Κώνσταντίνος Μπορδόκας

Εβδομήντα επτά χρόνια συμπληρώνονται σήμερα από τις 12 Οκτωβρίου 1944 όταν η πρωτεύουσα λυτρώνεται από τον γερμανικό ζυγό, και ζει στους δρόμους τη μεγάλη γιορτή της απελευθέρωσης. Εκείνη την ημέρα, για λίγες ώρες, οι Aθηναίοι δεν είναι μόνο ελεύθεροι αλλά και ενωμένοι λησμονώντας ότι τους χωρίζει. Δυστυχώς κράτησε τόσο λίγο…

 Οι Γερμανοί ξεκινούν την αποχώρησή τους από τις 5 Οκτωβρίου, αλλά τα εναπομείναντα στρατεύματα τους είναι αρκετά για να προκαλούν ανασφάλεια στους κατοίκους και δολιοφθορές στις υποδομές. Ήδη από το προηγούμενο βράδυ η χαρμόσυνη είδηση μεταφέρεται από τα «χωνιά», αλλά οι περισσότεροι παραμένουν ακόμα συγκρατημένοι.

Το ξημέρωμα της 12^ης Οκτωβρίου βρίσκει τους πάντες αμήχανους αφού τα έκτακτα παραρτήματα των εφημερίδων και εκείνες του τοίχου, αναγγέλλουν ένα γεγονός που δεν έχει ακόμα συμβεί. Σύμφωνα με το μέλος της προσωρινής κυβερνητικής επιτροπής Θεμιστοκλή Τσάτσο «…ο κόσμος έκαμνε τον σταυρόν του και οι διαβάτες κλαίοντες ησπάζοντο αλλήλους, αλλά κανείς ακόμη δεν εζητωκραύγαζε. Φόβος συνείχε τας ψυχάς, κληρονομία του παρελθόντος και διαίσθησις του μέλλοντος».

Χρειάζεται να φτάσει 9 το πρωί, να ξεκινήσει επίσημα η γερμανική αποχώρηση για να αρχίσουν να ελευθερώνονται από τα δεσμά οι σκλαβωμένες ψυχές. Το κατέβασμα του αγκυλωτού σταυρού που μολύνει τον ιερό βράχο της Ακρόπολης και η έπαρση της ελληνικής σημαίας, δίνουν το σύνθημα για το πάνδημο ξέσπασμα. Οι καμπάνες της πρωτεύουσας και των προαστίων της, καλούν τον κόσμο να βγει στους δρόμους και αυτός ανταποκρίνεται «σαν έτοιμος από καιρό», συμμετέχοντας με κάθε τρόπο. Συνθήματα, γέλια, κλάματα χορός και τραγούδια σε ρυθμούς που δίνουν αυτοσχέδιες ορχήστρες, ενώ μεμονωμένοι μουσικοί παίζουν εναλλάξ τον Εθνικό ύμνο, το «Κορόιδο Μουσολίνι» και αντάρτικα τραγούδια.

Είναι τέτοια η λαχτάρα των κατοίκων για ελευθερία, που παρά τη διάχυτη ανασφάλεια για το τι ακολουθεί τη γερμανική αναχώρηση, επικρατεί υποδειγματική τάξη. Ο Γιώργος Θεοτοκάς γράψει στο ημερολόγιο του :«Από την πρώτη στιγμή επικράτησε κλίμα γενικής συναδέλφωσης.

Το πλήθος δεν είχε όρεξη να θυμηθεί τα εμφύλια πάθη που το χώριζαν θανάσιμα ως χθες και που μπορεί αύριο να το ξαναχωρίσουν. Το γύρισε στο κέφι στο ρωμαίικο γλέντι». Δρόμοι, ταράτσες, μπαλκόνια κατακλύζονται από γελαστά πρόσωπα, ενώ άλλοι παραμένουν  βουβοί και συγκινημένοι σκεφτόμενοι όσους χάθηκαν στην κατοχική καταχνιά. Στους γεμάτους από συνθήματα λύτρωσης τοίχους εμφανίζονται κάποια ανορθόγραφα καλωσορίσματα στα Αγγλικά για τα πρώτα συμμαχικά στρατεύματα που φτάνουν στην πόλη.

H αναδημοσίευση του παραπάνω άρθρου ή μέρους του επιτρέπεται μόνο αν αναφέρεται ως πηγή το ELEFTHEROSTYPOS.GR με ενεργό σύνδεσμο στην εν λόγω καταχώρηση.