Πολλά χρόνια πριν εφευρεθεί ο όρος «γκουρού», έζησε ένας άνθρωπος που αφιέρωσε τη ζωή του στην ίδια τη ζωή.
Ο Ινδός Jiddu Krishnamurti, που έζησε τον 20ό αιώνα, θεωρείται ένας από τους μεγαλύτερους στοχαστές και πνευματικούς δασκάλους όλων των εποχών. Δεν ανέπτυξε καμία φιλοσοφική θεωρία ή θρησκεία, αλλά μίλησε για πράγματα που μας αφορούν όλους: για την αναζήτηση της ευτυχίας και της ασφάλειας, την ανάγκη μας να απελευθερωθούμε από τα εμπόδια του φόβου, του θυμού, του πόνου και της θλίψης…
Τα βιβλία και οι ομιλίες του σε ολόκληρο τον κόσμο (την Ελλάδα την επισκέφτηκε 4 φορές) έκαναν μεγάλους συγγραφείς, όπως ο Aldous Huxley, ο Henry Miller και η Iris Merdoch, αλλά και καθηγητές επιφανών πανεπιστημίων να αναφερθούν στο έργο του.
Αν και τα συγγράμματά του και οι ομιλίες του είναι πάρα πολλά, εμείς επιχειρήσαμε να φτιάξουμε ένα top-5 με τα αποφθέγματά του που μας βοηθούν να ζούμε τη ζωή μας καλύτερα:
1. «Η πιο υψηλή μορφή ανθρώπινης νοημοσύνης είναι η ικανότητα να παρατηρείς χωρίς να κρίνεις».
Κι εννοούμε «να παρατηρείς» τόσο μέσα σου όσο και έξω, χωρίς να κρίνεις ούτε τον εαυτό σου ούτε τους άλλους.
Ποτέ τίποτα καλό δεν βγήκε από τη συνήθειά μας να επικρίνουμε εμάς τις ίδιες ή τους άλλους. Ας παρατηρήσουμε, λοιπόν, τι σκεφτόμαστε, τι νιώθουμε, πώς συμπεριφερόμαστε, πότε και γιατί, χωρίς όμως να κατηγορούμε τον εαυτό μας.
Μια λάθος κίνηση μπορεί να μας βοηθήσει την επόμενη φορά να διαχειριστούμε τα πράγματα αλλιώς, αλλά όχι αν φορτώσουμε τον εαυτό μας με τύψεις κι ενοχές ή αν βιαστούμε να απορρίψουμε τη συνάδελφο, τη φίλη ή τον σύντροφό μας σε μια κακή στιγμή…
2. «Πρέπει να κατανοήσουμε ολόκληρη τη ζωή, όχι μόνο ένα μικρό μέρος της. Γι’ αυτό χρειάζεται και να διαβάζουμε, και να κοιτάζουμε τον ουρανό, και να τραγουδάμε και να χορεύουμε, και να γράφουμε ποίηση, και να υποφέρουμε και να κατανοούμε. Γιατί όλα αυτά συνθέτουν τη ζωή».
Ναι, η ζωή δεν έχει χρώμα είτε μαύρο είτε άσπρο. Έχει μια ολόκληρη παλέτα με χρώματα. Κάποιες μέρες μας (ή και περίοδοι ολόκληρες) μπορεί να είναι ζωγραφισμένες με πιο σκούρες αποχρώσεις, μα σίγουρα υπάρχουν ή έχουν υπάρξει και άλλες, χρωματισμένες με πιο ζωντανούς τόνους. Καθετί έχει ρόλο του και το σκοπό του.
Μπορεί τις περισσότερες φορές όταν είμαστε μέσα σε μια δύσκολη κατάσταση να σηκώνουμε με δυσπιστία το φρύδι στην απάντηση «όλα συμβαίνουν για κάποιο λόγο», μα αν το κατανοήσουμε αυτό, θα κάνουμε ένα (μεγάλο!) βήμα προς την ευτυχία.
3. «Για να αλλάξουμε τον κόσμο, πρέπει να ξεκινήσουμε με τον εαυτό μας… Είναι σημαντικό να καταλάβουμε ότι αυτή είναι η ευθύνη μας, η δική σας κι η δική μου…
Ο Mahatma Gandhi το είχε διατυπώσει αλλιώς: «γίνε εσύ η αλλαγή που επιθυμείς», αλλά το νόημα είναι το ίδιο.
Αν αλλάξουμε τον τρόπο που σκεφτόμαστε -για οτιδήποτε, από τις αρνητικές σκέψεις που κάνουμε έως τις πεποιθήσεις μας για εμάς και τους άλλους-, θα αλλάξουμε και τον τρόπο που λειτουργούμε, βιώνοντας ταυτόχρονα διαφορετικά συναισθήματα.
Δεν μπορούμε να αλλάξουμε κανέναν άλλο, ούτε και θα έπρεπε να το θέλουμε, αλλά μπορούμε να αλλάξουμε -αν το θέλουμε- εμάς τις ίδιες. Και ο καλύτερος τρόπος για να εμπνεύσουμε κάποιον είναι με το παράδειγμά μας…
4. «Αυτό που χρειάζεται δεν είναι ούτε να κρυβόμαστε από τους φόβους μας ούτε να προσπαθούμε να τους ελέγξουμε ούτε να τους καταπιέζουμε – αυτό που χρειάζεται είναι να κατανοήσουμε το φόβο μας. Να διδαχθούμε από αυτόν, όχι να τον αποφεύγουμε».
Πόσα πράγματα, άραγε, κάνουμε ή δεν κάνουμε εξαιτίας κάποιου φόβου; Επειδή φοβόμαστε ότι κάποιος θα σταματήσει να μας αγαπάει, ότι δεν θα συμφωνήσει με την επιλογή μας, ότι θα μας κρίνει ή ότι θα χάσουμε κάτι που θεωρούμε σημαντικό; Όλοι φοβόμαστε και μάλιστα περίπου τα ίδια πράγματα.
Κουκουλώνοντας όμως αυτά που μας ακινητοποιούν, απλώς τα αφήνουμε να συνεχίζουν να μας κρατούν… Φέρνοντάς τα στο φως, μπορεί και να τα ξεπεράσουμε.
5. «Αυτό που έχει σημασία στη ζωή είναι το να ζεις»
…όχι το «να έχεις», ούτε το να επιδιώκεις να έχεις. Αλλά να κάνεις, να απολαμβάνεις, να ζεις με όλες σου τις αισθήσεις, να νιώθεις, να αισθάνεσαι… Γιατί «μέρα χωρίς γέλιο, μέρα χαμένη», λένε.
Info: Πάνω από 30 βιβλία του Jiddu Krishnamurti έχουν μεταφραστεί στα ελληνικά και διατίθενται στα βιβλιοπωλεία, ενώ στο κέντρο της Αθήνας βρίσκεται η Βιβλιοθήκη Κρισναμούρτι, όπου μπορεί κανείς να αποκτήσει πρόσβαση σε μεγάλο μέρος του έργου του Ινδού στοχαστή.