Πού βρίσκεται σήμερα, ο Μέγας; Ισως το μεγαλύτερο αρχαιολογικό μυστήριο όλων των εποχών: τι απέγινε η σωρός του Μεγάλου Αλεξάνδρου, το μνημείο του, οτιδήποτε, μετά τον πρόωρο θάνατό του το 323 π.Χ.

μετά τον θάνατό του, η κατοχή της σωρού του αποτέλεσε μήλον της έριδος ανάμεσα στους διαδόχους: να ταφεί στη Βαβυλώνα που ήταν πρωτεύουσα της αυτοκρατορίας του, στις Αιγές (νυν Βεργίνα) όπου ήταν το βασιλικό νεκροταφείο του οίκου των Αργεαδών ή στην Αίγυπτο, όπου είχε αναδειχθεί σε Θεό, ως γιος του Άμμωνα;

Εντέλει προκρίθηκε η λύση των Αιγών, αποφασίστηκε η πομπή της σωρού να περάσει από σχεδόν όλα τα κατεκτημένα εδάφη σε μια πορεία που θα διαρκούσε δύο έτη (!) αλλά εκλάπη από τον Πτολεμαίο και κατέληξε στην Αίγυπτο, την οποία πλέον διοικούσε. Σύμφωνα με τον Στράβωνα το κατασκευασμένο από σφυρηλατημένο χρυσάφι φέρετρο αφαιρέθηκε το 90 π.Χ. ώστε να λιωθεί για την παραγωγή νομισμάτων και την αποπληρωμή χρεών του βασιλείου – και αντικαταστάθηκε με ένα άλλο, κατασκευασμένο από γυαλί (ή κρύσταλλο).

Ο Παυσανίας αναφέρει ότι ο Αλέξανδρος αρχικώς τάφηκε στη Μέμφιδα της Αιγύπτου και όχι στην Αλεξάνδρεια, πόλη που είχε ιδρύσει. Εκεί μεταφέρθηκε έναν αιώνα αργότερα από τον γιο και διάδοχο του Πτολεμαίου στην Αίγυπτο ενώ στα μέσα του 2ου αιώνα π.Χ. ο Πτολεμαίος Δ’ Φιλοπάτωρ τοποθέτησε το σώμα του Αλέξανδρου στο κοινοτικό μαυσωλείο της Αλεξάνδρειας.

Μαρτυρίες υπάρχουν και αργότερα: το 48 π.Χ. ο Ιούλιος Καίσαρας απέτισε τιμές στον τάφο του Αλέξανδρου, αργότερα ο Ρωμαίος αυτοκράτορας Καλιγούλας αφαίρεσε αντικείμενα, το 199 μ.Χ. ο τάφος σφραγίστηκε από τον αυτοκράτορα Σεπτίμιο Σεβήρο ενώ ο το 215 μ.Χ. ο αυτοκράτορας Καρακάλλας εναπόθεσε στο φέρετρο του Αλέξανδρου τον μανδύα και το δαχτυλίδι του, ως φόρο τιμής.

Τότε, στα τέλη του 4ου αιώνα και μετά την κατάργηση του πολυθεϊσμού από τον αυτοκράτορα Θεοδόσιο το 391, σημειώθηκαν γενικευμένες συγκρούσεις μεταξύ φανατικών χριστιανών (υπό την καθοδήγηση του αρχιεπίσκοπου Αλεξανδρείας Θεόφιλου) και παγανιστών στην Αλεξάνδρεια, με τους πρώτους να καταστρέφουν τους πολυθεϊστικούς ναούς και το Σεραπείο.

Εκτοτε, σιωπή… Με δύο εξαιρέσεις. Το 1491 ο ιστορικός Λέων ο Αφρικανός ανέφερε ότι ανάμεσα στα χαλάσματα της Αλεξάνδρειας υπάρχει ένα μικρό οικοδόμημα, σαν παρεκλήσσι, το οποίο είχαν σε μεγάλη υπόληψη οι Μωαμεθανοί αφήνοντας σημαντικές δωρεές. Και το 1611 ο περιηγητής Τζορτζ Σάνταϊς αναφέρει ότι βρέθηκε σε ένα μνήμα της περιοχής, το οποίο τιμούνταν ως τόπος ανάπαυσης του Αλεξάνδρου.

Η αρπαγή των λειψάνων του Αγίου Μάρκου…

Ο Αγιος Μάρκος, αν και ο Ευαγγελιστής, όσο έζησε στην Αίγυπτο διέμενε στην Αλεξάνδρεια ιδρύοντας της εκκλησία της πόλης και, κατόπιν, της περιοχής γενικότερα, καίτοι ως θρησκεία παρέμεινε… κρυφή στη ρωμαϊκή περίοδο. Ο Μάρκος ήταν μαθητής του Αποστόλου Παύλου, αργότερα και του Πέτρου και θεωρείται ο συγγραφέας του «Κατά Μάρκον Ευαγγελίου», το οποίο περιλαμβάνεται στην Αγία Γραφή.

Τον περίμενε μαρτυρικός θάνατος την Κυριακή του Πάσχα του 68 μ.Χ. καθώς όχλος από ειδωλολάτρες τον έσυρε στους δρόμους και τον σκότωσε. Η μνήμη του τιμάται από την Ορθόδοξη Εκκλησία στις 25 Απριλίου.