Της ίδιας περιόδου, και στην ίδια γειτονιά, επίσης τρίκλιτη βασιλική, είναι και ο ναός του Αγίου Στεφάνου, γεγονός που μαρτυρά, μεταξύ άλλων, την πυκνή κατοίκηση της γειτονιάς στα βυζαντινά χρόνια. Ο Άγιος Στέφανος διαθέτει παρεκκλήσι αφιερωμένο στην Αγία Άννα όπου σώζεται το χαμηλό χτιστό τέμπλο του και το σύνθρονο, χτιστά δηλαδή καθίσματα, εντός του ιερού.

Πριν συνεχίσετε για το Ντολτσό, μια στάση στο «λαιμό» της Χερσονήσου, στην πλατεία Δαβάκη, αποκαλύπτει απομεινάρια από τα βυζαντινά τείχη της πόλης. Ημικυκλικοί πύργοι, μνημειακές είσοδοι, οχυρώσεις, προστάτευαν την πόλη τα ταραγμένα χρόνια του Βυζαντίου. Ήδη από τον 6ο αιώνα, την εποχή της παντοδυναμίας του Ιουστινιανού, δόθηκε ιδιαίτερη έμφαση στην οχύρωση του ισθμού της χερσονήσου. Πιστεύεται ότι υπήρχε μία τάφρος, μπροστά από το τείχος, η οποία μετέτρεπε τη χερσόνησο σε νησί.

Οθωμανικές ιστορίες

Δίπλα από στις αυτοκρατορικές οχυρώσεις, ένα ακόμη μνημείο αφηγείται τις δικές του ιστορίες από την εποχή της Τουρκοκρατίας. Ο Μεντρεσές της Καστοριάς, το οθωμανικό ιεροδιδασκαλείο, είναι ένα κτήριο με 14 δωμάτια, με βιβλιοθήκη, αίθουσα διδασκαλίας, αίθουσες προσευχής, κελιά για τους σπουδαστές, λουτρό. Ιδρύθηκε από τον Αχμέτ Πασά στα μέσα του 18ου αιώνα και στις αρχές του 20ού αιώνα εδώ στεγάστηκε το μονοπώλιο του αλατιού της πόλης. Απομεινάρι της Οθωμανικής περιόδου της πόλης είναι και το Κουρσούμ Τζαμί, το μοναδικό σωζόμενο τζαμί από τα επτά που διέθετε η πόλη. Κατά πάσα πιθανότητα, χρονολογείται στα μέσα του 15ου αιώνα και σώζεται ακόμη και σήμερα και ο μιναρές του.

Ντολτσό

Ντολτσό ή αλλιώς Ντουλτσό, όπως ήταν το αρχικό της όνομα, όπου σύμφωνα με την παράδοση οι Τούρκοι κρέμασαν ένα γενναίο παλικάρι, τον Ντουλτσό, και η γειτονιά πήρε το όνομά του. Καλντερίμια, σοκάκια, μακεδονίτικα επιβλητικά σπίτια, μια γειτονιά σαν σκηνικό για ταινία εποχής. Εδώ, βρισκόταν το παλιό εμπορικό κέντρο της Καστοριάς, πολύβουο και ολοζώντανο. Σήμερα, θα σεργιανίσετε στο αρχοντικό του Παπατέρπου, που δεν πρόλαβε να διαμορφωθεί το εσωτερικό του, γιατί ο Τούρκος μπέης το άρπαξε απειλώντας τον αρχικό του ιδιοκτήτη. Το αρχοντικό Σκούταρη στέκει και αυτό και αγναντεύει τη λίμνη. Στην οδό Βυζαντίου, σε ένα μικρό λιθόστρωτο δρομάκι, θα συναντήσετε το αρχοντικό Μπασάρα να στέκει άψογα αποκατεστημένο.