Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που νιώθεις στεναχώρια, απελπισία, θυμό στη σχέση.
Αρκετά συχνά, όλα αυτά αφορούν μικροπράγματα, που κανονικά δεν θα έπρεπε να σε ταράζουν τόσο, παρ’ όλα αυτά, όταν νιώθεις κάτι, δεν μπορείς να προσποιηθείς ότι δεν το ένιωσες.
Όταν αισθάνεσαι λοιπόν ενοχλημένος, θα φροντίσεις να το δείξεις στον σύντροφό σου με κάποιον κομψό ή λιγότερο κομψό τρόπο, πιστεύοντας ότι θα καταλάβει και θα διορθώσει το λάθος του.
Αν θέλουμε να είμαστε ειλικρινείς, όλοι έχουμε μαλώσει, όλοι έχουμε φωνάξει, όλοι έχουμε προσδώσει χαρακτηρισμούς μέσα στα νεύρα μας: «Είσαι τσαπατσούλης», «Είσαι ψείρας», «Είσαι τσιγκούνης», «Είσαι αδιάφορος» και πολλά άλλα, ανάλογα με την περίσταση.
Θέλω να καταλάβεις τι είναι αυτό που «γεννάει» τον θυμό, τη στεναχώρια, τα νεύρα και την απογοήτευση και μερικές φορές σε κάνει να απελπίζεσαι…
Η μητέρα όλων αυτών των άβολων και αρνητικών συναισθημάτων είναι οι προσδοκίες μας
Κάθε άνθρωπος έχει προσδοκίες σχετικά με καθετί που τον αφορά, την εργασία του, τη συμπεριφορά των παιδιών, των φίλων, των συγγενών και φυσικά τη συντροφική σχέση του.
Αυτές οι προσδοκίες, καλώς ή κακώς, μερικές φορές δεν είναι ρεαλιστικές. Είναι απλώς η δική μας άποψη σχετικά με το τι θα έπρεπε να γίνει στη συγκεκριμένη περίπτωση. Είναι η δική μας αίσθηση και οπτική. Είναι ίσως το τι θα κάναμε εμείς προσωπικά. Δεν έχει μεγάλη σχέση με το πώς το βλέπει ή πώς θα συμπεριφερθεί στην πραγματικότητα ο άλλος.
Κι αν η ερώτηση που σου έρχεται στο μυαλό τώρα είναι «Τι μου λες δηλαδή; Πρέπει να κατεβάσω τον πήχη πιο χαμηλά και να περιμένω λιγότερα πράγματα από τον άλλο;», θα σου πω όχι. Δεν θέλω να κατεβάσεις τον πήχη χαμηλά.
Για να είμαστε δίκαιοι, θέλω να σου θυμίσω αυτά που εξήγησα στην αρχή του βιβλίου. Θυμήσου πού έχεις έλεγχο και σε ποιους τομείς δεν τον έχεις. Ελέγχεις μόνο εσένα. Δεν έλεγχες, δεν ελέγχεις και δεν θα ελέγξεις ποτέ πραγματικά τον σύντροφό σου ή οποιονδήποτε άλλο άνθρωπο. Αρχικά λοιπόν, καλό είναι να περιμένεις πολλά πράγματα από τον ίδιο σου τον εαυτό και μετά από τους άλλους. Έτσι, αν έχεις κάποιες υψηλές προσδοκίες για κάποιο ζήτημα, αναρωτήσου:
Τι χρειάζεται να κάνεις εσύ για να συμβεί;
Και σε δεύτερο χρόνο κάνε ό,τι περνάει από το χέρι σου ώστε οι προσδοκίες σου να είναι ρεαλιστικές, δηλαδή προσπάθησε να καταλάβεις πού βρίσκεσαι αυτή τη στιγμή. Τι μπορείς πραγματικά να περιμένεις, δεδομένων των συνθηκών; Σε τι κατάσταση βρίσκεται ο σύντροφός σου; Τι τον απασχολεί; Τι μπορεί και τι δεν μπορεί να προσφέρει σε αυτή τη φάση; Εξέτασέ τα όλα αυτά με ρεαλισμό, χωρίς να παρασύρεσαι από το τι και πώς θα το ήθελες να είναι ή (ακόμα χειρότερα) να το θεωρείς αυτονόητο και φυσιολογικό να γίνει τη στιγμή που το θέλεις με τον τρόπο που φαντάζεσαι.
Οι προσδοκίες που είχες ήταν ρεαλιστικές; Ήταν λογικές σύμφωνα με το περιβάλλον, τα άτομα, τις συνθήκες που υπήρχαν τη δεδομένη στιγμή;
Είναι εύκολο να περιμένουμε ότι όλα θα πάνε καλά. Τα οικονομικά μας θα είναι καταπληκτικά. Το σπίτι μας θα είναι τέλειο, τακτοποιημένο, κάθε μέρα θα λάμπει. Τα παιδιά μας θα ανατραφούν με τον καλύτερο τρόπο. Θα είναι πανέξυπνα, θα μπουν κατευθείαν στο Χάρβαρντ με υποτροφία. Θα βρουν κατευθείαν δουλειά, με μεγάλο μισθό. Θα έχουν την τέλεια σχέση. Θα κάνουν τουλάχιστον δύο παιδιά, όχι πολύ νωρίς, όχι όμως και πολύ αργά στη ζωή τους.
Όλα αυτά είναι προσδοκίες μας και μερικές φορές, ακριβώς επειδή υπολογίζουμε χωρίς τον ξενοδόχο, είναι μη ρεαλιστικές. Εύκολα, λοιπόν, μπορεί να απογοητευτείς και ως εκ τούτου εύκολα μπορεί να αρχίσεις τις κατηγόριες λόγω της απογοήτευσης που αισθάνεσαι.
Ίσως θέλεις να με ρωτήσεις: «Πότε είναι σωστό να κάνω όλες αυτές τις σκέψεις;» και θα σου απαντήσω ότι ιδανικά θα ήθελα πάντα να κινείσαι σε λογικό πλαίσιο, όμως θα ήταν κάπως υπερβολικό να περιμένω (τουλάχιστον στην αρχή) να είσαι τόσο καλά εκπαιδευμένος και να τα κάνεις όλα τέλεια! Αυτό θα γίνει σταδιακά, εάν κάθε φορά που σκέφτεσαι κάποια κατηγόρια σταματάς για λίγο και κάνεις κάποιες διορθώσεις στον τρόπο που ερμηνεύεις τις καταστάσεις.
Σκέψου λοιπόν αυτό που μόλις έμαθες και προσάρμοσε τις προσδοκίες σου σε ένα πιο ρεαλιστικό επίπεδο κάθε φορά που νιώθεις στεναχώρια, απελπισία, απογοήτευση, νεύρα ή θυμό. Εκ των υστέρων δηλαδή!
Όλοι στο μυαλό μας έχουμε ένα σχέδιο σχετικά με το τι πρέπει να συμβεί για να νιώθουμε καλά. To σχέδιο αυτό το δημιουργούμε μόνοι μας και με βάση αυτό θεωρούμε ότι ο σύντροφός μας θα ΠΡΕΠΕΙ να συμπεριφερθεί με έναν συγκεκριμένο τρόπο. Θα ΠΡΕΠΕΙ να κάνει ή να μην κάνει κάτι. Τον βάζουμε σε ένα πολύ συγκεκριμένο σχήμα και θεωρούμε, στο δικό μας πάντα μυαλό, ότι είναι ικανός να κάνει αυτό, να πει εκείνο ή να προσφέρει ό,τι έχουμε ανάγκη στη σχέση.
Αυτό όμως είναι το ΔΙΚΟ μας σχέδιο!
Κάθε φορά που οι πράξεις του συντρόφου μας δεν είναι σε συμφωνία με αυτό που περιμένουμε από εκείνον να κάνει, έρχεται ο θυμός, η στεναχώρια και η απογοήτευση.
Όλο αυτό όμως, όπως αντιλαμβάνεσαι, είναι οι δικές μας προσδοκίες.
Μήπως θα έπρεπε να μάθουμε να είμαστε ευπροσάρμοστοι και να μην περιμένουμε μόνο συγκεκριμένα πράγματα, αλλά να δεχόμαστε και κάποιες άλλες ίσως αντιδράσεις;
Και να τις αντιμετωπίζουμε με «περιέργεια», γιατί, ξέρεις, η περιέργεια μας επιτρέπει να ερευνήσουμε και να μάθουμε περισσότερα πράγματα, να καταλάβουμε τον άλλο καλύτερα.
Θέτοντας μια σειρά από ερωτήματα, αυτό το «σκάψιμο» που δεν έχουμε μάθει να κάνουμε μπορεί να μας οδηγήσει σε πληροφορίες και θησαυρούς που δεν έχουμε φανταστεί.
Να θυμάσαι ότι ΚΑΘΕ ΑΠΟΓΟΗΤΕΥΣΗ προέρχεται από μια σειρά προσδοκιών που δεν ικανοποιήθηκαν. Ρύθμισε τις προσδοκίες σου και κάν’ τες ρεαλιστικές.
*Το απόσπασμα είναι από το βιβλίο Σχολείο Σχέσεων της Μάρεα Λαουτάρη
Ψυχολογία – Προσωπική Ανάπτυξη
Ο ρόλος των προσδοκιών σε μια σχέση
24 Ιουλίου 2024
Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που νιώθεις στεναχώρια, απελπισία, θυμό στη σχέση.
Αρκετά συχνά, όλα αυτά αφορούν μικροπράγματα, που κανονικά δεν θα έπρεπε να σε ταράζουν τόσο, παρ’ όλα αυτά, όταν νιώθεις κάτι, δεν μπορείς να προσποιηθείς ότι δεν το ένιωσες.
Όταν αισθάνεσαι λοιπόν ενοχλημένος, θα φροντίσεις να το δείξεις στον σύντροφό σου με κάποιον κομψό ή λιγότερο κομψό τρόπο, πιστεύοντας ότι θα καταλάβει και θα διορθώσει το λάθος του.
Αν θέλουμε να είμαστε ειλικρινείς, όλοι έχουμε μαλώσει, όλοι έχουμε φωνάξει, όλοι έχουμε προσδώσει χαρακτηρισμούς μέσα στα νεύρα μας: «Είσαι τσαπατσούλης», «Είσαι ψείρας», «Είσαι τσιγκούνης», «Είσαι αδιάφορος» και πολλά άλλα, ανάλογα με την περίσταση.
Θέλω να καταλάβεις τι είναι αυτό που «γεννάει» τον θυμό, τη στεναχώρια, τα νεύρα και την απογοήτευση και μερικές φορές σε κάνει να απελπίζεσαι…
Η μητέρα όλων αυτών των άβολων και αρνητικών συναισθημάτων είναι οι προσδοκίες μας
Κάθε άνθρωπος έχει προσδοκίες σχετικά με καθετί που τον αφορά, την εργασία του, τη συμπεριφορά των παιδιών, των φίλων, των συγγενών και φυσικά τη συντροφική σχέση του.
Αυτές οι προσδοκίες, καλώς ή κακώς, μερικές φορές δεν είναι ρεαλιστικές. Είναι απλώς η δική μας άποψη σχετικά με το τι θα έπρεπε να γίνει στη συγκεκριμένη περίπτωση. Είναι η δική μας αίσθηση και οπτική. Είναι ίσως το τι θα κάναμε εμείς προσωπικά. Δεν έχει μεγάλη σχέση με το πώς το βλέπει ή πώς θα συμπεριφερθεί στην πραγματικότητα ο άλλος.
Κι αν η ερώτηση που σου έρχεται στο μυαλό τώρα είναι «Τι μου λες δηλαδή; Πρέπει να κατεβάσω τον πήχη πιο χαμηλά και να περιμένω λιγότερα πράγματα από τον άλλο;», θα σου πω όχι. Δεν θέλω να κατεβάσεις τον πήχη χαμηλά.
Για να είμαστε δίκαιοι, θέλω να σου θυμίσω αυτά που εξήγησα στην αρχή του βιβλίου. Θυμήσου πού έχεις έλεγχο και σε ποιους τομείς δεν τον έχεις. Ελέγχεις μόνο εσένα. Δεν έλεγχες, δεν ελέγχεις και δεν θα ελέγξεις ποτέ πραγματικά τον σύντροφό σου ή οποιονδήποτε άλλο άνθρωπο. Αρχικά λοιπόν, καλό είναι να περιμένεις πολλά πράγματα από τον ίδιο σου τον εαυτό και μετά από τους άλλους. Έτσι, αν έχεις κάποιες υψηλές προσδοκίες για κάποιο ζήτημα, αναρωτήσου:
Τι χρειάζεται να κάνεις εσύ για να συμβεί;
Και σε δεύτερο χρόνο κάνε ό,τι περνάει από το χέρι σου ώστε οι προσδοκίες σου να είναι ρεαλιστικές, δηλαδή προσπάθησε να καταλάβεις πού βρίσκεσαι αυτή τη στιγμή. Τι μπορείς πραγματικά να περιμένεις, δεδομένων των συνθηκών; Σε τι κατάσταση βρίσκεται ο σύντροφός σου; Τι τον απασχολεί; Τι μπορεί και τι δεν μπορεί να προσφέρει σε αυτή τη φάση; Εξέτασέ τα όλα αυτά με ρεαλισμό, χωρίς να παρασύρεσαι από το τι και πώς θα το ήθελες να είναι ή (ακόμα χειρότερα) να το θεωρείς αυτονόητο και φυσιολογικό να γίνει τη στιγμή που το θέλεις με τον τρόπο που φαντάζεσαι.
Οι προσδοκίες που είχες ήταν ρεαλιστικές; Ήταν λογικές σύμφωνα με το περιβάλλον, τα άτομα, τις συνθήκες που υπήρχαν τη δεδομένη στιγμή;
Είναι εύκολο να περιμένουμε ότι όλα θα πάνε καλά. Τα οικονομικά μας θα είναι καταπληκτικά. Το σπίτι μας θα είναι τέλειο, τακτοποιημένο, κάθε μέρα θα λάμπει. Τα παιδιά μας θα ανατραφούν με τον καλύτερο τρόπο. Θα είναι πανέξυπνα, θα μπουν κατευθείαν στο Χάρβαρντ με υποτροφία. Θα βρουν κατευθείαν δουλειά, με μεγάλο μισθό. Θα έχουν την τέλεια σχέση. Θα κάνουν τουλάχιστον δύο παιδιά, όχι πολύ νωρίς, όχι όμως και πολύ αργά στη ζωή τους.
Όλα αυτά είναι προσδοκίες μας και μερικές φορές, ακριβώς επειδή υπολογίζουμε χωρίς τον ξενοδόχο, είναι μη ρεαλιστικές. Εύκολα, λοιπόν, μπορεί να απογοητευτείς και ως εκ τούτου εύκολα μπορεί να αρχίσεις τις κατηγόριες λόγω της απογοήτευσης που αισθάνεσαι.
Ίσως θέλεις να με ρωτήσεις: «Πότε είναι σωστό να κάνω όλες αυτές τις σκέψεις;» και θα σου απαντήσω ότι ιδανικά θα ήθελα πάντα να κινείσαι σε λογικό πλαίσιο, όμως θα ήταν κάπως υπερβολικό να περιμένω (τουλάχιστον στην αρχή) να είσαι τόσο καλά εκπαιδευμένος και να τα κάνεις όλα τέλεια! Αυτό θα γίνει σταδιακά, εάν κάθε φορά που σκέφτεσαι κάποια κατηγόρια σταματάς για λίγο και κάνεις κάποιες διορθώσεις στον τρόπο που ερμηνεύεις τις καταστάσεις.
Σκέψου λοιπόν αυτό που μόλις έμαθες και προσάρμοσε τις προσδοκίες σου σε ένα πιο ρεαλιστικό επίπεδο κάθε φορά που νιώθεις στεναχώρια, απελπισία, απογοήτευση, νεύρα ή θυμό. Εκ των υστέρων δηλαδή!
Όλοι στο μυαλό μας έχουμε ένα σχέδιο σχετικά με το τι πρέπει να συμβεί για να νιώθουμε καλά. To σχέδιο αυτό το δημιουργούμε μόνοι μας και με βάση αυτό θεωρούμε ότι ο σύντροφός μας θα ΠΡΕΠΕΙ να συμπεριφερθεί με έναν συγκεκριμένο τρόπο. Θα ΠΡΕΠΕΙ να κάνει ή να μην κάνει κάτι. Τον βάζουμε σε ένα πολύ συγκεκριμένο σχήμα και θεωρούμε, στο δικό μας πάντα μυαλό, ότι είναι ικανός να κάνει αυτό, να πει εκείνο ή να προσφέρει ό,τι έχουμε ανάγκη στη σχέση.
Αυτό όμως είναι το ΔΙΚΟ μας σχέδιο!
Κάθε φορά που οι πράξεις του συντρόφου μας δεν είναι σε συμφωνία με αυτό που περιμένουμε από εκείνον να κάνει, έρχεται ο θυμός, η στεναχώρια και η απογοήτευση.
Όλο αυτό όμως, όπως αντιλαμβάνεσαι, είναι οι δικές μας προσδοκίες.
Μήπως θα έπρεπε να μάθουμε να είμαστε ευπροσάρμοστοι και να μην περιμένουμε μόνο συγκεκριμένα πράγματα, αλλά να δεχόμαστε και κάποιες άλλες ίσως αντιδράσεις;
Και να τις αντιμετωπίζουμε με «περιέργεια», γιατί, ξέρεις, η περιέργεια μας επιτρέπει να ερευνήσουμε και να μάθουμε περισσότερα πράγματα, να καταλάβουμε τον άλλο καλύτερα.
Θέτοντας μια σειρά από ερωτήματα, αυτό το «σκάψιμο» που δεν έχουμε μάθει να κάνουμε μπορεί να μας οδηγήσει σε πληροφορίες και θησαυρούς που δεν έχουμε φανταστεί.
Να θυμάσαι ότι ΚΑΘΕ ΑΠΟΓΟΗΤΕΥΣΗ προέρχεται από μια σειρά προσδοκιών που δεν ικανοποιήθηκαν. Ρύθμισε τις προσδοκίες σου και κάν’ τες ρεαλιστικές.
*Το απόσπασμα είναι από το βιβλίο Σχολείο Σχέσεων της Μάρεα Λαουτάρη