Τα τελευταία 200 χρόνια, το μέσο προσδόκιμο ζωής των ανθρώπων έχει υπερδιπλασιαστεί λόγω των βελτιωμένων συνθηκών διαβίωσης και της προόδου της ιατρικής.
Ωστόσο, οι αριθμοί δεν λένε ψέματα: οι γυναίκες τείνουν να ζουν περισσότερο από τους άνδρες. Ο μέσος Αμερικανός άνδρας για παράδειγμα, θα ζήσει μέχρι τα 76, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία, ενώ η μέση Αμερικανίδα μέχρι τα 81. Επιπλέον, οι άνδρες μπορούν να ελπίζουν για 67 χρόνια ζωής χωρίς σοβαρή ασθένεια ή τραυματισμό, ενώ οι γυναίκες για τουλάχιστον 70 χρόνια.
Αυτό το χάσμα στη διάρκεια ζωής άνδρα-γυναίκας δεν είναι νέο φαινόμενο. Οι ειδικοί το γνωρίζουν εδώ και δεκαετίες και υπάρχουν μερικές δημοφιλείς θεωρίες, κάποιες έχουν να κάνουν με τη βιολογία και άλλες με τη συμπεριφορά.
Ο ρόλος της συμπεριφοράς
Οι άνδρες είναι πιο πιθανότερο να καπνίζουν πολύ, να πίνουν υπερβολικά και να είναι υπέρβαροι. Είναι επίσης λιγότερο πιθανό να αναζητήσουν ιατρική βοήθεια έγκαιρα και, εάν διαγνωστούν με κάποια ασθένεια, είναι πιο πιθανό να μην ακολουθήσουν τη θεραπεία. Εκτός από όλα αυτά, οι άνδρες είναι πιο πιθανό να εμπλακούν σε απειλητικές για τη ζωή τους καταστάσεις και να πεθάνουν σε τροχαία ατυχήματα, καυγάδες ή συμπλοκές.
Υπάρχουν ενδείξεις, ότι η βιολογία ενός άνδρα -δηλαδή, τα αυξημένα επίπεδα της ανδρικής σεξουαλικής ορμόνης τεστοστερόνης- μπορεί να οδηγήσουν σε προβλήματα, που θα μπορούσαν να συντομεύσουν τη ζωή του. Έρευνα από το Πανεπιστήμιο Duke διαπίστωσε, ότι τα αυξημένα επίπεδα τεστοστερόνης σχετίζονται με επικίνδυνες συμπεριφορές.
Η τεστοστερόνη μπορεί να συντομεύει τη διάρκεια ζωής ενός άνδρα και με άλλους τρόπους, καθώς οι ανδρικές ορμόνες μειώνουν τη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος και αυξάνουν τον κίνδυνο για καρδιαγγειακές παθήσεις. Αν και οι σχέσεις μεταξύ της τεστοστερόνης και της λειτουργίας του ανοσοποιητικού δεν είναι ακόμα απολύτως σαφείς, κάποιες έρευνες δείχνουν, ότι η τεστοστερόνη μπορεί να εμποδίσει την απελευθέρωση ορισμένων κυττάρων του ανοσοποιητικού, που καταπολεμούν τις ασθένειες.
Ο ρόλος των γυναικείων ορμονών
Από την άλλη βέβαια, μπορεί να μην φταίνε οι ορμόνες ενός άνδρα. Αντίθετα, μπορεί να οι ορμόνες μιας γυναίκας, που προσφέρουν κάποια πρόσθετα οφέλη για τη διάρκεια ζωής. «Τα οιστρογόνα έχει αποδειχθεί, ότι έχουν προστατευτικό – αντιοξειδωτικό ρόλο», λέει ο Sachdev, νευρολόγος, ειδικός στη μελέτη της μακροζωίας. Υπάρχουν στοιχεία που δείχνουν, ότι τα οιστρογόνα μπορούν να αποτρέψουν το εκείνο το είδος της βλάβης του DNA, που οδηγεί σε ασθένεια και ότι μπορούν να βοηθήσουν στη διατήρηση της φυσιολογικής, υγιούς κυτταρικής λειτουργίας.
Αυτού του είδους τα ευρήματα βοηθούν να εξηγηθεί το χάσμα μακροζωίας άνδρα-γυναίκας. Αλλά γιατί η εξέλιξη και η φυσική επιλογή «προτιμούν» τις γυναίκες, αλλά όχι τους άνδρες, για να ενσταλάξουν αυτές τις χρήσιμες ιδιότητες, που παρατείνουν τη ζωή τους;
Σύμφωνα με τον Sachdev, μπορεί να έχουν να κάνουν με τον ιστορικό ρόλο της γυναίκας στην ανατροφή των παιδιών. «Μόλις γεννηθούν τα παιδιά, οι άνδρες είναι μιας χρήσης», λέει. «Αλλά το στιβαρό σώμα της μητέρας είναι σημαντικό για την επιβίωση των απογόνων». Το σώμα μιας γυναίκας έχει εξελιχθεί, για να αντέχει και να ξεπερνά το σωματικό τραύμα της εγκυμοσύνης και του τοκετού, καθώς και τις απαιτήσεις του θηλασμού – προκλήσεις στις οποίες το σώμα ενός αρσενικού δεν εκτίθεται ποτέ. Όπως λέει και η παροιμία, ό,τι δεν μας σκοτώνει μας κάνει πιο δυνατούς. Και για τις γυναίκες, αυτή η δύναμη μπορεί να μεταφραστεί σε μεγαλύτερη και πιο υγιή ζωή.
Συμπερασματικά, οι διαφορές μεταξύ ανδρικής και γυναικείας μακροζωίας διαμορφώνονται από πολύπλοκες αλληλεπιδράσεις περιβαλλοντικών συνθηκών, συμπεριφοράς και της ειδικής για το φύλο αναπαραγωγικής βιολογίας. Περισσότερη έρευνα είναι πιθανό να παρέχει καινοτόμες γνώσεις για τις εξελικτικές ρίζες και τη φυσιολογία που κρύβεται πίσω από τη γήρανση και στα δύο φύλα.
Πηγή: time.com