τον κώδωνα του κινδύνου κρούει η επιστημονική κοινότητα λόγω του συναγερμού για λειψυδρία που έχει σημάνει σε πολλές περιοχές της χώρας. Συνολικά 14 δήμοι της χώρας έχουν κηρυχθεί από την Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Μεταξύ αυτών είναι πέντε δήμοι της Κρήτης, η Σέριφος, η Σίφνος, η Λέρος, ο Πόρος, οι Σπέτσες, ο δήμος Σάμης στην Κεφαλονιά καθώς και περιοχές στην Κόρινθο, την Αλεξανδρούπολη και την Ξάνθη.
Την κατάσταση δυσχεραίνουν οι παρατεταμένες υψηλές θερμοκρασίες σε συνδυασμό με τις μειωμένες βροχοπτώσεις σε αρκετές περιοχές την ίδια ώρα που η θερινή τουριστική περίοδος οδεύει προς την κορύφωσή της.
«Πράγματι, φέτος σε πολλές περιοχές στα ανατολικά της χώρας υπάρχει για το διάστημα Οκτωβρίου 2023 με Απρίλιο 2024 μια μείωση των βροχοπτώσεων, σε σχέση με το μέσο όρο της προηγούμενης δεκαετίας, κατά 40-50%. Στην Αττική, για παράδειγμα, είχαμε μείωση 45% ενώ μείωση είχαμε και στην Κρήτη και ειδικά στην Ανατολική Κρήτη και στον Άγιο Νικόλαο, ήταν της τάξεως του 60%», εξηγεί στο Αθηναϊκό – Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων η ομότιμη καθηγήτρια στη Σχολή Πολιτικών Μηχανικών του ΕΜΠ, Μαρία Μιμίκου. Ωστόσο διευκρινίζει ότι λειψυδρία μπορεί να υπάρξει και χωρίς την ξηρασία.
«Η λειψυδρία στην Ελλάδα είναι ένα ενδημικό φαινόμενο θα έλεγα, είναι το έλλειμμα μεταξύ προσφοράς και ζήτησης νερού, του διαθέσιμου νερού. Επομένως, η λειψυδρία υπάρχει λόγω της ξηρασίας, αλλά υπάρχει περίπτωση να έχουμε λειψυδρία χωρίς να έχουμε ξηρασία. Πολλές ανατολικές χώρες έχουν έλλειμμα, απλά μας φαίνεται πιο πολύ, όσο συνεχίζονται τα ξηρά και άνομβρα χρόνια», σημειώνει η κ. Μιμίκου.
Όπως επισημαίνει η κ. Μιμίκου οι ξηρές χρονιές αλλά και η ανοικονόμητη κατανάλωση νερού προκαλούν λειψυδρία σε πολλές περιοχές της Ελλάδας. Για το λόγο αυτό, είναι ανάγκη να υπάρξουν περιορισμοί και να ληφθούν αποφάσεις.
«Υπάρχει ένα έντονο καμπανάκι στην Ελλάδα. Πρέπει σε κάθε χρήση νερού είτε είναι υδρευτική είτε αρδευτική- κυρίως στην αρδευτική- να βελτιωθούν οι μέθοδοι άντλησης να μεγαλώσει ο λόγος παραγωγικότητας του αγροτικού νερού», εξηγεί η κ. Μιμικού και προσθέτει ότι χρειάζεται να μπει σε σωστές βάσεις το θέμα της διαχείρισης των υδατικών πόρων.
«Θα πρέπει να υπάρχει ένας κεντρικός φορέας διαχείρισης υδατικών πόρων που θα λειτουργεί αποκεντρωμένα και κεντρικά κάτω από ένα εθνικό στρατηγικό σχέδιο εκτίμησης, αξιοποίησης και διαχείρισης των υδατικών πόρων και από εκεί και πέρα θα πρέπει να ακολουθήσουν τα μοντέλα διακυβέρνησης όπως υπάρχουν», λέει η κ. Μιμίκου.
Μεγάλη πτώση της στάθμης του νερού σε σχέση με το 2022 διαπιστώνεται σε δύο σημαντικούς ταμιευτήρες νερού στη χώρα μας, σύμφωνα με δορυφορική ανάλυση δεδομένων από την Επιχειρησιακή Μονάδα BEYOND του ΙΑΑΔΕΤ/ΕΑΑ. Συγκεκριμένα, στην τεχνητή λίμνη Μόρνου, στη Στερεά Ελλάδα και στο φράγμα Αποσελέμης, στην Κρήτη, έπειτα από ανάλυση που εφάρμοσε το Beyond EO Centre NOA με δορυφορικές εικόνες Sentinel-2.
Όπως εξηγεί η Επιχειρησιακή Μονάδα BEYOND του ΙΑΑΔΕΤ/ ΕΑΑ παραθέτοντας σχετικούς χάρτες «είναι φανερό ότι και στις δύο περιπτώσεις η στάθμη του νερού έχει μειωθεί και η διαφορά πτώσης μεταξύ του 2022 και του 2024 παρουσιάζεται με διαγράμμιση. Το εμβαδόν της επιφάνειας της διαφοράς τους καλύπτει περίπου 4700 στρέμματα και 600 στρέμματα αντίστοιχα στους 2 χάρτες».
Από την πλευρά της η σελίδα climatebook λαμβάνοντας υπόψη τα δορυφορικά δεδομένα που επεξεργάστηκε από τον δορυφόρο Sentinel-2, στις 2 Ιουλίου 2023 διαπιστώνει ότι η συνολική έκταση της επιφάνειας της λίμνης ήταν ~16.5 km², ενώ στις 26 Ιουνίου 2024 υπολογίστηκε ~12.8 km². Την συγκεκριμένη χρονική περίοδο η έκταση της λίμνης είναι κατά 15-20% συρρικνωμένη σε σχέση με την μέση τιμή από το 2010.
«Η έκταση της τεχνητής Λίμνης του Μόρνου για την συγκεκριμένη χρονική περίοδο υπολογίζεται ως η μικρότερη από το 2010 που υπάρχουν δορυφορικές παρατηρήσεις πολύ υψηλής ανάλυσης. Σημειώνεται ότι η τεχνητή Λίμνη του Μόρνου αποτελεί τον κύριο ταμιευτήρα ύδρευσης της Αθήνας», επισημαίνει το climatebook.
Τα παραπάνω δεδομένα προβληματίζουν την επιστημονική κοινότητα που «χτυπάει» καμπανάκι και για την Αττική.
«Ο Μόρνος έχει φτάσει στο όριο των 700 εκατομμυρίων κυβικών, που σημαίνει ότι τα καμπανάκια έχουν βαρέσει. Αν συνεχιστεί η ίδια κατάσταση, θα μπορεί να αντέξει με την ίδια κατανάλωση και χωρίς μέτρα άλλα 2 χρόνια δεν ξέρω. Είναι ήδη οριακά. Δεν υπάρχει περίπτωση να ζήσουμε άλλο ένα τέτοιο έτος χωρίς να σκεφτούμε μέτρα εξοικονόμησης νερού, και κυρίως για το αγροτικό νερό, καθώς το 80% διατίθεται για αγροτική παραγωγή», σημειώνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η κ. Μιμίκου.
Την ίδια ώρα, σημαντική μείωση παρατηρείται το τελευταίο διάστημα και στην έκταση της τεχνητής λίμνης του Πηνειού στην Ηλεία λόγω της απουσίας βροχών, των υψηλών θερμοκρασιών αλλά και ως αποτέλεσμα του πολύ ήπιου χειμώνα με τις περιορισμένες χιονοπτώσεις.
Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με το climatebook και λαμβάνοντας υπόψη τα δορυφορικά δεδομένα που επεξεργάστηκε η σελίδα από τον δορυφόρο Sentinel-2, στις 22 Ιουλίου 2023 (ένα χρόνο πριν) η συνολική έκταση της επιφάνειας της λίμνης ήταν ~16.6 km², ενώ στις 21 Ιουλίου 2024 υπολογίστηκε ~9.8 km². Σε σύγκριση με την μέση τιμή από το 2010 η έκταση της λίμνης σήμερα είναι 35-40% μικρότερη.
Όπως εξηγεί ο φυσικός- μετεωρολόγος και επιστημονικός συνεργάτης του meteo.gr και του climatebook, Σταύρος Ντάφης, το 2008 που είχαν παρατηρηθεί επίσης φαινόμενα λειψυδρίας στο μεγαλύτερο μέρος της χώρας, τα νούμερα όσον αφορά την έκταση και τον όγκο νερού που είχαν οι ταμιευτήρες ήταν ακόμη χειρότερα. «Φέτος, αν και δεν έχουμε πλησιάσει ακόμα το 2008, μεσολαβούν ακόμα δύο μήνες σχεδόν μέχρι να αρχίσουν οι βροχές του φθινοπώρου, θα δούμε λίγο χειρότερα νούμερα τους επόμενους μήνες», σημειώνει.
Από τον Ιούλιο του 2023, σύμφωνα με τον κ. Ντάφη, οι βροχοπτώσεις που έχουν σημειωθεί σχεδόν κάθε μήνα, είναι κάτω από το μέσο όρο των τελευταίων 30 ετών. «Αυτό συμβαίνει κυρίως στην ανατολική ηπειρωτική Ελλάδα, στα νησιά του Αιγαίου, Κρήτη και Δωδεκάνησα, και στην Πελοπόννησο. Εξαιρείται η Κυπαρισσία αλλά το μεγαλύτερο μέρος της Πελοποννήσου βρίσκεται κι αυτό σε πορτοκαλί συναγερμό, στο θέμα έλλειψης βροχοπτώσεων αλλά και ξηρασίας του εδάφους», τονίζει ο κ. Ντάφης και προσθέτει ότι οι δύο καύσωνες του Ιουνίου και του Ιουλίου επιδείνωσαν αυτή την κατάσταση της ξηρασίας. «Το έδαφος μέχρι τον Μάιο, μέχρι τον Απρίλιο δεν ήταν και τόσο ξηρό σε αυτές τις περιοχές. Συνέβη όμως ξαφνική ξηρασία. Η ξαφνική ξηρασία ξεκινάει όταν έχουμε μία ξαφνική άνοδο της θερμοκρασίας φυσικά, ισχυρότερους από το κανονικό ανέμους και περισσότερες ώρες από το κανονικό ηλιοφάνεια, που ενισχύουν την εξάτμιση. Έτσι καταπονούνται και τα δέντρα μέσω της εξατμισοδιαπνοής, αλλά και το έδαφος χάνει στα πρώτα του εκατοστά αρκετό νερό», υπογραμμίζει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κ. Ντάφης.
Πολιτική Ορθής Χρήσης Cookies
Η ιστοσελίδα μας σέβεται την ιδιωτικότητά σας και προσπαθεί να συγκεντρώνει μόνο τα στοιχεία σας, τα οποία είναι απαραίτητα για την εύρυθμη λειτουργία της, διασφαλίζοντας ταυτόχρονα ένα πολύ υψηλό επίπεδο εμπειρίας χρήσης της. Παρότι τα cookies από μόνα τους δεν μπορούν να αναζητήσουν ή να επεξεργαστούν τις πληροφορίες σας ή να πραγματοποιήσουν αναζήτηση στον υπολογιστή σας, αποθηκεύουν προσωπικές σας πληροφορίες σχετικά με το ιστορικό επισκεψιμότητας ιστοσελίδων ή τις ηλεκτρονικές σας αγορές. Γι’ αυτό τον σκοπό σας ενημερώνουμε για την χρήση των cookies από την ιστοσελίδα μας και σας βεβαιώνουμε ότι προσπαθούμε να είναι όσο το δυνατόν ασφαλής με την ελάχιστη δυνατή παρέμβαση στην ιδιωτικότητά σας.
Πώς και γιατί χρησιμοποιούμε cookies
Στην ιστοσελίδα μας χρησιμοποιούμε cookies προκειμένου να βελτιώσουμε την ασφάλεια και την εμπειρία χρήσης της. Ορισμένα από τα cookies που χρησιμοποιούμε σας επιτρέπουν να επιλέγετε τον τρόπο με τον οποίο έχετε πρόσβαση στην ιστοσελίδα μας, να συνδέεστε στις ηλεκτρονικές μας υπηρεσίες, να συμπληρώνετε τις ηλεκτρονικές φόρμες που χρησιμοποιεί η ιστοσελίδα μας και να επικοινωνείτε μαζί μας. Το κείμενο που διαβάζετε «Πολιτική cookies» εξηγεί με απλά λόγια τι είναι τα cookies, ποια cookies χρησιμοποιούμε, πώς τα χρησιμοποιούμε και πώς μπορείτε να τα διαχειριστείτε. Αντιλαμβάνεστε ότι δεν είναι τεχνικά εφικτό να σας παράσχουμε εμείς εκ προοιμίου την επιλογή να ενεργοποιηθούν/ απενεργοποιηθούν επιλεκτικά τα cookies της ιστοσελίδας. Με την περιήγησή σας στην ιστοσελίδα συγκατατίθεστε στην χρήση των cookies που αυτή χρησιμοποιεί. Μπορείτε ωστόσο να τροποποιήσετε τις ρυθμίσεις του browser που χρησιμοποιείτε για να περιηγείστε στο διαδίκτυο έτσι ώστε να περιορίσετε σημαντικά την χρήση cookies (Δείτε κατωτέρω «πώς μπορείτε να διαχειρίζεστε τα cookies»).
Τι είναι τα cookies;
Τα cookies είναι μικρά αρχεία κειμένου που αποστέλλονται και αποθηκεύονται στον υπολογιστή σας, στο smartphone ή σε άλλη συσκευή που χρησιμοποιείται για πρόσβαση στο Internet, όποτε επισκέπτεστε έναν δικτυακό τόπο. Τα cookies είναι κατ’ αρχήν απαραίτητα διότι επιτρέπουν σε έναν δικτυακό τόπο να αναγνωρίζει τη συσκευή ενός χρήστη και να προσαρμόζει το περιεχόμενό του σε αυτήν. Για παράδειγμα ο ιστότοπος θυμάται τις ενέργειές σας και τις προτιμήσεις σας (όπως κωδικός σύνδεσης, γλώσσα, μέγεθος γραμματοσειράς και άλλες προτιμήσεις απεικόνισης) για ένα χρονικό διάστημα, κι έτσι δεν χρειάζεται να εισάγετε τις προτιμήσεις αυτές κάθε φορά που επισκέπτεστε τον ιστότοπο ή κάποια άλλη σελίδα σε αυτόν. Εάν θέλετε να μάθετε περισσότερα για τα cookies με την μπορείτε να επισκεφτείτε κάποιον από τους εξειδικευμένους ιστοτόπους όπως για παράδειγμα https://cookies.insites.com/ Τα cookies δεν είναι ιοί. Δεν είναι κομμάτια κώδικα. Συνεπώς, δεν μπορούν να πολλαπλασιαστούν και να εξαπλωθούν σε άλλα δίκτυα. Δεδομένου ότι δεν μπορούν να εκτελέσουν αυτές τις λειτουργίες, δεν εμπίπτουν στον τυπικό ορισμό του ιού.
Ποια cookies χρησιμοποιούμε
Όλα τα cookies που χρησιμοποιούμε είναι απαραίτητα για την λειτουργία της ιστοσελίδας μας και των υπηρεσιών που αυτή προσφέρει ή για την βελτίωση της εμπειρίας χρήσης της, σύμφωνα με τις κατευθυντήριες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σύμφωνα με την εφαρμοστέα νομοθεσίας (περισσότερα εδώ: http://ec.europa.eu/ipg/basics/legal/cookies/index_en.htm ) Ορισμένα cookies είναι απαραίτητα για την παροχή των ηλεκτρονικών υπηρεσιών της ιστοσελίδας μας και συνεπώς η χρήση τους είναι αδύνατη χωρίς αυτά. Τα απαραίτητα Cookies που χρησιμοποιούμε είναι τα εξής:
Session cookies
Αυτά είναι cookies που επιτρέπουν την αναγνώριση των χρηστών της ιστοσελίδας και καταγράφουν τις επιλογές, πεδία ή πληροφορίες που χρησιμοποιείτε κατά την συνεδρία σας. Παραμένουν στον υπολογιστή ή την κινητή συσκευή σας, κατά τη διάρκεια της επίσκεψής σας και διαγράφονται όταν κλείνετε τον browser σας.
Κάποια άλλα cookies αφορούν την λειτουργικότητα και ανάλυση της επισκεψιμότητας της ιστοσελίδας μας προκειμένου να λάβουμε πληροφορίες και να βελτιώσουμε την εμπειρία χρήσης της ιστοσελίδας μας ή να σας προσφέρουμε εξειδικευμένο στις δικές σας ανάγκες περιεχόμενο. Τα cookies που χρησιμοποιεί η ιστοσελίδα μας γι’ αυτό τον σκοπό είναι τα εξής:
UVC
Το cookie uvc είναι ένα από τα cookies που χρησιμοποιούνται για την παρακολούθηση της χρήσης της υπηρεσίας Addthis.com. Επιτρέπει σε έναν χρήστη να μοιράζεται μια ιστοσελίδα με πολλούς ιστότοπους κοινωνικής δικτύωσης.
Cookies ανάλυσης/απόδοσης (analytical/performance cookies).
Αυτά μας επιτρέπουν να αναγνωρίζουμε και να καταμετρούμε τους επισκέπτες και να βλέπουμε πώς οι επισκέπτες χρησιμοποιούν την ιστοσελίδα μας κατά την επίσκεψή τους. Αυτά τα cookies μας επιτρέπουν να βελτιώνουμε τον τρόπο λειτουργίας της ιστοσελίδας μας, για παράδειγμα με το να εξασφαλίζουν ότι οι χρήστες βρίσκουν εύκολα αυτό ψάχνουν.
Πώς μπορείτε να διαχειρίζεστε τα cookies;
Τα προγράμματα περιήγησης των περισσότερων υπολογιστών, smartphone και άλλων συσκευών με δυνατότητα πρόσβασης στο Web είναι ρυθμισμένα από προεπιλογή να αποδέχονται τα cookies. Παρ’ όλα αυτά όλα τα προγράμματα περιήγησης έχουν ενσωματωμένες ρυθμίσεις απορρήτου οι οποίες παρέχουν διαφορετικά επίπεδα αποδοχής των cookies ή του χρόνου κατά τον οποίο αποθηκεύονται αφού ένας χρήστης έχει επισκεφθεί έναν συγκεκριμένο ιστότοπο.
Αν θέλετε να τροποποιήσετε τις προτιμήσεις σας σχετικά με τα cookies για τον παρόντα δικτυακό τόπο ή για άλλους δικτυακούς τόπους, μπορείτε να το κάνετε μέσω των ρυθμίσεων του προγράμματος περιήγησης που χρησιμοποιείτε. Για να δείτε πώς μπορεί να γίνει αυτό κάντε αναζήτηση στις επιλογές «Βοήθεια» / “Help” του προγράμματος περιήγησης που χρησιμοποιείτε. Κάθε πρόγραμμα περιήγησης έχει διαφορετικό τρόπο με τον οποίο μπορείτε να απενεργοποιήσετε/ αποκλείσετε τα cookies.
Ωστόσο, παρακαλούμε λάβετε υπόψη σας ότι ορισμένα από τα cookies είναι απαραίτητα για την λειτουργία της ιστοσελίδας μας και των υπηρεσιών που αυτή προσφέρει. Αν επιλέξετε να απενεργοποιήσετε ορισμένα cookies, αυτό είναι πιθανό να επηρεάσει τον τρόπο λειτουργίας του ιστότοπου μας. Σε αυτή την περίπτωση δεν φέρουμε καμία ευθύνη για τυχόν αστοχίες στις προσφερόμενες από τον ιστότοπό μας υπηρεσίες.
Μπορείτε εύκολα να αποδέχεστε ή να απορρίπτετε τα cookies σ΄ αυτόν τον ιστότοπο επιλέγοντας έναν από τους παρακάτω συνδέσμους: I accept cookies / I refuse cookies.
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.