Εμφάνιση καρκίνου: Οι 9 συνήθειες που μειώνουν τις πιθανότητες θανάτου από καρκίνο
Ο καρκίνος προκαλείται από διαταραχές των γονιδίων, που φυσιολογικά ελέγχουν την διαίρεση και τον θάνατο των κυττάρων.
Διάφοροι περιβαλλοντικοί παράγοντες και παράγοντες του τρόπου ζωής μπορεί να προκαλέσουν διαταραχές των φυσιολογικών γονιδίων και μετατροπή τους σε γονίδια που επιτρέπουν την ανάπτυξη του καρκίνου.
Πολλές γονιδιακές διαταραχές, που οδηγούν στην εμφάνιση καρκίνου, είναι αποτέλεσμα του καπνίσματος, του λανθασμένου διαιτολογίου, της έκθεσης στην υπεριώδη ακτινοβολία του ηλίου ή της έκθεσης σε καρκινογόνους παράγοντες στους χώρους εργασίας και στο περιβάλλον.
Ορισμένες γονιδιακές διαταραχές έχουν κληρονομηθεί από τους γονείς. Ωστόσο, η παρουσία μίας κληρονομικής γονιδιακής διαταραχής δεν σημαίνει πάντα την εμφάνιση καρκίνου, αν και συσχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης της νόσου.
Σύμφωνα με την Αμερικανική Αντικαρκινική Εταιρεία, ο υγιεινός τρόπος ζωής θα μπορούσε να αποτρέψει περίπου το 50% των θανάτων από καρκίνο.
Δείτε 9 αλλαγές που μπορείτε να κάνετε στη ζωή σας για να μειώσετε τις πιθανότητες εμφάνισης καρκίνου:
- Μείνετε μακριά από το κάπνισμα και τα προϊόντα καπνού: Σύμφωνα με το Εθνικό Ινστιτούτο Καρκίνου των ΗΠΑ, το κάπνισμα μπορεί να προκαλέσει καρκίνο στον πνεύμονα, τον οισοφάγο, το στόμα, το λαιμό το στομάχι και το πάγκρεας.
- Μην αμελείτε τα τακτικά τσεκάπ: Οι συχνές εξετάσεις μπορούν να εντοπίσουν τον καρκίνο σε πρώιμο και θεραπεύσιμο στάδιο.
- Περιορίστε το αλκοόλ: Μην πίνετε πάνω από δύο ποτά την ημέρα, αν είστε άντρας και ένα ποτό, αν είστε γυναίκα.
- Προστατευθείτε από τον ήλιο: Μην παραλείπετε ποτέ το αντηλιακό, ακόμη και αν παραμείνετε στον ήλιο για πολύ λίγο.
- Τακτική άσκηση: Σύμφωνα με έρευνα οι πιο δραστήριοι άνθρωποι, έχουν μικρότερες πιθανότητες να εκδηλώσουν καρκίνο.
- Προσέχετε το βάρος σας: Ο υψηλός ΔΜΣ συνδέεται με μεγαλύτερες πιθανότητες ανάπτυξης καρκίνου, σύμφωνα με αποτελέσματα ερευνών.
- Αποφεύγετε να λαμβάνετε ορμόνες για να αντιμετωπίσετε τις επιπτώσεις της εμμηνόπαυσης: Πρόσφατες μελέτες συσχετίζουν την ορμονοθεραπεία με τον καρκίνο της μήτρας.
- Αποφύγετε την έκθεση σε παράγοντες που προκαλούν καρκίνο: Τέτοιοι είναι η ιονίζουσα ακτινοβολία που προέρχεται από τις ακτίνες Γ, UV και Χ.
- Καταναλώνετε τροφές που περιορίζουν τον κίνδυνο καρκίνου: Οι ειδικοί συστήνουν τον περιορισμό του κόκκινου κρέατος και την αύξηση της κατανάλωσης λαχανικών και φρούτων.
Καρκίνος και διατροφή
Παρακάτω παρουσιάζονται συνοπτικά κάποιες βασικές κατηγορίες τροφίμων και πως αυτές συνδέονται με την εμφάνιση ορισμένων μορφών καρκίνου.
Κρέας
Η αυξημένη κατανάλωση επεξεργασμένου κρέατος συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο για καρκίνου του παχέος εντέρου και του στομάχου, κάτι που πιθανώς οφείλεται στα νιτρώδη που προστίθενται στα κρέατα, στα αλλαντικά και στα λουκάνικα για τη διατήρηση του χρώματος και την αποτροπή ανάπτυξης βακτηρίων.
Σύσταση: Αποφυγή επεξεργασμένου κρέατος, καπνιστών και αλατισμένων κρεάτων.
Λίπος
Δεν υπάρχουν αρκετά δεδομένα που να δείχνουν ότι η αυξημένη ή μειωμένη πρόσληψη λίπους συνδέεται άμεσα με αυξημένο ή μειωμένο κίνδυνο για καρκίνο αντίστοιχα.
Φυτικές ίνες
Η κατανάλωσή τους έχει συνδεθεί με μειωμένο κίνδυνο για καρκίνο του παχέος εντέρου.
ΟΜΩΣ: Δεν είναι σαφές αν αυτή η μείωση στον κίνδυνο προέρχεται από τις φυτικές ίνες ή από κάποιο άλλο συστατικό που περιέχουν τα τρόφιμα που είναι πλούσια σε φυτικές ίνες. Επομένως συστήνεται η κατανάλωση πλούσιων σε φυτικές ίνες τροφίμων (ολικής αλέσεως δημητριακά, λαχανικά, φρούτα) και όχι η λήψη συμπληρωμάτων φυτικών ινών
Ψάρι
Έρευνες σε ζώα έχουν βρει ότι τα ω-3 λιπαρά οξέα εμποδίζουν την εμφάνιση του καρκίνου.
Αλάτι
Η κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων παστών τροφίμων και τροφίμων που διατηρούνται στο αλάτι αυξάνει τον κίνδυνο για καρκίνου του στομάχου, ρινοφαρυγγικού καρκίνου και καρκίνου του λάρυγγα.
Αλκοόλ
Αυξάνει τον κίνδυνο για καρκίνο του στόματος, φάρυγγα, λάρυγγα, οισοφάγου, ήπατος, μαστού, παχέος εντέρου και ορθού.
Συστήνεται η πλήρης αποφυγή του αλκοόλ.
Τσάι
Σε έρευνες σε ζώα το τσάι (συμπεριλαμβανομένου του πράσινου τσαγιού) φάνηκε να μειώνει τον κίνδυνο για καρκίνο.
Για τον άνθρωπο η επίδραση αυτή βρίσκεται ακόμη υπό μελέτη!
Σκόρδο
Μερικές μελέτες υποδεικνύουν ότι το σκόρδο μειώνει τον κίνδυνο για καρκίνο του παχέος εντέρου αλλά η έρευνα συνεχίζεται προκειμένου να μπορεί να δοθεί κάποια συγκεκριμένη σύσταση.
Καφές
Υπάρχουν κάποιες ενδείξεις ότι ο καφές μειώνει τον κίνδυνο καρκίνων του στόματος, του λαιμού και των φωνητικών χορδών. Επίσης ότι μειώνει τον κίνδυνο για καρκίνο του δέρματος σε άνδρες και γυναίκες, και ενδεχομένως τον κίνδυνο για μελάνωμα στις γυναίκες.
Ορισμένες μελέτες έχουν ωστόσο προτείνει ότι η κατανάλωση πολύ ζεστών ροφημάτων μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο για καρκίνο του οισοφάγου. Ως εκ τούτου, θα είχε ενδεχομένως νόημα να συστήνεται η αποφυγή κατανάλωσης καφέ και άλλων ποτών σε πολύ υψηλές θερμοκρασίες.
Αντιοξειδωτικά
Προστατεύουν τον οργανισμό από τις βλάβες στου ιστούς που συμβαίνουν συνεχώς σαν αποτέλεσμα του μεταβολισμού (οξείδωση) και φαίνεται να μειώνουν τον κίνδυνο για εμφάνιση καρκίνου.
Αντιοξειδωτικά: βιταμίνη C, βιταμίνη Ε, καροτενοειδή (όπως το β-καροτένιο και η βιταμίνη Α).
Βασική πηγή αντιοξειδωτικών: λαχανικά και φρούτα
ΟΜΩΣ: Δεν είναι σίγουρο ότι η προστατευτική δράση της κατανάλωσης φρούτων και λαχανικών οφείλεται αποκλειστικά στα αντιοξειδωτικά καθώς τα τρόφιμα αυτά περιέχουν και πληθώρα άλλων συστατικών
ΠΡΟΣΟΧΗ: Συστήνεται η πρόσληψη αντιοξειδωτικών μέσω της διατροφής και όχι μέσω συμπληρωμάτων καθώς η αυξημένη χρήση συμπληρωμάτων δεν έχει φανεί να δρα προστατευτικά.
Βιταμίνη D
Φαίνεται να βοηθά στην πρόληψη του καρκίνου του παχέος εντέρου (όχι επαρκή δεδομένα για άλλες μορφές καρκίνου)
Συντίθεται κατά την έκθεση του δέρματος στην υπεριώδη ακτινοβολία.
Πηγές: κυρίως εμπλουτισμένα τρόφιμα, όπως γάλα και δημητριακά
Ασβέστιο
Η κατανάλωση πλούσιων σε ασβέστιο τροφίμων ίσως μειώνει τον κίνδυνο για καρκίνο του παχέος εντέρου ΟΜΩΣ η αυξημένη πρόσληψη ασβεστίου (παραπάνω από τις συστάσεις) συνδέεται και με αυξημένο κίνδυνο για καρκίνο του προστάτη.
Σύσταση: πρόσληψη συνιστώμενης δόσης ασβεστίου μέσω της διατροφής
- 1000 mg/ημέρα για ηλικίες 19-50 ετών και για άνδρες 50-70 ετών
- 1200 mg/ημέρα για γυναίκες 50-70 ετών
- 1200mg/ημέρα για άνδρες και γυναίκες άνω των 70 ετών
Σελήνιο
Μία έρευνα υπέδειξε ότι τα συμπληρώματα σεληνίου μπορεί να μειώνουν τον κίνδυνο για καρκίνο στον πνεύμονα, στο κόλον και στον προστάτη.
Ωστόσο δεν υπάρχουν ακόμη επαρκή ερευνητικά δεδομένα.
Προσοχή: η μέγιστη δόση σεληνίου στα συμπληρώματα δεν πρέπει να ξεπερνά τα 200mg/ημέρα (λεπτή διαχωριστική γραμμή μεταξύ ασφαλούς και τοξικής δόσης)
Ζάχαρη
Η λευκή ζάχαρη, η ακατέργαστη αλλά και η καστανή ζάχαρη, το σιρόπι καλαμποκιού και άλλα πρόσθετα σάκχαρα που συναντάμε σε ζαχαρούχα ποτά και ενεργειακά πυκνά τρόφιμα σχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο για υπέρβαρο ή παχυσαρκία. Όπως επισημαίνεται και παραπάνω το αυξημένο σωματικό βάρος θεωρείται αιτία 13 μορφών καρκίνου. Επιπλέον, το WCRF/AICR (World Cancer Research Fund International/ American institute for cancer research) επισημαίνει πως μία διατροφή με υψηλό «γλυκαιμικό φορτίο» πιθανώς σχετίζεται με υψηλότερο κίνδυνο για καρκίνο του ενδομητρίου. Τα ενεργειακά πυκνά και τα επεξεργασμένα τρόφιμα περιέχουν συχνά περισσότερα θερμιδογόνα γλυκαντικά, εξευγενισμένα δημητριακά, κορεσμένα λιπαρά και νάτριο. Για το λόγο αυτό η DGA (Dietary Guidelines for Americans) το 2015 συστήνει τον περιορισμό των θερμίδων από τα πρόσθετα σάκχαρα και τα κορεσμένα λιπαρά. Πιο συγκεκριμένα συστήνει οι θερμίδες από τα πρόσθετα σάκχαρα να μην υπερβαίνουν το 10% της συνολικής ημερήσιας θερμιδικής πρόσληψης. Παρόμοια και οι παγκόσμιοι οργανισμοί υγείας τονίζουν τη σημασία του περιορισμού των ζαχαρούχων ποτών και συστήνουν την επιλογή νερού και μη ζαχαρούχων ποτών.
Μη θρεπτικές γλυκαντικές ουσίες και υποκατάστατα ζάχαρης
Δεν υπάρχουν δεδομένα που να υποδεικνύουν αύξηση στον κίνδυνο για καρκίνο
Ασπαρτάμη, ζαχαρίνη, σουκραλόζη: Εγκεκριμένα από τον FDA (US Food and Drug Administration)
Φυσικά προερχόμενα γλυκαντικά όπως στέβια και σιρόπι αγαύης: ασφαλή για κατανάλωση
Γενετικά τροποποιημένα τρόφιμα
Δεν υπάρχουν δεδομένα που να υποδεικνύουν αύξηση ή μείωση του κινδύνου για καρκίνο από την κατανάλωση γενετικά τροποποιημένων τροφίμων. Όμως επειδή είναι σχετικά «νέα» στην αγορά δεν γνωρίζουμε ακόμη τις μακροχρόνιες επιδράσεις τους στην υγεία.
Προϊόντα σόγιας
Σόγια: περιέχει αρκετά φυτοχημικά όπως οι ισοφλαβόνες (weak estrogen-like activity) και φαίνεται να έχει προστατευτική δράση έναντι ορμονοεξαρτώμενων μορφών καρκίνου. Όλο και περισσότερα δεδομένα δείχνουν ότι μειώνει τον κίνδυνο καρκίνο του μαστού, του προστάτη και του ενδομήτριου.
www.onmed.gr