατοικία (π.χ. κατάστημα στο ισόγειο κτηρίου). Μία κατοικία, προκειμένου να κριθεί επιλέξιμη, πρέπει να πληροί τις ακόλουθες γενικές προϋποθέσεις:
Υφίσταται νόμιμα.
Δεν έχει κριθεί κατεδαφιστέα.
Χρησιμοποιείται ως κύρια κατοικία.
Έχει καταταχθεί βάσει του Πρώτου Πιστοποιητικού Ενεργειακής Απόδοσης (Α’ Π.Ε.Α.) σε κατηγορία χαμηλότερη ή ίση της Γ.
Επισημαίνεται ότι, λόγω των ηλεκτρονικών διασταυρώσεων των στοιχείων κατοικίας που καταχωρούνται στην αίτηση με τα αντίστοιχα στοιχεία που έχουν δηλωθεί στην φορολογική αρχή, είναι απαραίτητο στη δήλωση φορολογίας εισοδήματος του ενοίκου (Ε1), εάν υπάρχει μίσθωση/δωρεάν παραχώρηση της κύριας κατοικίας και στην αναλυτική κατάσταση για τα μισθώματα ακίνητης περιουσίας (Ε2), καθώς και στη δήλωση στοιχείων ακινήτων (Ε9) να εμπεριέχεται πλήρως και ορθά ο αριθμός παροχής ηλεκτρικού ρεύματος του ακινήτου.
Δικαίωμα συμμετοχής στο Πρόγραμμα έχουν φυσικά πρόσωπα που έχουν γεννηθεί στο διάστημα από την 1η Ιανουαρίου 1984 έως και την 31η Δεκεμβρίου 2005 και τα οποία έχουν εμπράγματο δικαίωμα (πλήρης κυριότητα / επικαρπία / ψιλή κυριότητα) σε επιλέξιμη κατοικία.
Σε περίπτωση ύπαρξης περισσότερων δικαιούχων εμπράγματων δικαιωμάτων (συγκυρίων) σε επιλέξιμη κατοικία: αν η κύρια χρήση της υπό αίτηση κατοικίας γίνεται από έναν εκ των συγκυρίων, δικαίωμα συμμετοχής στο Πρόγραμμα έχει μόνον ο συγκύριος που την ιδιοκατοικεί. Αν η κύρια χρήση της υπό αίτηση κατοικίας αφορά σε έτερο πρόσωπο μη συγκύριο (ενοικίαση/δωρεάν παραχώρηση), δικαίωμα συμμετοχής στο Πρόγραμμα έχει οποιοσδήποτε εκ των συγκυρίων με εμπράγματο δικαίωμα πλήρους κυριότητας / επικαρπίας (όχι ψιλή κυριότητα).
Η κύρια χρήση της κατοικίας καταγράφεται στα στοιχεία της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος του χρήστη εντός των τελευταίων τριών (3) ετών, με προτεραιότητα το έτος αναφοράς (φορολογικό έτος 2021). Σε περίπτωση που από τα στοιχεία της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος, για το έτος αναφοράς προκύπτει ότι το ακίνητο δεν ήταν σε χρήση (κενό διαμέρισμα, κενή μονοκατοικία) το εν λόγω φορολογικό έτος, για την πιστοποίηση της κύριας χρήσης κατοικίας θα χρησιμοποιηθούν αντίστοιχα στοιχεία ενός εκ των δύο προηγούμενων φορολογικών ετών. Εάν η κατοικία έχει αποκτηθεί μετά τις 31.12.2021 (πρόσφατη απόκτηση ακινήτου), θα ζητηθεί έγγραφη δέσμευση για την κύρια χρήση της κατοικίας.
Δεν είναι επιλέξιμες κατοικίες με χρήση βραχυχρόνιας μίσθωσης.
Τα φυσικά πρόσωπα που πληρούν το ηλικιακό κριτήριο του Προγράμματος, που τα ίδια και η προς ενεργειακή αναβάθμιση κατοικία τους πληρούν τις άνω προϋποθέσεις, καλούνται δυνητικοί Ωφελούμενοι του Προγράμματος εφόσον βάσει του εισοδήματος τους κατά το έτος αναφοράς κατατάσσονται στις κάτωθι εισοδηματικές κατηγορίες:
Στο πλαίσιο του Προγράμματος στο ετήσιο ατομικό ή οικογενειακό «εισόδημα» προσμετρούνται το Συνολικό Δηλωθέν εισόδημα, τα Απαλλασσόμενα και Αυτοτελή Φορολογούμενα εισοδήματα καθώς και η Προστιθέμενη Διαφορά Αντικειμενικών Δαπανών, όλων των μελών της οικογένειας του αιτούντος.
Τα άνω εισοδήματα προκύπτουν από την Πράξη Προσδιορισμού Φόρου της τελευταίας εκκαθαρισμένης δήλωσης φορολογικού έτους 2021.
Το μέγιστο ποσοστό επιχορήγησης μίας αίτησης ορίζεται ως εξής:
Πίνακας 2.2.2 Επιχορήγηση εργασιών
Ατομικό Εισόδημα (€) Οικογενειακό Εισόδημα (€) Βασικό Ποσοστό Επιχορήγησης σκέλος «Εξοικονομώ» Πρόσθετη επιχορήγηση (bonus)
για Πολύτεκνους σκέλος «Εξοικονομώ»
Ποσοστό Επιχορήγησης σκέλος «Ανακαινίζω»
Ιδιοκατοίκηση
από τον αιτούντα
Δωρεάν Παραχώρηση σε έτερο Πρόσωπο / Ενοικίαση
1 ≤5.000 ≤10.000 75% 65%
+15%
30%
2 >5.000 – 10.000 >10.000 – 20.000 70% 60%
3 >10.000 – 20.000 >20.000 – 30.000 55% 45%
4 >20.000 – 30.000 >30.000 – 50.000 45% 40%
Εφόσον ο αιτών είναι πολύτεκνος, προβλέπεται πρόσθετη επιχορήγηση (bonus) +15%.
Στο σκέλος «Ανακαινίζω», το ποσοστό επιχορήγησης είναι ίδιο για όλους 30% (ισχύει εισοδηματικό όριο 20.000 €).
Το ποσοστό επιχορήγησης αφορά στον επιλέξιμο προϋπολογισμό παρεμβάσεων. Για το υπόλοιπο ποσοστό έως το 100% του επιλέξιμου προϋπολογισμού παρεμβάσεων υφίσταται η δυνατότητα χορήγησης δανείου με επιδότηση επιτοκίου, στη βάση σχετικού αιτήματος του Ωφελούμενου.
Η δαπάνη για το κόστος των δύο ενεργειακών επιθεωρήσεων, η δαπάνη του Τεχνικού Συμβούλου, η δαπάνη για την κατάρτιση της Ηλεκτρονικής Ταυτότητας Κτιρίου/Διηρημένης Ιδιοκτησίας καθώς και τυχόν λοιπές δαπάνες μελετών/αδειών, καλύπτονται από το Πρόγραμμα.
Οι δικαιούχοι για την ενότητα «Ανακαινίζω»
Για τη συμμετοχή στο σκέλος «Ανακαινίζω», πέραν του ηλικιακού κριτηρίου, ισχύουν σωρευτικά οι παρακάτω προϋποθέσεις:
Ατομικό ή Οικογενειακό Εισόδημα ίσο ή μικρότερο από 20.000 €
Εμπράγματο δικαίωμα πλήρους κυριότητας / επικαρπίας σε ποσοστό 50% τουλάχιστον. Αποκλείεται η ψιλή κυριότητα
Συνολική αξία της ακίνητης περιουσίας, όπως αυτή προκύπτει από την τελευταία εκδοθείσα πράξη προσδιορισμού φόρου ΕΝ.Φ.Ι.Α. του έτους 2022 (με την επιφύλαξη της ειδικής περίπτωσης πρόσφατης απόκτησης ακινήτου), όλων των μελών της οικογένειας του αιτούντος, ίση ή μικρότερη από 300.000 €
Χρήση της κατοικίας από τον αιτούντα (ιδιοκατοίκηση)
Συμμετοχή στο σκέλος «Εξοικονομώ».
Περιορισμός αιτήσεων ανά Ωφελούμενο:
Για κάθε επιλέξιμο φυσικό πρόσωπο (για κάθε ΑΦΜ αιτούντα) είναι δυνατή η υποβολή μόνο μίας (1) αίτησης, σύμφωνα με τους όρους του Προγράμματος.
Περιορισμός αιτήσεων ανά κατοικία:
Για κάθε επιλέξιμη κατοικία του τρέχοντος Προγράμματος πρέπει να υποβληθεί μία (1) μόνον αίτηση. Κατοικία, με ενεργή αίτηση σε κάποιο από τα Προγράμματα ενεργειακής αναβάθμισης, «Εξοικονόμηση κατ’ Οίκον ΙΙ» , “Εξοικονομώ-Αυτονομώ” και «Εξοικονομώ 2021» δεν έχει δικαίωμα υποβολής στο τρέχον πρόγραμμα. Εξαίρεση αποτελεί η περίπτωση συμμετέχοντος διαμερίσματος αίτησης πολυκατοικίας «τύπου Β» του Προγράμματος «Εξοικονομώ – Αυτονομώ», για το οποίο επιτρέπεται να υποβληθεί αίτηση ως διαμέρισμα στο τρέχον Πρόγραμμα.
Ελάχιστες Ενεργειακές Απαιτήσεις
Οι παρεμβάσεις που θα γίνουν στις κατοικίες θα πρέπει να ικανοποιούν τις ελάχιστες απαιτήσεις του «Κανονισμού Ενεργειακής Απόδοσης Κτιρίων» (ΚΕνΑΚ), καθώς και τις πρόσθετες απαιτήσεις του προγράμματος.
Η πρόταση (συνδυασμός παρεμβάσεων) για ενεργειακή αναβάθμιση, που υποβάλλεται με την αίτηση, θα πρέπει να καλύπτει τον ελάχιστο ενεργειακό – περιβαλλοντικό στόχο αίτησης, ως εξής:
Για κάθε επιλέξιμη κατοικία (μονοκατοικία ή διαμέρισμα) υποχρεωτική αναβάθμιση κατά τουλάχιστον τρεις (3) ενεργειακές κατηγορίες, σε σχέση με την κατάταξη στο Α’ ΠΕΑ (και υποχρεωτικά κατ’ ελάχιστον Β’ κατηγορία όταν πρόκειται για ριζική ανακαίνιση), ώστε να εξασφαλίζεται εξοικονόμηση πρωτογενούς ενέργειας σε ποσοστό άνω του 30%.
Πρόγραμμα Εξοικονομώ – ανακαινίζω: Κατηγορίες επιλέξιμων παρεμβάσεων
Μόνον οι παρεμβάσεις που ολοκληρώνονται μετά την έκδοση του Α’ ΠΕΑ μπορούν να θεωρηθούν επιλέξιμες για το Πρόγραμμα και σε κάθε περίπτωση οι δαπάνες θα πρέπει να έχουν πραγματοποιηθεί από την 01/02/2020 (ημερομηνία έναρξης επιλεξιμότητας) και μετά.
Διευκρινίζεται ότι, στα πλαίσια των απαιτήσεων του Προγράμματος γίνονται δεκτά ΠΕΑ, που έχουν εκδοθεί μετά την 27.11.2017 (ημερομηνία ενεργοποίησης του πληροφοριακού συστήματος έκδοσης Πιστοποιητικών Ενεργειακής Απόδοσης βάσει του ΚΕνΑΚ που έχει εγκριθεί με την απόφαση ΔΕΠΕΑ/οικ. 178581/30.06.2017, ΦΕΚ Β’ 2367/12.07.2017), και προ τις 01/02/2020, καθώς και μελέτες και Εγκρίσεις Εργασιών Δόμησης Μικρής Κλίμακας που έχουν εκδοθεί προ τις 01/02/2020, η δαπάνη τους όμως δεν είναι επιλέξιμη από το Πρόγραμμα.
Οι παρεμβάσεις, που υποβάλλονται με την αίτηση για υπαγωγή στο Πρόγραμμα, προκύπτουν βάσει των συστάσεων του Ενεργειακού Επιθεωρητή και αφορούν αποκλειστικά στις ακόλουθες κατηγορίες επιλέξιμων παρεμβάσεων:
Αντικατάσταση κουφωμάτων
Τοποθέτηση/ αναβάθμιση θερμομόνωσης
Αναβάθμιση συστήματος θέρμανσης/ ψύξης
Σύστημα ζεστού νερού χρήσης (ZNX) με χρήση Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ)
Λοιπές Παρεμβάσεις Εξοικονόμησης Ενέργειας (Σύστημα διαχείρισης smart home).
Σκέλος «Ανακαινίζω»
Ως ημερομηνία έναρξης επιλεξιμότητας δαπανών για το σκέλος «Ανακαινίζω» ορίζεται η ημερομηνία προδημοσίευσης του Οδηγού του Προγράμματος (26/10/2022).
Είναι επιλέξιμες εργασίες ανακαίνισης της κατοικίας, με την προϋπόθεση ότι αυτές δεν καλύπτονται από το σκέλος του «Εξοικονομώ» και είναι πλήρως διακριτές.
Ενδεικτικά αναφέρονται εργασίες ανακαίνισης: χώρων μπάνιου, ειδών υγιεινής, χώρων κουζίνας, αντικατάστασης πόρτας εισόδου και εσωτερικών θυρών, ερμαρίων, αντικατάστασης δαπέδων, αντικατάστασης και επισκευών ηλεκτρολογικών και υδραυλικών εγκαταστάσεων, επισκευών δομικών στοιχείων, επιχρισμάτων, πλακιδίων, χρωματισμών κ.λπ.
Σημειώνεται ότι οι παρεμβάσεις δεν πρέπει να αφορούν σε κοινόχρηστους χώρους ή συστήματα.
Ως συμπληρωματική στις εργασίες ανακαίνισης, είναι επιλέξιμη και η προμήθεια και τοποθέτηση ενεργειακά αποδοτικών οικιακών ηλεκτρικών συσκευών (ψυγείο/ ψυγειοκαταψύκτης, κουζίνα, πλυντήριο ρούχων). Η μέγιστη επιλέξιμη ποσότητα για τις συσκευές, είναι τα τρία (3) τεμάχια (ένα από κάθε είδος).
Οι ελάχιστες απαιτήσεις για την ενεργειακή κλάση των οικιακών συσκευών είναι:
Ψυγείο (ή ψυγειοκαταψύκτης): Ε και ανώτερη
Κουζίνα (ηλεκτρική ή αερίου): Α και ανώτερη
Πλυντήριο ρούχων: D και ανώτερη
Αποφυγή διπλής χρηματοδότησης
Οι δαπάνες των παρεμβάσεων που υλοποιούνται στο πλαίσιο του Προγράμματος, ή μέρος αυτών, δεν πρέπει να έχουν λάβει ενίσχυση από άλλο Ταμείο ή χρηματοδοτικό μέσο ή από άλλο πρόγραμμα ευρωπαϊκό ή εθνικό π.χ. δράσεις αντικατάστασης συστημάτων θέρμανσης με συστήματα φυσικού αερίου, πρόγραμμα “Ανακυκλώνω – Αλλάζω Συσκευή” κ.λπ.
Σε περίπτωση που διαπιστωθεί διπλή χρηματοδότηση παρέμβασης, η συγκεκριμένη δαπάνη κρίνεται ως μη επιλέξιμη.
Διάρκεια υποβολής αιτήσεων
Ως ημερομηνία έναρξης υποβολής αιτήσεων ορίζεται η Πέμπτη 18 Μαΐου 2023 και ως ημερομηνία λήξης η Παρασκευή 15 Σεπτεμβρίου 2023
Ηλεκτρονική Ταυτότητα Κτιρίου / Αυτοτελούς Διηρημένης Ιδιοκτησίας
Μετά το πέρας υποβολής των αιτήσεων και μόνο για τις καταρχήν επιλέξιμες αιτήσεις, θα δίνεται προθεσμία 75 ημερών για την υποβολή Ηλεκτρονικής Ταυτότητας Κτιρίου / Αυτοτελούς Διηρημένης Ιδιοκτησίας.
Δανειοδότηση
Εγκεκριμένες αιτήσεις για τις οποίες ο αιτών έχει επιλέξει ότι θα προχωρήσει σε υπαγωγή στο Πρόγραμμα με Δάνειο λαμβάνουν προθεσμία 120 ημερών για την έναρξη και ολοκλήρωση της διαδικασίας δανειοδότησης. Εντός της άνωθεν προθεσμίας θα πρέπει να υποβληθεί σε συνεργαζόμενη τράπεζα και να εγκριθεί αίτηση για δανειοδότηση. Εάν παρέλθει άπρακτο το άνω διάστημα, ο αιτών έχει την επιλογή να προχωρήσει με Ίδια Κεφάλαια.
Υπογραφή Δανειακής Σύμβασης
Σε περίπτωση δανείου, η υπογραφή της δανειακής σύμβασης ολοκληρώνεται έως και 90 ημέρες από την έκδοση της απόφασης Υπαγωγής του έργου.
Υλοποίηση Έργου
Εντός 365 ημερών από την Υπαγωγή της αίτησης (συνολική προθεσμία), θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί το σύνολο του φυσικού και οικονομικού αντικειμένου.
Ενστάσεις
Όπου προβλέπεται σύμφωνα με τους όρους του Προγράμματος, ένσταση υποβάλλεται εντός προθεσμίας 10 ημερών.
Υποβολή
Οι αιτήσεις χρηματοδότησης υποβάλλονται μόνον ηλεκτρονικά και υποχρεωτικά μέσω του πληροφοριακού συστήματος του επίσημου δικτυακού τόπου του Προγράμματος https://exoikonomoneon.gov.gr . Κατά το στάδιο υποβολής της αίτησης δεν απαιτείται προσκόμιση φυσικού φακέλου με δικαιολογητικά. Τα δικαιολογητικά υπαγωγής, επισυνάπτονται από τον υποψήφιο ηλεκτρονικά.
Κατά την συμπλήρωση της αίτησης γίνεται η διενέργεια αυτοματοποιημένων ηλεκτρονικών ελέγχων επιλεξιμότητας, η καταχώρηση των απαιτούμενων κατά περίπτωση δικαιολογητικών, η λήψη των ενεργειακών στοιχείων του Α’ ΠΕΑ, η υποβολή της πρότασης με τα κόστη παρεμβάσεων και λοιπών δαπανών.
Πρόγραμμα Εξοικονομώ – ανακαινίζω: Στάδια Αξιολόγησης για τους δικαιούχους
Η διαδικασία αξιολόγησης των υποβληθεισών αιτήσεων στο Πρόγραμμα γίνεται στη βάση συγκριτικής αξιολόγησης, ήτοι αξιολόγησης της κάθε αίτησης στη βάση προκαθορισμένων κριτηρίων.
Αρχικά αποτελέσματα
Μετά την ολοκλήρωση της υποβολής αιτήσεων, με βάση την συνολική βαθμολογία της αίτησης για το σκέλος «Εξοικονομώ», συντάσσονται ανά Περιφέρεια:
Πίνακες κατάταξης υποβληθεισών προτάσεων με φθίνουσα σειρά βαθμολόγησης που η επιχορήγησή τους εντάσσεται στον διαθέσιμο ανά Περιφέρεια προϋπολογισμό του Προγράμματος («καταρχήν επιλέξιμες» αιτήσεις)
Πίνακες κατάταξης προτάσεων με φθίνουσα σειρά βαθμολόγησης των υπόλοιπων υποβληθεισών αιτήσεων που η επιχορήγησή τους δεν εντάσσεται στον διαθέσιμο ανά Περιφέρεια προϋπολογισμό του Προγράμματος («επιλαχούσες» αιτήσεις)
Οι πίνακες περιέχουν διακριτά και στοιχεία για το σκέλος «Ανακαινίζω».
Κατά των άνω πινάκων δεν δίνεται δικαίωμα ένστασης.
Για τις καταρχήν επιλέξιμες αιτήσεις, γίνεται έλεγχος και αξιολόγηση των ειδικών περιπτώσεων αιτήσεων και υποβολή Ηλεκτρονικής Ταυτότητας Κτιρίου.
Αν διαπιστωθούν ανακρίβειες σε ουσιώδη υποβληθέντα στοιχεία από τα οποία να επηρεάζεται η βαθμολογική κατάταξη της αίτησης, η αίτηση θα οδηγείται είτε σε επαναβαθμολόγηση και επανακατάξή της, με ενδεχόμενη μετάπτωση από τις καταρχήν επιλέξιμες στις επιλαχούσες αιτήσεις, είτε σε απόρριψη (σε περιπτώσεις μη προσκόμισης, ή προσκόμισης στοιχείων και δικαιολογητικών από τα οποία δεν επιβεβαιώνεται η τήρηση των όρων και προϋποθέσεων του Προγράμματος).
Προσωρινά αποτελέσματα
Ακολούθως εκδίδονται οι Προσωρινοί Πίνακες Επιλέξιμων / Επιλαχουσών / Απορριπτέων αιτήσεων ανά Π.Ε. και δίδεται δικαίωμα ενστάσεων κατά των πινάκων.
Οι ενστάσεις εξετάζονται τόσο ως προς τη νομιμότητα της πράξης κατά την οποία στρέφονται, όσο και ως προς την ουσία της υπόθεσης και είτε απορρίπτονται, είτε γίνονται αποδεκτές.
Οριστικά αποτελέσματα
Ακολούθως, λαμβάνοντας υπόψη τα αποτελέσματα της εξέτασης ενστάσεων επανακαθορίζεται η σειρά βαθμολογικής κατάταξης βάσει των Προσωρινών Πινάκων και εκδίδονται οι Οριστικοί Πίνακες Εγκεκριμένων / Επιλαχουσών / Απορριπτέων αιτήσεων ανά Π.Ε.
Έγκριση Αποτελεσμάτων
Οι Οριστικοί Πίνακες καταρτίζονται με μέριμνα του Φορέα Υλοποίησης, και εγκρίνονται από τον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Η απόφαση έγκρισης εξουσιοδοτεί τον Φορέα Υλοποίησης για την Υπαγωγή των Εγκεκριμένων Αιτήσεων στο Πρόγραμμα.
πηγή: fpress.gr