Οι επιστήμονες ανακάλυψαν ότι η υπερβολική κατανάλωση καφέ μπορεί να καταστείλει την ικανότητα του εγκεφάλου μας να ανακάμπτει από την χρόνια έλλειψη ύπνου.

Ο επαρκής ύπνος είναι απαραίτητος για την ψυχική και σωματική μας ευεξία. Και όμως, σύμφωνα με τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων των ΗΠΑ, ένας στους τρεις ενήλικες στις ΗΠΑ δεν κοιμάται αρκετά. Για πολλούς από εμάς, η καφεΐνη είναι ένα εργαλείο για την καταπολέμηση αυτής της έλλειψης ύπνου. Αλλά σύμφωνα με νέα έρευνα από την Ελβετία και τη Γερμανία, το πρωινό μας φλιτζάνι καφέ μπορεί να είναι αντιπαραγωγικό.

Μια μόνο νύχτα χωρίς ύπνο έχει αποδειχθεί ότι μειώνει τον όγκο της γκρίζας ύλης στον εγκέφαλο, ιδιαίτερα σε περιοχές που σχετίζονται με τη μνήμη, την αντίληψη των αισθήσεων και τη συνειδητή σκέψη. Ωστόσο, δεν είναι σαφές πώς επηρεάζει αυτή την αλλαγή στη γκρίζα ύλη η συνεχόμενη στέρηση ύπνου και πώς αντιδρά ο εγκέφαλός μας για να ανακάμψει.

Οι επιπτώσεις της κατανάλωσης καφεΐνης στον εγκέφαλο – Τι δείχνει μελέτη

Η καθημερινή κατανάλωση καφεΐνης έχει αποδειχθεί ότι μειώνει τον όγκο της γκρίζας ύλης στο εξωτερικό στρώμα του εγκεφάλου μας, καθώς και σε περιοχές που εμπλέκονται στην αποθήκευση της μακροπρόθεσμης μνήμης. «Υποθέσαμε ότι η γκρίζα ύλη θα μειωθεί μετά από χρόνια στέρηση ύπνου, ενώ η ταυτόχρονη πρόσληψη καφεΐνης θα μπορούσε να επιδεινώσει τη μείωση της γκρίζας ύλης που προκαλείται από τη χρόνια στέρηση ύπνου», γράφουν οι συγγραφείς.

Για να διερευνήσουν αυτές τις επιδράσεις, η ομάδα στρατολόγησε 36 υγιείς ενήλικες μέσης ηλικίας 29 ετών. Κάθε συμμετέχων υπέστη μια εργαστηριακή επίσκεψη εννέα ημερών που αποτελείται από μία ημέρα προσαρμογής, δύο βασικές ημέρες, πέντε ημέρες περιορισμού ύπνου (δηλαδή, πέντε ώρες ύπνου) και μία ημέρα αποκατάστασης. Κατά τη διάρκεια της περιόδου περιορισμού ύπνου, 19 συμμετέχοντες έλαβαν 300 mg καφεΐνης με τη μορφή τριών φλιτζανιών καφέ την ημέρα, ενώ 17 έλαβαν την ίδια ποσότητα καφέ.

Μελετώντας δεδομένα μαγνητικής τομογραφίας (MRI) που ελήφθησαν σε τρία διαφορετικά σημεία κατά τη διάρκεια της μελέτης, η ομάδα διαπίστωσε ότι, σε σύγκριση με την αρχική κατάσταση, η χρόνια στέρηση ύπνου συσχετίστηκε με αύξηση της φαιάς ουσίας σε διάφορες περιοχές του εγκεφάλου στην ομάδα που κατανάλωνε καφεΐνη. Οι ερευνητές αναφέρουν ότι αυτό αποτελεί ένδειξη του τρόπου με τον οποίο ο εγκέφαλός μας προσαρμόζεται και αντιμετωπίζει τις αρνητικές επιπτώσεις της στέρησης ύπνου.

Ωστόσο, όσοι κατανάλωναν καφεΐνη παρουσίασαν στην πραγματικότητα μείωση της φαιάς ουσίας σε αυτές τις περιοχές του εγκεφάλου.

«Αυτή η μελέτη αποκάλυψε αναστρέψιμη πλαστικότητα του φλοιού στη μετωπιαία, κροταφική-ινιακή και θαλαμική φαιά ουσία ως απάντηση στον χρόνιο περιορισμό του ύπνου», αναφέρουν οι ερευνητές. «Αυτή η πλαστική απόκριση, ωστόσο, μπορεί να κατασταλεί ή να αντιστραφεί με την ταυτόχρονη πρόσληψη καφεΐνης».