Η αποτοξίνωση αποτελεί βασικό στοιχείο της σύγχρονης κουλτούρας ευεξίας, και πλέον εντοπίζεται ένα νέο είδος, αυτό της αποτοξίνωσης ντοπαμίνης.
Η αποτοξίνωση προτείνεται ως λύση για ένα πιο υγιές έντερο. Ωστόσο, το τελευταίο διάστημα πολύς λόγος γίνεται στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για την αποτοξίνωση ντοπαμίνης. Μάλιστα, οι ειδικοί επισημαίνουν ότι η αποτοξίνωση ντοπαμίνης είναι το καλύτερο πράγμα που θα μπορούσε να κάνει κάποιος για τον εαυτό του. Τι είναι όμως η αποτοξίνωση ντοπαμίνης; Περιλαμβάνει την αποχή από σχεδόν οτιδήποτε θα μπορούσε να θεωρηθεί ευχάριστο, από το φαγητό και τα ψηφιακά μέσα μέχρι τις ερωτικές επαφές, ακόμη και την κοινωνικοποίηση.
Η ιδέα πρωτοεμφανίστηκε μεταξύ των επαγγελματιών της Silicon Valley που προσπαθούσαν να ενισχύσουν την παραγωγικότητά τους και στη συνέχεια εξαπλώθηκε σε πλατφόρμες όπως το TikTok και το Reddit, με χιλιάδες αναρτήσεις να διαφημίζουν τα θετικά αποτελέσματα αυτής της προσέγγισης.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η αποτοξίνωση ντοπαμίνης είναι δημοφιλής. Αλλά κατά πόσο λειτουργεί;
Τα διαθέσιμα επιστημονικά στοιχεία μέχρι στιγμής είναι μικτά. Παρακάτω σας παραθέτουμε όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε για αυτή την τάση.
Τι είναι η αποτοξίνωση ντοπαμίνης
Η ντοπαμίνη είναι μια χημική ουσία ανταμοιβής και ευχαρίστησης που απελευθερώνει ο εγκέφαλός μας όταν κάνουμε κάτι συναρπαστικό ή ευχάριστο. Αλλά η σύγχρονη ζωή είναι κορεσμένη με ερεθίσματα που πυροδοτούν την ντοπαμίνη. Αυτό σημαίνει ότι ο εγκέφαλός μας είναι γεμάτος ντοπαμίνη όλη την ώρα και χρειαζόμαστε σταδιακά όλο και μεγαλύτερες δόσεις ντοπαμίνης για να νιώθουμε ευτυχισμένοι. Και γι’ αυτό δεν μπορούμε να αντισταθούμε σε εκείνο το λαχταριστό μπισκότο ή στις ατελείωτες ώρες βιντεοπαιχνιδιών.
Σύμφωνα με τη θεωρία, εάν εξαλείψουμε αυτές τις υπερδιεγερτικές συνήθειες ή δραστηριότητες από τη ζωή μας, ο εγκέφαλος θα επιστρέψει σε ένα φυσιολογικό, βασικό επίπεδο ντοπαμίνης. Μόλις φτάσουμε σε αυτό το σημείο, θα νιώσουμε πιο ευτυχισμένοι, θα βιώσουμε μια μεγαλύτερη αίσθηση ανταμοιβής, από πράγματα όπως η επιτυχία στη δουλειά ή η σωματική άσκηση και θα δούμε βελτιώσεις στην παραγωγικότητά μας και στην ικανότητά μας να εστιάσουμε σε κάτι. Το πρόβλημα με αυτή τη θεωρία, όπως λένε οι ειδικοί της ιατρικής, είναι ότι ο εγκέφαλος και η ντοπαμίνη δεν λειτουργούν με αυτόν τον τρόπο.
Πώς λειτουργεί πραγματικά η αποτοξίνωση ντοπαμίνης
Σύμφωνα με μια ανάρτηση του 2019 στο LinkedIn από τον Cameron Sepah, PhD , τον ψυχολόγο της ιατρικής σχολής UCSF από το Σαν Φρανσίσκο, στον οποίο «πιστώνεται» ότι επινόησε την έννοια της νηστείας ντοπαμίνης, μια αποτοξίνωση από την ντοπαμίνη στην πραγματικότητα δεν έχει μεγάλη σχέση με τη χημεία του εγκεφάλου τελικά. Η νηστεία με ντοπαμίνη δεν μειώνει την ποσότητα της ντοπαμίνης στον εγκέφαλο. Ωστόσο, ο αρχικός της στόχος ήταν να λειτουργήσει ως μια τεχνική για τη μείωση των ανεπιθύμητων παρορμητικών συμπεριφορών.
Ένα παράδειγμα
Οι εθιστικές συμπεριφορές έχουν τις ρίζες τους στην ίδια βασική θεωρία. Παίρνετε το κινητό τηλέφωνο, συνδέεστε στο YouTube και βλέπετε ένα βίντεο. Το βίντεο είναι αστείο, συναρπαστικό ή αλλιώς διασκεδαστικό. Με την πάροδο του χρόνου, η λήψη αυτού του ίδιου αποτελέσματος ξανά και ξανά δημιουργεί μία αυτόματη συμπεριφορά. Τώρα κάθε φορά που βλέπετε το τηλέφωνό σας, πλοηγείστε στο YouTube και αρχίζετε να παρακολουθείτε βίντεο, φαινομενικά χωρίς κάποια συνειδητή απόφαση.