Στην παραδοσιακή συνοικία Ντολτσό της πόλης Καστοριάς υπάρχει ένας όμορφος μεταβυζαντινός ναός της Αγίας Παρασκευής. Ο εν λόγω ναός είναι ρυθμού Βασιλικής, πετρόκτιστος κι ευρύχωρος, και διαθέτει ένα υπέροχο ξυλόγλυπτο τέμπλο του 17ου αιώνα, καθώς και αξιόλογες φορητές εικόνες της ίδιας εποχής. Λίγα πληροφοριακά στοιχεία για τον αναφερόμενο ιερό ναό παρατίθενται ακολούθως.
Πριν από τον σημερινό ναό της Αγίας Παρασκευής Ντολτσού υπήρχε στην ίδια θέση ο ναός τής Παναγίας Οδηγήτριας, που ονομαζόταν από τους παλαιούς Καστοριανούς “Παναγιά η Αϊ-Οδηγήτρα, η Αϊ-δήτρα” (σήμερα έμεινε μόνον η ονομασία “Αϊ-δήτρα” της παρακείμενης οδού). Ο ναός αυτός ήταν, κατά πάσαν πιθανότητα, το καθολικό μιας μικρής αστικής Μονής, απ΄ τις αρκετές που υπήρχαν κατά τη βυζαντινή και μεταβυζαντινή εποχή εντός της Καστοριάς. Το συμπέρασμα αυτό συνάγεται απ’ την παρουσία πέριξ του ναού αρκετών οικίσκων με τη μορφή κελιών, και απ’ την ύπαρξη ενός σχετικώς μεγάλου προαύλιου με κυπαρίσια.
Περί το έτος 1890 ο ναός της Παναγιάς Αϊ-δήτρας καταστράφηκε (από πυρκαϊά;) και ξανακτίστηκε κατά το 1899. Ο νέος ναός όμως μεταφιερώθηκε στην Αγία Παρασκευή, ίσως επειδή υπήρχαν τότε εντός της πόλεως Καστοριάς δέκα και πλέον ναοί της Παναγιάς, ενώ υπήρχε μόνον ένας ναός της Αγίας Παρασκευής. Τον εν λόγω νεόκτιστο ναό της Αγίας Παρασκευής εγκαινίασε το έτος 1901 ο τότε Μητροπολίτης Καστοριάς Γερμανός Καραβαγγέλης.
Εντός του εξεταζόμενου ναού της Αγίας Παρασκευής υπάρχει μία υπέροχη και πολυσήμαντη φορητή εικόνα της Παναγίας, η οποία προέρχεται από τον προϋπάρχοντά του ναό τής Παναγιάς Οδηγήτριας (Αί-δήτρας). Για την εικόνα αυτήν βλέπε στην εξής ηλεκτρονική διεύθυνση:
