Συχνά σας γράφω για τις Παγκόσμιες Ημέρες, σε μια προσπάθεια ενημέρωσης γύρω από θέματα που μας αγγίζουν. Ζητήματα που θα έπρεπε να μας αφορούν όλους. Όπως η παγκόσμια ημέρα της μέλισσας, της οικογένειας, της αναπηρίας και άλλες.
Οι περισσότερες παγκόσμιες ημέρες έχουν ξεκινήσει και εδραιωθεί πριν από πολλά χρόνια. Με πρώτη στην ιστορία την Παγκόσμια Ημέρα Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, στις 10 Δεκέμβριου 1948.
Σύμφωνα με τα Ρεκόρ Γκίνες η Οικουμενική Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου είναι το πιο μεταφρασμένο έγγραφο παγκοσμίως. Στο παρόν μετρά 523 διαφορετικές μεταφράσεις.
Σας αναφέρω μερικά στοιχεία για να καταλάβουμε όλοι πως οι διεθνείς ημέρες δεν είναι απλώς μια αφορμή για να αναφερθούμε σε ένα σημαντικό γεγονός. Υπάρχει μεγάλη προϊστορία από πίσω, μαζί με προεργασία και μελέτη, ώστε ο άνθρωπος να ενημερωθεί σωστά και έγκυρα.
Η Παγκόσμια Ημέρα Ασφάλειας Τροφίμων
Είναι μια από τις πιο πρόσφατες, που αποφασίστηκε μόλις το 2018 και ξεκίνησε την πορεία της στις 7 Ιουνίου 2019. Έπειτα από συνεδριάσεις που διήρκησαν περίπου δυο χρόνια, αναγνωρίστηκε η σημασία της συγκεκριμένης ενημέρωσης.
Ώστε να υπάρχει μια πλατφόρμα που θα εγείρει την ενημέρωση σε όλα τα επίπεδα, για τη σημασία της ασφάλειας του φαγητού. Ενώ παράλληλα θα προωθεί δράσεις για την αποφυγή ασθενειών που μεταδίδονται μέσω της τροφής. Δράσεις σε τοπικό, εθνικό και παγκόσμιο επίπεδο για τον κίνδυνο που ενέχουν οι τροφιμογενείς ασθένειες.
Αυτό που ξεσηκώνει ανησυχίες είναι τα στατιστικά στοιχεία. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας υπολογίζεται πως 600 εκατομμύρια άνθρωποι κάθε χρόνο αρρωσταίνουν μετα την κατανάλωση μολυσμένης τροφής. Αυτό επιφέρει 420.000 θανάτους το χρόνο, που θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί.
Χάνονται 33 εκατομμύρια χρόνια υγιής ζωής (DALYs). Σχεδόν 1 στους 10 ανθρώπους παγκοσμίως δεν έχει πρόσβαση σε τρόφιμα που να είναι ασφαλή προς κατανάλωση. Αυτή η πρόσβαση είναι το κλειδί της διατήρησης της καλής υγείας και ευζωίας.
Η μη ασφαλής τροφή περιέχει επιβλαβή βακτήρια, ιούς, παράσιτα ή χημικές ουσίες που μπορούν να προκαλέσουν περισσότερες από 200 διαφορετικές ασθένειες. Που κυμαίνονται από διάρροια μέχρι καρκίνους. Το βάρος πέφτει στους φτωχούς και στους νέους, καθώς δεν μπορούν οικονομικά να ανταπεξέλθουν πάντα στην εξασφάλιση τροφής με βάσει τα κριτήρια ασφάλειας.
Ασφάλεια των Τροφίμων και τα Ηνωμένα Έθνη.
«Η διατήρηση της ασφάλειας των τροφίμων είναι μια περίπλοκη διαδικασία που ξεκινά από τη φάρμα και τελειώνει με τον καταναλωτή. Όλα τα στάδια της τροφικής αλυσίδας, από την παραγωγή, τη συγκομιδή και την αποθήκευση έως την προετοιμασία και την κατανάλωση, πρέπει να λαμβάνονται υπόψη. Ο Οργανισμός Τροφίμων και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών (FAO) είναι ο μόνος διεθνής οργανισμός που επιβλέπει την ασφάλεια των τροφίμων σε όλες τις πτυχές της τροφικής αλυσίδας.
Μέσω μιας μακροχρόνιας συνεργασίας, ο FAO και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) υποστηρίζουν την παγκόσμια ασφάλεια των τροφίμων και προστατεύουν την υγεία των καταναλωτών.
Ο FAO αντιμετωπίζει ζητήματα ασφάλειας τροφίμων κατά μήκος της τροφικής αλυσίδας κατά την παραγωγή και τη μεταποίηση, ενώ ο ΠΟΥ συνήθως επιβλέπει τις σχέσεις με τον τομέα της δημόσιας υγείας. Ωστόσο, η προστασία των τροφίμων, ώστε να είναι ασφαλής η κατανάλωση τους, δεν σταματά με την αγορά τους. Στο σπίτι, οι καταναλωτές έχουν ένα ρόλο να διαδραματίσουν διασφαλίζοντας ότι αυτό που τρώνε παραμένει ασφαλές.
Η ασφάλεια των τροφίμων είναι το κλειδί για την επίτευξη αρκετών από τους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης και η Παγκόσμια Ημέρα Ασφάλειας Τροφίμων την φέρνει στο επίκεντρο, για να βοηθήσει στην πρόληψη, τον εντοπισμό και τη διαχείριση των κινδύνων που μεταδίδονται στα τρόφιμα. Τα ασφαλή τρόφιμα συμβάλλουν στην οικονομική ευημερία, ενισχύοντας τη γεωργία, την πρόσβαση στην αγορά, τον τουρισμό και τη βιώσιμη ανάπτυξη».
Γιατί είναι σημαντική η βελτίωση της ασφάλειας των τροφίμων
Η πρόσβαση σε επαρκείς ποσότητες ασφαλών τροφίμων είναι το κλειδί για τη διατήρηση της ζωής και την προαγωγή της καλής υγείας. Οι τροφιμογενείς ασθένειες είναι συνήθως μολυσματικές ή τοξικές στη φύση και συχνά αόρατες στο απλό μάτι, που προκαλούνται από βακτήρια, ιούς, παράσιτα ή χημικές ουσίες που εισέρχονται στο σώμα μέσω μολυσμένων τροφίμων ή νερού.
Η ασφάλεια των τροφίμων διαδραματίζει κρίσιμο ρόλο στη διασφάλιση ότι τα τρόφιμα παραμένουν ασφαλή σε κάθε στάδιο της τροφικής αλυσίδας. Από την παραγωγή έως τη συγκομιδή, την επεξεργασία, την αποθήκευση, τη διανομή, μέχρι την προετοιμασία και την κατανάλωση.
Με περίπου 600 εκατομμύρια περιπτώσεις τροφιμογενών ασθενειών ετησίως, τα μη ασφαλή τρόφιμα αποτελούν απειλή για την ανθρώπινη υγεία και τις οικονομίες, επηρεάζοντας δυσανάλογα τα ευάλωτα και περιθωριοποιημένα άτομα, ιδιαίτερα τις γυναίκες και τα παιδιά, τους πληθυσμούς που πλήττονται από συγκρούσεις και τους μετανάστες.
Υπολογίζεται ότι 420.000 άνθρωποι σε όλο τον κόσμο πεθαίνουν κάθε χρόνο μετά την κατανάλωση μολυσμένων τροφίμων και τα παιδιά κάτω των 5 ετών φέρουν το 40% του φορτίου των τροφιμογενών ασθενειών, με 125.000 θανάτους κάθε χρόνο.
Πως επηρεάζονται τα Άτομα με Αναπηρίες και άλλες ασθένειες.
Όπως προανέφερα με τα στοιχεία της έρευνας μου, σχεδόν 1 στους 10 ανθρώπους επηρεάζεται από τα μη ασφαλή τρόφιμα. Τα άτομα με αναπηρίες ανέρχονται στο 15% του παγκόσμιου πληθυσμού. Επίσης στην πλειοψηφία τους τα ΑμεΑ δεν εργάζονται, ζουν με τις οικογένειες τους ή μόνα τους, με μοναδικό εισόδημα το κρατικό επίδομα.
Με τα έξοδα μιας αναπηρίας συνήθως να απαιτούν δαπάνες κάθε μήνα, είναι ελάχιστοι οι εναπομείναντες πόροι. Αυτό σημαίνει πως η εξασφάλιση τροφής πρέπει να γίνει με οικονομία και χωρίς πολυτέλειες.
Ένας ακόμα παράγοντας που επηρεάζει κυρίως όσα άτομα ζουν μόνα, είναι η σωστή και ασφαλής προετοιμασία του φαγητού. Εμπειρικά και μέσω της εργασίας μου, γνωρίζω πως άτομα τρώνε συχνά έτοιμα κατεψυγμένα τρόφιμα.
Ακόμα χειρότερο κάνει την κατάσταση το γεγονός ότι δεν γνωρίζουν/αντιλαμβάνονται τη σημασία της σωστής απόψυξης ή μαγειρέματος στο φούρνο μικροκυμάτων. Πήρε χρόνο από τους φροντιστές μιας κυρίας που γνωρίζω, να αντιληφθούν πως αντί για 8 λεπτά στα μικροκύματα, ζέσταινε το έτοιμο γεύμα μόλις 60 δευτερόλεπτα. Ενώ συχνά όταν δεν το έτρωγε ολόκληρο, το έβαζε στο ψυγείο για να το ξαναζεστάνει αργότερα.
Όταν αναφέρομαι σε ασθένειες πρέπει να σκεφτούμε και την πρόωρη άνοια, το εγκεφαλικό, τον καρκίνο, που μπορούν να οδηγήσουν σε επίκτητες αναπηρίες. Αν το άτομο δεν έχει την κατάλληλη φροντίδα, το φαγητό που θα καταναλώνει θα είναι χαμηλής ποιότητας, χωρίς θρεπτικά συστατικά και λάθος προετοιμασμένο. Επιφέροντας επιδείνωση της γενικότερης υγείας. Η ενημέρωση πρέπει να αφορά τους πάντες για να μπορούμε να βοηθήσουμε και όσους έχουμε γύρω μας.
Η Παγκόσμια Ημέρα Ασφάλειας Τροφίμων στις 7 Ιουνίου έχει στόχο να επιστήσει την προσοχή και να εμπνεύσει δράση για να βοηθήσει στην πρόληψη, τον εντοπισμό και τη διαχείριση των κινδύνων που μεταδίδονται στα τρόφιμα, συμβάλλοντας στην επισιτιστική ασφάλεια, την ανθρώπινη υγεία, την οικονομική ευημερία, τη γεωργία, την πρόσβαση στην αγορά, τον τουρισμό και την αειφόρο ανάπτυξη.
Αυτή η διεθνής ημέρα είναι μια ευκαιρία να ενισχύσουμε τις προσπάθειες για να διασφαλίσουμε ότι τα τρόφιμα που τρώμε είναι ασφαλή, η ασφάλεια των τροφίμων παραμένει στη δημόσια ατζέντα και να μειωθεί το φορτίο των τροφιμογενών ασθενειών σε παγκόσμιο επίπεδο.
Έρευνα, μετάφραση, σύνταξη και επιμέλεια κειμένου: Βογιατζής Ηλίας
Πηγή: United Nations International Observances, www.un.org.
Email: iliasvogiatzis@gmail.com