Του Αγίου Πατέρα μας
Κυρίλλου Αρχιεπισκόπου Αλεξανδρείας

Στίχ. 14. «Τα βέλη τα έχει κατασκευάσει γι’ αυτούς που καίονται».

Ας τα ακούσουν αυτά οι Ιουδαίοι και οι Έλληνες [οι ειδωλολάτρες], ότι θα πέσουν σε αναπόφευκτες τιμωρίες, εάν δεν θελήσουν να επιστρέψουν, και οι (Έλληνες) βέβαια να απομακρυνθούν από την αρχαία πλάνη, ενώ οι άλλοι (Ιουδαίοι) να καθαρισθούν με την μετάνοια από τα εγκλήματα του θανάτου του Κυρίου.

Στίχ. 15. «Γέννησε κοιλοπονώντας αδικία» κ.τ.λ. «Άνοιξε λάκκο» κ.τ.λ.

Πρέπει όμως να εξετάσουμε ακόμα βαθύτερα την ψαλμωδία. Θα μπορούσε λοιπόν δικαιολογημένα να ειπωθεί για κάθε αμάρτημα, ότι αυτός που αμαρτάνει, συνέλαβε μέσα του πόνο και γέννησε αμαρτία, γιατί, κατά κάποιο τρόπο, διαρκώς πριν από τα κακά αποτελέσματα εμφανίζονται διαλογισμοί κακοί.

Θα μπορούσε μάλιστα το ρητό να βρει εφαρμογή και στους καθηγητές των Ιουδαίων, οι οποίοι, αφού συνέλαβαν, δηλαδή αφού δέχθηκαν προηγουμένως τα σπέρματα της εναντίον του Χριστού δυσσέβειας, τα οποία τους τα έσπειρε η κακότητα του διαβόλου, γέννησαν την εναντίον του παρανομία.

Κοιλοπόνησε αδικία και γέννησε αμαρτία και ο ίδιος ο Σατανάς. Γιατί πήγε στην έρημο πειράζοντας τον Χριστό, έπειτα έφυγε για κάποιο χρονικό διάστημα, και έφερε σε πέρας τον σκοπό που είχε τεθεί από την αρχή.

Ενθάρρυνε δηλαδή με αυτόν τις καρδιές των Ιουδαίων και την ψυχή του προδότη, ο οποίος παρόμοια με τον ίδιο τον πατέρα της ασέβειάς του, εννοώ τον Σατανά, συνέλαβε βέβαια την εναντίον του Χριστού αδικία έναντι αισχρής αμοιβής, σκεπτόμενος να τον προδώσει στους φονιάδες του, έπειτα όμως γέννησε και παρανομία. Γιατί, αφού έλαβε τριάντα δηνάρια, τον παρέδωσε, κάνοντας σύνθημα φόνου το σύμβολο της αγάπης, δηλαδή το φίλημα, και αδικώντας την ίδια την αρετή.

Έπειτα ο προφήτης δέχεται βέβαια, χάριν παραδείγματος, το ότι άνοιξε λάκκο και τον έσκαψε, διευκρινίζει όμως τη σημασία του γεγονότος, προσθέτοντας αμέσως το· «Θα επιστρέψει ο κόπος αυτού στο κεφάλι του».

«Κόπο», νομίζω, ονομάζει αυτός ή τη ματαιοπονία να ανοίξει λάκκο, ή τον φθόνο που λειώνει την καρδιά εκείνων που τον έχουν, ενώ «αδικία» την πλεονεξία, δηλαδή την επιβουλή, την οποία θα μπορούσε να κάνει κάποιος εναντίον του πλησίον του.

Κάτι τέτοιο φαίνεται να λέγει και ο συγγραφέας των Παροιμιών «Αυτός που ανοίγει λάκκο για τον πλησίον του, θα πέσει ο ίδιος μέσα σ’ αυτόν». Κι αυτό όμως είναι έργο της φιλανθρωπίας του Θεού, το να περιλάβει σε ένα κλήρο με την επιβουλή αυτόν τον νόμο, ώστε να επιστρέφουν οι επιβουλές σ’ αυτούς που τις κάνουν. Από αυτό διαλάμπει και η επινοηκότητα του Θεού, και η τιμωρία των κακών προς σωφρονισμό είναι μεγάλη, και μεγάλη επίσης η ευχαρίστηση σε εκείνους που διαφεύγουν την επιβουλή.

Στίχ. 18. «Θα δοξάσω τον Κύριο με ύμνους ανάλογους με την δικαιοσύνη του, και θα ψάλλω ύμνους στο όνομα του Κυρίου που είναι Ύψιστος».

Αυτά είναι τα λόγια και εκείνων που σώθηκαν με τον Χριστό, επειδή καταργήθηκε ο Σατανάς και αφανίσθηκε ο θάνατος και εξαλείφθηκε η αμαρτία, και έγινε ήδη γνωστός ο αληθινός Υιός του Θεού.

Το «θα δοξάσω» το λέγει αντί του, “Με ύμνους θα αναπέμψω την ευχαριστία ανάλογη προς τη δικαιοσύνη αυτού”, δηλαδή ανάλογη προς το μέγεθος της δικαιοκρισίας που επέδειξε, διασώζοντας την ανθρωπότητα που αρπαζόταν από τον Σατανά και τις μαζί μ’ αυτόν πονηρές δυνάμεις.

Είναι μεγάλη λοιπόν η δικαιοσύνη του Θεού. Γι’ αυτό υπόσχονται ότι θα ψάλλουν στο όνομα του Κυρίου του Υψίστου. Γιατί αυτόν που δεν γνώριζαν παλαιά, τώρα τον ονομάζουν Κύριο και Ύψιστο.

Από τον τόμο «Κυρίλλου Αλεξανδρείας, Άπαντα τα έργα, τόμος 14» του εκδοτικού οίκου Ελευθερίου Μερετάκη «Το Βυζάντιον», Πατερικαί Εκδόσεις Γρηγόριος Παλαμάς, Θεσσαλονίκη 2003. Κείμενο, μετάφραση, σχόλια Παναγιώτης Παπαευαγγέλου, δρ. Θεολογίας. Επόπτης, επιμελητής εκδόσεως Ελευθέριος Γ. Μερετάκης, πτ. Θεολογίας.

Πηγή: https://www.pemptousia.gr/2024/07/i-epivoules-epistrefoun-s-aftous-pou-tis-kanoun/