Πολλές φορές, αυτό που ονομάζουμε εργασιακή εκμετάλλευση, ισχύει για τον μέσο εργαζόμενο και οδηγεί στην επαγγελματική εξουθένωση, οικονομική στενότητα, ενώ υπάρχει πιθανότητα για μείωση και της παραγωγικότητάς του.
Οι μεγάλες εταιρείες, αλλά και οι μικρότερες, προκειμένου να αντιμετωπίσουν την υψηλή φορολογία, αλλά και να επιβιώσουν, πολλές φορές προσλαμβάνουν εργατικό δυναμικό μειωμένης απασχόλησης και κάποιες φορές απαιτούν από τον εργαζόμενο μέσα σ’ αυτήν να διεκπεραιώσει εργασία, που θα απαιτούνταν οκτάωρη απασχόληση. Αν κάποιος αναζητήσει στο διαδίκτυο, βρίσκονται αναρίθμητα άρθρα και έρευνες για την επαγγελματική εξουθένωση, τους χαμηλούς μισθούς, την ακρίβεια, την οικονομική στενότητα και την υψηλή φορολογία.

Μέλημα του σημερινού επιχειρηματία, λοιπόν, είναι η αύξηση της παραγωγικότητας με μειωμένο κόστος και υψηλό κέρδος. Πώς όμως μπορεί να φτάσει σε αυτούς τους στόχους;  Ο εργαζόμενος δεν είναι μηχανή η οποία θα διεκπεραιώνει μία σταθερή παραγωγή. Έτσι, και ο εργαζόμενος πέραν του μισθού του, θα ικανοποιούνταν περισσότερο από την ύπαρξη μπόνους παραγωγικότητας, κάτι το οποίο θα τον ικανοποιούσε υλικά, αλλά και ηθικά. Άρα στόχος, λοιπόν, για εργοδότες και εργαζόμενους, είναι η αύξηση της παραγωγικότητας με αντίστοιχη αύξηση των αμοιβών και των μπόνους.

Ο πατέρας της νεότερης Πολιτικής Οικονομίας, Άνταμ Σμίθ, στο έργο του για τον πλούτο των εθνών, υποστήριξε την ανάγκη καταμερισμού των έργων και της εκπαίδευσης για την αύξηση της παραγωγικότητας εργασίας και των εργαζομένων. Αλλά και η Οικονομική Θεωρία τού Mayo τονίζει, ότι η εργασιακή ικανοποίηση είναι το άπαν, προκειμένου η εργοδοσία και οι εργαζόμενοι να είναι ευχαριστημένοι σε ένα μοντέλο ανάπτυξης, όπου η λέξη ανάπτυξη δεν θα αποτελεί κενό γράμμα.

Με άλλα λόγια, τμήμα της οικονομικής ανάπτυξης μπορεί να λάβει χώρα με την αύξηση της παραγωγικότητας, άρα με την εφαρμογή κινήτρων από την πλευρά του επιχειρηματία. Όλα τα παραπάνω, ενδεχομένως, να είναι μια ιδεατή κατάσταση η οποία, όμως δεν θα προσεγγιστεί ποτέ, εάν το ίδιο το κράτος δεν προστατέψει πρώτα τον επιχειρηματία και κατ’ επέκταση τον εργαζόμενο.  Φυσικά, το ίδιο το κράτος πρέπει και αυτό να είναι παραγωγικό, ώστε να αποτελεί παράδειγμα προς όλους. Όσοι, λοιπόν, τιμήθηκαν με έναν βουλευτικό θώκο αυτό το καθήκον και την υποχρέωση έχουν να προστατέψουν την κοινωνία, άρα και την κοινωνική συνοχή.

Πόσοι  όμως από αυτούς γνωρίζουν την πραγματική έννοια της ανάπτυξης και ότι για να επιτευχθεί αυτή, χρειάζεται περισσότερη δουλειά με μεγαλύτερες αμοιβές, κέρδος, αλλά και ιδανικές εργασιακές συνθήκες; Ένα εύστοχο σχέδιο χρειάζεται επιτέλους και μία απόφαση, αντί οι αρμόδιοι περί άλλων να τυρβάζουν…