Ταξίδι στην Καστοριά και στη λίμνη Ορεστιάδα
Σήμα-κατατεθέν της, η λίμνη της, μια λίμνη-γυαλί, καθρέφτης της ομορφιάς της πόλης και επιβλητική. Το όνομα της είναι Ορεστιάδα. Κάθε ανατολή και δύση εδώ αλλάζει για λίγο με τρόπο μαγικό το τοπίο της πόλης. Όσο για το τοπίο της λίμνης, τις περισσότερες ώρες της ημέρας το συνθέτουν οι πολύχρωμες ψαρόβαρκες δίπλα σε αργυροπελεκάνους και κύκνους. Η ενδιαφέρουσα εικόνα μέσα στην πόλη προέρχεται από το ανακάτεμα βυζαντινών εκκλησιών δίπλα σε πολυκατοικίες, παλιά αρχοντικά δίπλα σε εναλλακτικά καφενεία, μια εικόνα σύνθετη αλλά λειτουργική.
Η Καστοριά διαθέτει περισσότερες από 70 βυζαντινές και μεταβυζαντινές εκκλησίες. Ένα από τα πιο σημαντικά αξιοθέατα της πόλης είναι το Μοναστήρι της Παναγιάς της Μαυριώτισσας (χρονολογείται στο 1802). Βρίσκεται στη βόρεια πλευρά της λίμνης, πάνω στο δρόμο και χαρακτηρίζεται από θεσπέσιες εξωτερικές και εσωτερικές τοιχογραφίες.
Η πιο γραφική συνοικία της Καστοριάς ονομάζεται Ντόλτσο ή Παλιά πόλη. Εδώ, η αρχιτεκτονική σηματοδοτείται από τα υπέροχα αρχοντικά των πλουσίων εμπόρων της. Άλλωστε, για δεκαετίες ολόκληρες -και σε σημαντικό βαθμό και σήμερα- η Καστοριά γνώρισε μεγάλη οικονομική άνθηση εξαιτίας της γουνοποιίας της. Σε αυτή την γειτονιά θα περπατάτε σε πλακόστρωτα σοκάκια και θα χαζεύετε τα πολύχρωμα βιτρό στα παράθυρα των οντάδων και τις ξύλινες πόρτες στα αρχοντικά σπίτια.
Αυτά τα σπίτια είναι που αποτυπώνουν και το λαμπρό παρελθόν της πόλης. Κτίρια του 17ου και του 18ου αιώνα τα οποία χτίστηκαν από Μακεδόνες και Ηπειρώτες μάστορες. Όταν επέστρεφαν από τα ταξίδια τους στην Ευρώπη οι πλούσιοι γουνοποιοί έφερναν μαζί τους έπιπλα, εκλεκτά διακοσμητικά αλλά και τις ευρωπαϊκές ιδέες για την αισθητική της διακόσμησης των σπιτιών. Κάπως έτσι ήρθαν τα εντυπωσιακά ξυλόγλυπτα στις οροφές και τα τζάκια.
Ταξίδι στην Καστοριά: Πού να πάτε, τι να δείτε
Επίσκεψη στο λαογραφικό μουσείο που στεγάζεται στο αρχοντικό Νεράντζη Αϊβάζη. Ένα από τα όμορφα που θα δείτε εδώ είναι το μαγαζάκι όπου ράβονταν τα αποκόμματα της γούνας, με βελόνι.
Σουλάτσο στη νότια παραλία, η οποία έχει κίνηση όλη την ημέρα. Αν θέλετε να δείτε την πιο νυχτερινή ζωή να επιλέξετε τις οδούς Ορεστιάδας και Μ. Αλεξάνδρου αλλά και την Παλιά Πόλη, το Ντολτσό, με τη λιθόστρωτη πλατεία της σαν θεατρικό σκηνικό, Τα περισσότερα μπαράκια εδώ έχουν ποντάρει στην προσεγμένη αισθητική.
Στην βόρεια παραλία, θα δείτε τη συνοικία Απόζαρι με τα νεοκλασικά αλλά και τα σύγχρονα, προσεγμένα σπίτια της.
Οι περισσότεροι ξενώνες είτε στο κέντρο της πόλης, είτε στη νέα πόλη αλλά και στο δρόμο προς το Δισπηλιό είναι άκρως προσεγμένοι. Δύσκολα θα βρείτε αφρόντιστο ξενοδοχείο στην Καστοριά. Όμορφες επιλογής διαμονής σε παραδοσιακούς ξενώνες θα βρείτε και στα κοντινά χωριά Απόσκεπος, Σιδηροχώρι και Νεστόριο.
Μια επίσκεψη στο Σπήλαιο του Δράκου. Βρίσκεται στο νότιο άκρο της χερσονήσου της στο 3ο χιλιόμετρο του παραλίμνιου δρόμου που οδηγεί από την πόλη στην Ιερά Μονή Μαυριώτισσας. Βρίσκεται στην όχθη της λίμνης και διαθέτει 7 υπόγειες λίμνες, 10 θαλάμους και πέντε σήραγγες. Ο μεγαλύτερος θάλαμος είναι 45 μ. επί 17 μ. και έχει ένα κεντρικό τμήμα που υψώνεται πάνω από δύο πλευρικά τμήματα. Και τα δύο αποτελούνται εν μέρει από λίμνες.
Σε κεντρικό σημείο βρίσκεται, επίσης, και το περίφημο ενυδρείο της Καστοριάς το οποίο είναι το μεγαλύτερο ενυδρείο γλυκού νερού των Βαλκανίων. Πρόκειται για ένα καινούριο σχετικά ενυδρείο που εντυπωσιάζει τον επισκέπτη.
Βόλτα με το καραβάκι «Ολυμπία» μέσα στη λίμνη της Καστοριάς. Ενώ θα είστε εν πλω θα χαζεύετε τους παραδοσιακούς οικισμούς της πόλης, τα κοντινά ψαροχώρια αλλά και τις ιτιές και τα αιωνόβια πλατάνια που γέρνουν στην λίμνη.
Ταξίδι στην Καστοριά: Εκεί όπου ο καφές είναι εμπειρία
Μη χάσετε την επίσκεψη στο καφενείο «Ο ανθός» σε ένα παλιό πέτρινο αρχοντικό στην καρδιά της πόλης. Μυρωδάτος καφές, γλυκά του κουταλιού αλλά και εκλεκτά μεζεδάκια όπως καβουρμάς Θράκης. Μουσικές εκλεκτές – soul, jazz και έθνικ και ένα τζάκι να ζεσταίνει την ήδη οικεία ατμόσφαιρα (στην οδό Αγίου Αθανασίου 6).
Μια σύντομη ανάβαση στο λόφο του Αγίου Αθανασίου. Εκεί θα πάρετε μια γενναιόδωρη πανοραμική εικόνα όλης της πόλης. Πρώτα θα έχετε περάσει από το εκκλησάκι του Προφήτη Ηλία μέσα από μια καταπράσινη διαδρομή.
Τα παραδοσιακά καστοριανά πιάτα που πρέπει να δοκιμάσετε σε εστιατόρια και ταβέρνες είναι οι σαρμάδες με λάχανο τουρσί, οι κεφτέδες με μακάλο (σάλτσα με αλεύρι, ντομάτα και σκόρδο), αρμιόπιτα (πίτα με λάχανο τουρσί), άγρια μανιτάρια στο τηγάνι και ρυζόπιτα. Τα φασόλια και ειδικά τους γίγαντες θα τους πετυχαίνετε συνέχεια εδώ και καθώς προέρχονται από τον κοντινό «γενέθλιο» τόπο τους- τις Πρέσπες. Φυσικά τα ψητά κρεατικά είναι το…κερασάκι στην τούρτα στα λουκούλεια γεύματα που θα απολαμβάνετε εδώ. Πάντως, όλοι κάνουν μια στάση στην ταβέρνα το «Στέκι της Παρέας» στην είσοδο της πόλης για εγγυημένες κρεατονοστιμιές όπως χοιρινό κότσι, γουρουνόπουλο στη γάστρα και ψαρονέφρι με σάλτσα δαμάσκηνο.
Μια ωραία ιδέα είναι να δοκιμάσετε να κάνετε το γύρο της λίμνης με ποδήλατο. Μπορείτε να κάνετε μια στάση στο μικρό καφενείο κοντά στην μονή της Παναγιάς της Μαυριώτισσας.
Μόλις 8 χιλιόμετρα έξω από την πόλη της Καστοριάς βρίσκεται το Δισπηλιό, ένας προϊστορικός λιμναίος οικισμός. Θεωρείται μάλιστα ο αρχαιότερος της Ευρώπης. Σήμερα, στη θέση αυτή έχει δημιουργηθεί ένα αρχαιολογικό πάρκο- πιστή αναπαράσταση του προϊστορικού- με οκτώ φυσικού μεγέθους καλύβες πάνω σε πασσαλόπηκτες πλατφόρμες, πλάι στη λίμνη. Μία εικόνα ζωής της νεολιθικής εποχής με το ρολόι του χρόνου να γυρίζει 7.500 χρόνια πίσω.
Αν τώρα, θες να κάνεις μια περιήγηση διαφορετική από τα συνηθισμένα, αναζήτησε το χωριό Γάβρος, το χωριό-φάντασμα όπως το αποκαλούν με τα σπίτια που δημιουργούν ένα απόκοσμο σκηνικό.
Χιόνι και το… σημαντικότερο έθιμο
Αν επισκεφτείτε την Καστοριά χειμώνα μπορείτε να αφιερώσετε μια ημέρα στην επίσκεψη του χιονοδρομικού κέντρου Βιτσίου, το οποίο απέχει 22 χιλιόμετρα από την πόλη. Είναι μικρό αλλά η θέα του είναι εντυπωσιακή και οι πίστες του χαραγμένες ανάμεσα σε δέντρα οξιάς. Διαθέτει τρεις πίστες σκι (στα 1000, στα 1450 και στα 1850 μέτρα ύψος) ενώ υπάρχει και πίστα για αρχάριους.
Η Καστοριά παραμένει πανέμορφη όλες τις εποχές του χρόνου, αλλά σημειώστε πως το πιο δημοφιλές ραντεβού της είναι τα Ραγκουτσάρια, το σημαντικότερο έθιμο της Καστοριάς. Οι καρναβαλικές εκδηλώσεις με τον παγανιστικό χαρακτήρα διαρκούν από την ημέρα των Φώτων μέχρι και τη γιορτή της Αγίας Δομινίκης στις 8 Ιανουαρίου.